پیشینه
اکثر دستورالعملها، استفاده از بتا2-آگونیستهای طولانی-اثر (LABA) را بهعنوان درمان کمکی برای کورتیکواستروئیدهای استنشاقی (ICS) در مدیریت بالینی آسم با کنترل ضعیف، علیرغم استفاده از ICS با دوز پائین، توصیه میکنند.
سوال مطالعه مروری
مزیت و بیخطری ترکیب LABA و ICS در کودکان مبتلا به آسم پایدار در مقایسه با همان دوز یا فقط افزایش دوز ICS چیست؟
ما چه شواهدی را یافتیم؟
از شواهد موجود تا ژانویه 2015، تعداد 39 مطالعه واجد شرایط را یافتیم که ترکیب LABA و ICS را در کودکان مبتلا به آسم پایدار بررسی کردند. از این تعداد، 28 مطالعه افزودن LABA را با همان دوز از ICS، و مابقی موارد LABA را با دوز بیشتری از ICS مقایسه کردند.
تعداد افرادی که دچار تشدید حملات (وخیمتر شدن نشانهها) شده و نیازمند درمان با استروئیدهای خوراکی، بین دو گروه تفاوت معناداری نداشت. با این حال، عملکرد ریه در افرادی که LABA و استروئید مصرف کردند، در مقایسه با همان دوز از استروئیدها یا دوزهای بزرگتر از استروئیدها، بهبود یافت. با افزودن LABA، هیچ شواهدی حاکی از افزایش عوارض جانبی جدی یا عوارض جانبی به دست نیامد.
در مقایسه با دوز یکسان از ICS، افراد کمتر از درمان برونکودیلاتور نجات/تسکین خود استفاده کردند. هنگامی که LABA اضافه شده به ICS با دوزهای بالاتر ICS مقایسه شد، هیچ مزیتی برای کنترل نشانههای آسم وجود نداشت. دوز بالاتر ICS با 1.2 سانتیمتر رشد کمتر در سال نسبت به ترکیب LABA و دوز کمتر ICS همراه بود.
نتیجهگیری
در کودکان مبتلا به آسم پایدار، ترکیب LABA و ICS خطر تشدید حملات نیازمند به درمان استروئیدی را کاهش نداد، اما در مقایسه با دوز مشابه یا بالاتر از ICS، عملکرد ریه را بهبود بخشید. هیچ تفاوتی در عوارض جانبی مشاهده نشد، به استثنای رشد بهتر با استفاده از ICS و LABA در مقایسه با دوز بالاتر ICS. روند افزایش شانس بستری شدن در بیمارستان نشاندهنده نیاز به نظارت مستمر و انجام کارآزماییهای بیشتر در کودکان است.
کیفیت شواهد
به طور کلی، سطح کیفیت شواهد را متوسط ارزیابی کردیم. اکثر پیامدها نشانگر فواصل اعتماد گسترده بودند، که باعث تنزل کیفیت شواهد به سطح متوسط شد. در چند پیامد که مطالعات برچسب-باز دادهها را برای آنها ارائه کردند، کیفیت شواهد را سطح پائین کاهش دادیم.
در کودکان مبتلا به آسم پایدار، افزودن LABA به ICS با کاهش مشهودی در نرخ عودهای نیازمند استروئید سیستمیک همراه نبود، اما برای بهبود عملکرد ریه در مقایسه با دوز یکسان ICS یا دوز افزایشیافته آن، ارجح است. هیچ تفاوتی در عوارض جانبی آشکار نبود، به استثنای رشد بیشتر با استفاده از ICS و LABA در مقایسه با دوز بالاتر ICS. روند افزایش خطر بستری شدن در بیمارستان با LABA، صرف نظر از دوز ICS، موضوعی نگرانکننده است و نیاز به نظارت بیشتر دارد.
بتا2-آگونیستهای طولانی-اثر (long-acting beta2-agonist; LABA) در ترکیب با کورتیکواستروئیدهای استنشاقی (inhaled corticosteroid; ICS) بهطور فزایندهای برای مدیریت بالینی کودکان مبتلا به آسم تجویز میشوند.
بررسی بیخطری (safety) و اثربخشی افزودن یک LABA به یک ICS در کودکان و نوجوانان مبتلا به آسم. تعیین اینکه فواید LABA تحت تاثیر شدت پایه انسداد راههای هوایی، دوز ICS که به آن افزوده شده یا با آن مقایسه شده، نوع LABA استفاده شده، تعداد وسایل مورد استفاده برای انتقال درمان ترکیبی و طول دوره انجام کارآزمایی، قرار میگیرند یا خیر.
پایگاه ثبت کارآزماییهای آسم گروه راههای هوایی در کاکرین را تا ژانویه 2015 بررسی کردیم.
کارآزماییهای تصادفیسازی و کنترل شده (randomised controlled trials; RCTs) را وارد کردیم که ترکیب LABA و ICS را با همان دوز، یا دوز بیشتری از ICS برای حداقل چهار هفته در کودکان و نوجوانان مبتلا به آسم تست کردند. پیامد اصلی عبارت بود از نرخ عودهای نیازمند به دریافت استروئیدهای خوراکی نجاتبخش. پیامدهای ثانویه شامل نشانگرهای حملات بیماری، عملکرد ریوی، نشانهها، کیفیت زندگی، عوارض جانبی و خروج از مطالعه در نظر گرفته شدند.
دو نویسنده مرور مطالعات را به طور مستقل از هم از نظر کیفیت روششناختی ارزیابی کرده و دادهها را استخراج کردند. در صورت امکان از محققان کارآزمایی تائیدیه گرفتیم.
در این مرور در مجموع 33 کارآزمایی را وارد کردیم که معرف 39 مقایسه مداخله-کنترل بود و 6381 کودک در آنها به صورت تصادفی قرار گرفتند. اکثر شرکتکنندگان با دوز ICS فعلی خود به اندازه کافی کنترل نشدند. افزودن LABA را به ICS با (1) همان دوز ICS، و (2) با دوز افزایشیافته ICS، مقایسه کردیم.
در 28 مطالعه LABA افزوده شده به ICS با همان دوز از ICS مقایسه شد. متوسط سن شرکتکنندگان 11 سال بود، و افراد مذکر 59% جمعیت حاضر را در مطالعات تشکیل دادند. سطح پایه میانگین حجم بازدمی اجباری در یک ثانیه (FEV1) در 18 مطالعه ≥ 80% میزان تخمین زده شده، در شش مطالعه بین 61% و 79% میزان تخمین زده شده بود و در دیگر مطالعات ذکر نشد. شرکتکنندگان پیش از تصادفیسازی شدن در همه مطالعهها به جز چهار مطالعه، بهاندازه کافی کنترل نشده بودند.
تفاوت معناداری بین گروهها از نظر موارد تشدید حملات نیازمند استروئید خوراکی با افزودن LABA به ICS در مقایسه با ICS تنها وجود نداشت (خطر نسبی (RR): 0.95؛ 95% CI؛ 0.70 تا 1.28؛ 12 مطالعه؛ 1669 کودک؛ شواهد با کیفیت متوسط). از نظر موارد بستری در بیمارستان (RR: 1.74؛ 95% CI؛ 0.90 تا 3.36؛ هفت مطالعه؛ 1292 کودک؛ شواهد با کیفیت متوسط) و عوارض جانبی جدی (RR: 1.17؛ 95% CI؛ 0.75 تا 1.85؛ 17 مطالعه؛ N = 4021؛ شواهد با کیفیت متوسط) تفاوت معناداری بین گروهها دیده نشد. با افزودن LABA، خروج از درمان بهطور قابلتوجهی کمتر رخ داد (23 مطالعه، 471 کودک، RR: 0.80؛ 95% CI؛ 0.67 تا 0.94؛ شواهد با کیفیت پائین). افزودن LABA به ICS در مقایسه با مصرف ICS تنها باعث بهبودی مشهودتر در FEV1 (نه مطالعه؛ 1942 کودک؛ واریانس معکوس (inverse variance; IV): 0.08 لیتر؛ 95% CI؛ 0.06 تا 0.10؛ تفاوت میانگین (MD)؛ 2.99%؛ 95% CI؛ 0.86 تا 5.11؛ هفت مطالعه؛ 534 کودک؛ شواهد با کیفیت پائین)، جریان بازدمی حداکثر صبحگاهی (peak expiratory flow; PEF) (16 مطالعه؛ 3934 کودک؛ IV؛ 10.20 لیتر/دقیقه؛ 95% CI؛ 8.14 تا 12.26)، کاهش در مصرف روزانه داروهای استنشاقی نجات (MD؛ 0.07- پاف/روز؛ 95% CI؛ 0.11- تا 0.02-؛ هفت مطالعه؛ 1798 کودک)، و کاهش مصرف شبانه داروهای استنشاقی نجات (MD؛ 0.08- پاف/روز؛ 95% CI؛ 0.13- تا 0.03-؛ سه مطالعه؛ 672 کودک) شد. تفاوت معنیداری بین دو گروه در % کاهش ناشی از ورزش در FEV1، روزهای بدون نشانه بیماری، امتیاز نشانه آسم، کیفیت زندگی، استفاده از داروهای تسکینی و عوارض جانبی مشاهده نشد.
در مجموع 11 مطالعه افزودن LABA را به درمان ICS در مقابل افزایش دوز ICS با انتساب تصادفی 1628 کودک ارزیابی کردند. متوسط سن شرکتکنندگان 10 سال، و 64% شرکتکنندگان مذکر بودند. متوسط پایه FEV1 معادل ≥ 80% میزان تخمین زده شده بود. همه کارآزماییها شرکتکنندگانی را وارد کردند که بهاندازه کافی در دوز پایه استروئید استنشاقی معادل 400 میکروگرم/روز معادل بکلومتازون یا کمتر، کنترل نشده بودند.
با ترکیب LABA و ICS در مقابل دو-برابر شدن دوز ICS، هیچ تفاوت گروهی قابلوجهی در خطر تشدید حملات نیاز به استروئیدهای خوراکی (RR: 1.69؛ 95% CI؛ 0.85 تا 3.32؛ سه مطالعه؛ 581 کودک؛ شواهد با کیفیت متوسط)، و خطر بستری شدن در بیمارستان (RR: 1.90؛ 95% CI؛ 0.65 تا 5.54؛ چهار مطالعه؛ 1008 کودک؛ شواهد با کیفیت متوسط) دیده نشد.
هیچ تفاوت آماری معنیداری بین گروهی در عوارض جانبی جدی (RR: 1.54؛ 95% CI؛ 0.81 تا 2.94، هفت مطالعه، N = 1343؛ شواهد با کیفیت متوسط) و هیچ تفاوت آماری معنیداری در خطر خروج از درمان به هر علتی (RR: 0.96؛ 95% CI؛ 0.67 تا 1.37، هشت مطالعه، 1491 کودک؛ شواهد با کیفیت متوسط) وجود نداشت. در مقایسه با دو-برابر شدن دوز ICS، استفاده از LABA با بهبودی قابلتوجهی در PEF صبحگاهی همراه بود (MD؛ 8.73 لیتر/دقیقه؛ 95% CI؛ 5.15 تا 12.31، پنج مطالعه، 1283 کودک؛ شواهد با کیفیت متوسط)، اما دادهها برای تجمیع در دیگر نشانگرهای نشانههای آسم، استفاده از داروی نجات و بیداری شبانه ناکافی بودند. تفاوتی در خطر کلی عوارض جانبی بین دو گروه وجود نداشت. تفاوت معناداری بین دو گروه در نمودار رشد خطی کودک پس از 12 ماه مشاهده شد، که به طور مشخص نشانگر شدت رشد کمتر در گروه دوز بیشتر ICS بود (دو مطالعه: MD؛ 1.21 سانتیمتر/سال؛ 95% CI؛ 0.72 تا 1.70).
این متن توسط مرکز کاکرین ایران به فارسی ترجمه شده است.