پیشینه
گاسترکتومی (gastrectomy) روش درمانی اولیه برای سرطان معده قابل برداشت (resectable gastric cancer) است. اعتقاد بر این است که درن‌های شکمی می‌توانند به تشخیص زودتر و درناژ فیستول‌های محل آناستوموز و پیشگیری از ایجاد آبسه‌های داخل شکمی کمک کنند. در مورد جایگذاری روتین درناژ شکمی پس از گاسترکتومی برای سرطان معده اتفاق نظر وجود ندارد.
سوال مطالعه مروری
برای ارزیابی مزایا و مضرات درناژ روتین شکمی پس از انجام گاسترکتومی برای سرطان معده، کارآزمایی‌های تصادفی‌سازی و کنترل شده‌ای (randomised controlled trials; RCTs) را وارد کردیم که قرار دادن درن شکمی را در مقابل عدم استفاده از آن در بیماران مبتلا به سرطان معده مقایسه کردند که تحت جراحی معده قرار گرفتند. پیامدهای اصلی شامل مرگ‌ومیر (مورتالیتی 30-روز)، نیاز به جراحی مجدد، عوارض پس از جراحی، طول زمان جراحی، طول مدت بستری پس از جراحی در بیمارستان، و زمان شروع رژیم غذایی نرم بودند.
ویژگی‌های مطالعه
این مرور چهار RCT را شامل 438 بیمار وارد کرد که مزایا و مضرات درناژ روتین شکمی را پس از گاسترکتومی برای سرطان معده بررسی کردند.
نتایج کلیدی
هیچ شواهدی دال بر وجود تفاوت بین دو گروه از نظر مرگ‌ومیر، عوارض پس از جراحی، و شروع رژیم غذایی نرم وجود نداشت. نتایج نشان دادند که درن‌ها با طولانی‌کردن زمان جراحی و طول دوره بستری پس از جراحی در بیمارستان باعث افزایش مضرات شده، و منجر به ایجاد عوارض مرتبط با درن، بدون مزیت بیشتر، برای بیماران مبتلا به سرطان معده تحت گاسترکتومی، شدند. هیچ شواهد قانع‌کننده‌ای برای حمایت از استفاده معمول از درن‌ها پس از گاسترکتومی برای سرطان معده وجود نداشت.
کیفیت شواهد
سطح کیفیت کلی شواهد بر اساس رویکرد GRADE برای مرگ‌ومیر و نیاز به جراحی‌های مجدد، «بسیار پائین» و برای عوارض پس از جراحی، زمان جراحی و طول مدت بستری پس از جراحی، «پائین» بود. این مرور فقط شامل چهار RCT بود، و همه مطالعات وارد شده، همه پیامدهایی را که ارزیابی کردیم، گزارش نکردند. بنابراین، کیفیت شواهد، عمدتا با داده‌های ناکافی محدود شد.
شواهد قانع‌کننده‌ای را برای حمایت از استفاده روتین از درن پس از گاسترکتومی برای سرطان معده نیافتیم.
گاسترکتومی (gastrectomy) روش درمانی اولیه برای سرطان معده قابل برداشت (resectable gastric cancer) است. انجام درناژ شکمی، که به عنوان یک روش مهم برای کاهش عوارض پس از جراحی و مورتالیتی در نظر گرفته می‌شود، در دهه‌های گذشته به‌طور گسترده‌ای پس از گاسترکتومی برای سرطان معده مورد استفاده قرار گرفته است. در سال‌های اخیر مزایای انجام درناژ شکمی توسط محققان مورد سوال قرار گرفته است.
هدف از این مرور، ارزیابی مزایا و مضرات درناژ روتین شکمی پس از گاسترکتومی برای سرطان معده بود.
پایگاه ثبت تخصصی گروه بیماری‌های دستگاه گوارش فوقانی و پانکراس در کاکرین (UGPD) و پایگاه مرکزی ثبت کارآزمایی‌های کنترل شده کاکرین (CENTRAL) را در کتابخانه کاکرین (2014، شماره 11)؛ MEDLINE (از طریق PubMed) (1950 تا نوامبر 2014)؛ EMBASE (1980 تا نوامبر 2014)؛ و بانک اطلاعاتی زیرساخت دانش ملی چین (Chinese National Knowledge Infrastructure; CNKI) (1979 تا نوامبر 2014) را جست‌وجو کردیم.
کارآزمایی‌های تصادفی‌سازی و کنترل شده‌ای (randomised controlled trials; RCTs) را وارد کردیم که درن شکمی را در مقابل عدم استفاده از آن در بیماران تحت گاسترکتومی (بدون در نظر گرفتن مقیاس گاسترکتومی و وسعت لنفادنکتومی)، صرف نظر از زبان نگارش، وضعیت انتشار مقاله، و نوع درن مورد استفاده، مقایسه کردند. RCTهایی را حذف کردیم که یک درن را با دیگری مقایسه کردند.
از پروسیجرهای استاندارد روش‌شناسی (methodology) مورد نظر مرکز همکاری‌های کاکرین (Cochrane Collaboration) استفاده کردیم. از هر کارآزمایی وارد شده، داده‌های مربوط به کیفیت روش‌شناسی و ویژگی‌های شرکت‌کنندگان، مورتالیتی (مورتالیتی 30-روز)، نیاز به جراحی مجدد، عوارض پس از جراحی (پنومونی، عفونت زخم، آبسه داخل شکمی، نشت از محل آناستوموز، عوارض مرتبط با درن)، طول جراحی، طول مدت بستری پس از جراحی در بیمارستان، و شروع رژیم غذایی نرم را استخراج کردیم. خطر نسبی (RR) و 95% فاصله اطمینان (CI) را برای داده‌های دو حالتی (dichotomous) محاسبه کردیم. برای داده‌های پیوسته (continuous data)، تفاوت‌های میانگین (MD) و 95% CI آنها را محاسبه کردیم. ناهمگونی را با استفاده از آزمون Chi 2 تست کردیم. از یک مدل اثر ثابت برای آنالیز داده‌ها با نرم‌افزار RevMan استفاده کردیم، اما اگر مقدار P تست Chi 2 کمتر از 0.1 بود، از مدل اثرات تصادفی (random-effects model) استفاده کردیم.
چهار RCT را شامل 438 بیمار (220 بیمار در گروه درن و 218 بیمار در گروه بدون درن) وارد کردیم. هیچ شواهدی مبنی بر تفاوت بین دو گروه از نظر مورتالیتی (RR: 1.73؛ 95% CI؛ 0.38 تا 7.84)؛ نیاز به جراحی مجدد (RR: 2.49؛ 95% CI؛ 0.71 تا 8.74)؛ عوارض پس از جراحی (پنومونی: RR: 1.18؛ 95% CI؛ 0.55 تا 2.54؛ عفونت زخم: RR: 1.23؛ 95% CI؛ 0.47 تا 3.23؛ آبسه داخل شکمی: RR: 1.27؛ 95% CI؛ 0.29 تا 5.51؛ نشت از محل آناستوموز: RR: 0.93؛ 95% CI؛ 0.06 تا 14.47)؛ یا شروع رژیم غذایی نرم (MD؛ 0.15 روز؛ 95% CI؛ 0.07- تا 0.37) وجود نداشت. با این حال، افزودن یک درن، طول زمان جراحی (MD؛ 9.07 دقیقه؛ 95% CI؛ 2.56 تا 15.57) و طول دوره بستری پس از جراحی (MD؛ 0.69 روز؛ 95% CI؛ 0.18 تا 1.21) را طولانی‌تر کرد و منجر به بروز عوارض مربوط به درن شد. علاوه بر این، باید توجه داشته باشیم که مورتالیتی 30-روز و نیاز به جراحی مجدد رویدادهای بسیار نادری هستند و، در نتیجه، برای هر گونه نتیجه‌گیری معقول در مورد مشابه بودن دو گروه، باید تعداد بسیار زیادی از بیماران حضور داشته باشند. سطح کیفیت کلی شواهد بر اساس رویکرد درجه‌بندی توصیه، ارزیابی، توسعه و ارزشیابی (Grading of Recommendations Assessment, Development and Evaluation; GRADE) برای مورتالیتی و نیاز به جراحی‌های مجدد، «بسیار پائین» و برای عوارض پس از جراحی، طول زمان جراحی، و طول دوره بستری پس از جراحی، «پائین» بود.
این متن توسط مرکز کاکرین ایران به فارسی ترجمه شده است.