پیشینه: شواهدی را مرور کردیم که نشان می‌دهند سیاست‌های دخانیات در مدارس (school tobacco policies; STPs) ممکن است از شروع سیگار کشیدن میان نوجوانان پیشگیری کنند، زیرا شواهدی وجود دارد که محیط مدرسه می‌تواند بر سیگار کشیدن افراد جوان تاثیر بگذارد. هدف STP تعیین این موضوع است که دانش‌آموزان می‌توانند سیگار بکشند یا خیر و کجا می‌توانند سیگار بکشند، سیگار کشیدن بزرگسالان در مدرسه، و مجازات دانش‌آموزانی که درگیر سیگار کشیدن هستند. هم‌چنین علاقه‌مند بودیم بدانیم که اجزای خاص STPها ممکن است تاثیر آنها را افزایش دهند یا خیر. مولفه‌هایی مانند ممنوعیت سیگار کشیدن برای دانش‌آموزان و/یا معلمان و میزان آنها، سطوح اجبار، استراتژی‌های پایش، تحریم دانش‌آموزان یا معلمانی که سیگار می‌کشند، و پیشنهاد برنامه‌های ترک دخانیات.
ویژگی‌های مطالعه : جست‌وجوی مطالعات در می 2014 انجام شد. یک c-RCT را از چین شناسایی کردیم که از نظر ما در معرض خطر بالای سوگیری (bias) قرار داشت. هم‌چنین بر 24 مطالعه مشاهده‌ای تمرکز کردیم تا یک فرضیه را برای پژوهش‌های آینده ایجاد کنیم.
یافته‌های کلیدی
: در تنها c-RCT موجود که 1807 شرکت‌کننده حضور داشتند، مداخله تاثیر معنی‌داری بر رفتار سیگار کشیدن دانش‌آموزان نداشت. بسیاری از مطالعات مشاهده‌ای گزارش دادند که در مدارس با سیاست‌های قوی و شدید، ممنوعیت سیگار کشیدن در فضای باز، دخالت معلمان، و مجازات برای تخلفات، کمک به ترک سیگار برای افراد سیگاری همراه با حمایت از برنامه‌های پیشگیری، تفاوت معنی‌داری در شیوع سیگار در مقایسه با مدارسی که سیاست‌های ضعیف‌تری داشته یا مدارس بدون اتخاذ این سیاست‌ها، وجود ندارد.
کیفیت شواهد : هیچ مطالعه تجربی مرتبط و با کیفیت بالا را پیدا نکردیم. محدودیت بزرگ درون مطالعات مشاهده‌ای، ناهمگونی در تعاریف مواجهه است. تنوع زیادی در قالب‌های سیاست وجود دارد که می‌تواند شامل چندین ویژگی مختلف باشد که به نوبه خود مقایسه را دشوار می‌کند. فقط تعداد کمی از مطالعات مبتنی بر تعریف خط مشی مکتوب در اسناد است، در حالی که اکثریت اطلاعات از طریق مصاحبه با مدیران مدارس، معلمان یا مدیران اجرایی برنامه به دست آمدند. با توجه به روش‌های آنالیز، برخی از مطالعات هیچ گونه تعدیلی را برای عوامل بالقوه مخدوش کننده ذکر نکردند و در برخی دیگر تنوع زیادی در عوامل در نظر گرفته شده برای تعدیل وجود داشت. مطالعات از نظر روش‌های آماری مورد استفاده برای بررسی رابطه میان سیاست و رفتار سیگار کشیدن متفاوت بودند.
نتیجه‌گیری‌‌ها : با توجه به داده‌های موجود فعلی نمی‌توانیم در مورد اثربخشی STP نتیجه‌گیری کنیم. انجام مطالعات بزرگ، احتمالا چند محوری، با استفاده از یک طراحی تجربی یا شبه تجربی برای ارزیابی اثربخشی STPها مورد نیاز است. ویژگی‌هایی که می‌توان مورد مطالعه قرار داد، عبارتند از: درجه رسمی بودن، شرکت‌کنندگانی که سیاست در مورد آنها اعمال می‌شود، تمدید ممنوعیت (مناطق داخلی یا محوطه بیرونی مدرسه)، سطح اجبار، تحریم برای تخلف؛ کمک به ترک سیگار و ترکیب با فعالیت‌های پیشگیری و آموزش.
نویسندگان مرور هیچ بودجه یا حمایت مالی خارجی را برای پشتیبانی از پژوهش‌های خود برای این مرور دریافت نکرده و هیچ تضاد منافع احتمالی ندارند.
علیرغم انجام یک جست‌وجوی جامع در متون علمی و ارزیابی دقیق مطالعات، هیچ شواهدی را برای حمایت از STPها پیدا نکردیم. عدم وجود شواهد قابل اعتماد برای اثبات اثربخشی STPها، یک نگرانی در حوزه سلامت عمومی محسوب می‌شود. برای ارزیابی اثربخشی سیاست‌های دخانیات مدارس به انجام کارآزمایی‌های تصادفی‌سازی و کنترل شده با طراحی خوب یا مطالعات شبه تجربی نیاز داریم.
سیاست‌های مصرف دخانیات در مدارس (school tobacco policies; STPs) ممکن است یک استراتژی امیدوار کننده برای پیشگیری از شروع سیگار کشیدن میان نوجوانان باشد، زیرا شواهدی وجود دارد که نشان می‌دهد محیط مدرسه می‌تواند بر سیگار کشیدن افراد جوان تاثیر بگذارد. STPها ارزان بوده، اجرای آنها نسبتا آسان است و دامنه وسیعی دارند، اما مشخص نیست که این رویکرد در پیشگیری از مصرف سیگار موثر است یا خیر.
ارزیابی اثربخشی سیاست‌هایی با هدف پیشگیری از شروع سیگار کشیدن میان دانش‌آموزان از طریق تنظیم سیگار کشیدن در مدارس.
هفت بانک اطلاعاتی الکترونیکی کتاب‌شناختی (bibliographic) را، از جمله پایگاه ثبت تخصصی گروه اعتیاد به دخانیات در کاکرین، MEDLINE؛ EMBASE؛ PsycINFO و ERIC جست‌وجو کردیم. هم‌چنین منابع علمی خاکستری و منابع کارآزمایی‌های در حال انجام را جست‌وجو کردیم. آخرین جست‌وجو در ماه می 2014 انجام شد.
کارآزمایی‌های تصادفی‌سازی و کنترل شده خوشه‌ای (c-RCT) را وارد کردیم که در آنها مدارس ابتدایی و متوسطه برای دریافت سطوح مختلف سیاست سیگار کشیدن یا عدم مداخله تصادفی‌سازی شدند. کارآزمایی‌های غیر تصادفی‌سازی و کنترل شده، مطالعات سری زمانی منقطع شده و مطالعات کنترل شده قبل و بعد نیز واجد شرایط ورود بودند. مطالعات مقطعی (cross-sectional) به‌طور رسمی گنجانده نشدند، اما یافته‌های آنها را توصیف کرده و از آنها برای ایجاد فرضیه‌هایی برای پژوهش‌های آگاهانه آتی استفاده می‌کنیم.
به‌طور مستقل از هم مطالعات را برای گنجاندن در مرور ارزیابی کرده، و یک سنتز را در قالب نقل قول (narrative) ارائه دادیم، زیرا کیفیت مطالعات برای انجام یک متاآنالیز رسمی بسیار محدود است.
فقط یک مطالعه را یافتیم که واجد شرایط گنجاندن در مرور بود. این مطالعه با خطر بالای سوگیری (bias) ارزیابی شد. این مطالعه دو «مدرسه راهنمایی» را از دو منطقه مختلف در چین مقایسه کرد. شرایط آزمایشی شامل معرفی سیاست تنباکو، تغییرات محیطی و فعالیت‌های ارتباطی بودند، در حالی که شرایط کنترل عدم مداخله بودند. پس از یک سال پیگیری، این مطالعه هیچ تفاوتی را در شیوع مصرف سیگار میان مدارس مداخله و کنترل پیدا نکرد. هم‌چنین 24 مطالعه مشاهده‌ای را توصیف کردیم که نتایج آنها را برای ایجاد فرضیه در نظر گرفتیم. در این موارد، مواجهه با سیاست عمدتا با استفاده از مصاحبه‌های حضوری با اعضای کارکنان مدرسه توصیف شده و ارزیابی پیامد با استفاده از پرسش‌نامه‌های خود ایفا انجام شد. اکثر مطالعات هیچ تفاوتی را در شیوع سیگار کشیدن دانش‌آموزان میان مدارس با STPهای رسمی در مقایسه با مدارس بدون سیاست گزارش نکردند. بسیاری از مطالعات نشان دادند که در اکثر مدارس با سیاست‌های قوی و شدید که شامل ممنوعیت سیگار کشیدن در فضای باز، دخالت معلمان، و مجازات برای تخلفات، کمک به ترک سیگار برای افراد سیگاری همراه با حمایت از برنامه‌های پیشگیری است، تفاوت معنی‌داری در شیوع سیگار در مقایسه با مدارسی که سیاست‌های ضعیف‌تر دارند یا مدارس بدون اتخاذ این سیاست‌ها، وجود ندارد.
این متن توسط مرکز کاکرین ایران به فارسی ترجمه شده است.