پیشینه
پرفشاری خون که به آن هیپرتانسیون (hypertension) نیز گفته میشود، یک عامل خطر برای بسیاری از بیماریها، مانند حمله قلبی، نارسایی کلیه و سکته مغزی است. فشار خون، تنوع قابل توجهی در افراد دارد، اما الگوهای خاصی در افزایش و کاهش آن در جمعیت عمومی شناسایی شدهاند؛ فشار خون در ساعات اولیه صبح افزایش یافته و در طول شب کاهش مییابد. گزینههای درمانی مختلفی برای درمان پرفشاری خون وجود دارند. مسدودکنندههای کانال کلسیم دیهیدروپیریدین گروهی از داروها هستند که برای کاهش فشار خون استفاده میشوند.
ویژگیهای مطالعه
این مرور بررسی میکند که تاثیر مسدودکنندههای کانال کلسیم دیهیدروپیریدین برای کاهش فشار خون در بزرگسالان (سن 18 سال یا بیشتر) مبتلا به پرفشاری خون (فشار خون سیستولیک حداقل 140 میلیمتر جیوه یا فشار خون دیاستولیک حداقل 90 میلیمتر جیوه، یا هر دوی آنها) در یک دوره 24 ساعته، ثابت است یا متغیر. مرور مطالعاتی را انجام دادیم که تاثیرات کاهش 24 ساعته فشار خون حاصل از شش مورد از این داروها را در مقابل یک درمان کنترل به مدت حداقل سه هفته مقایسه کردند. فشار خون میبایست توسط فشارسنج قابل حمل اندازهگیری شده بود، دستگاهی که بهطور خودکار فشار خون را در فواصل زمانی معین اندازه گیری میکند. تا فوریه 2014 جستوجوهایی را برای یافتن کارآزماییهای بالینی انجام دادیم.
نتایج کلیدی
تعداد 16 کارآزمایی را شامل 2768 شرکتکننده پیدا کردیم که پنج دارو را یک بار در روز (آملودیپین (amlodipine)، لرکانیدیپین (lercanidipine)، ماندیپین (mandipine)، نیفدیپین (nifedipine)، و فلودیپین (felodipine)) و یک دارو را دو بار در روز (نیکاردیپین (nicardipine)) مطالعه کردند. میزان کاهش فشار خون توسط مسدودکنندههای کانال کلسیم دیهیدروپیریدین در هر ساعت در طول یک روز 24 ساعته، نسبتا ثابت باقی ماند. میانگین تفاوت در هر ساعت در فشار خون بین 9.45 میلیمتر جیوه و 13.2 میلیمتر جیوه برای فشار خون سیستولیک و بین 5.85 میلیمتر جیوه و 8.5 میلیمتر جیوه برای فشار خون دیاستولیک بود. در حال حاضر، فواید و مضرات این الگوی کاهش فشار خون ناشناخته میماند.
کیفیت شواهد
بهطور کلی، سطح کیفیت شواهد را متوسط ارزیابی کردیم. انجام پژوهش بیشتر ممکن است تاثیر مهمی بر اطمینان ما به تخمین اثرگذاری مداخله داشته باشد و احتمالا این تخمین را تغییر میدهد.
شش مسدودکننده کانال کلسیم دیهیدروپیریدین که در این مرور مورد مطالعه قرار گرفتند، فشار خون را به میزان نسبتا مشابهی در هر ساعت در طول 24 ساعت کاهش دادند. فواید و مضرات این الگوی کاهش فشار خون ناشناخته میمانند. به انجام کارآزماییهای بیشتر، با ثبت دقیق زمان مصرف دارو، و با گزارش انحراف معیار (standard deviation; SD) از فشار خون در هر ساعت نیاز است. به دلیل عدم گزارشدهی و کوتاه بودن طول دوره پیگیری، در این مرور سعی نکردیم عوارض جانبی را ارزیابی کنیم.
مسدودکنندههای کانال کلسیم دسته ناهمگونی از داروها، شامل زیرگروههای دیهیدروپیریدین (dihydropyridine) و به غیر از دیهیدروپیریدین، هستند که معمولا در درمان پرفشاری خون یا هیپرتانسیون استفاده میشوند. تا به امروز، مرور سیستماتیکی از دوره زمانی 24 ساعته تاثیر آنها در کاهش فشار خون منتشر نشده است.
ارزیابی میزان تغییر ساعتی کاهش فشار خون سیستولیک و دیاستولیک توسط مسدودکنندههای کانال کلسیم دیهیدروپیریدین در یک دوره 24 ساعته در افراد 18 سال یا بالاتر مبتلا به پرفشاری خون، با فشار خون سیستولیک پایه حداقل 140 میلیمتر جیوه یا فشار خون دیاستولیک حداقل 90 میلیمتر جیوه، یا هر دو.
جستوجوهای الکترونیکی را در پایگاه مرکزی ثبت کارآزماییهای کنترلشده کاکرین (CENTRAL) (شماره 1، 2014)، MEDLINE (1946 تا فوریه 2014)، EMBASE (1974 تا فوریه 2014)، و ClinicalTrials.gov (تا فوریه 2014) را انجام دادیم. همچنین منابع مطالعات و مرورهای منتشرشده را برای شناسایی کارآزماییها بیشتر، غربالگری کردیم.
همه کارآزماییهای تصادفیسازی شده و کنترلشده با دارونما (placebo) را وارد کردیم که تاثیرات ساعتی مسدودکنندههای کانال کلسیم دیهیدروپیریدین را با پایش سرپایی فشار خون در بزرگسالان مبتلا به پرفشاری خون با دوره پیگیری حداقل سه هفته ارزیابی کردند.
دو نویسنده بهطور مستقل از هم کارآزماییهای واردشده را انتخاب کردند، خطر سوگیری (bias) را ارزیابی کرده، و دادهها را آنالیز کردند.
ما 16 کارآزمایی تصادفیسازی و کنترلشده را از مسدودکنندههای کانال کلسیم دیهیدروپیریدین، با 2768 شرکتکننده تصادفیسازی شده، در این مرور سیستماتیک وارد کردیم. داروهای مورد مطالعه شامل آملودیپین (amlodipine)، لرکانیدیپین (lercanidipine)، ماندیپین (mandipine)، نیفدیپین (nifedipine)، و فلودیپین (felodipine) (همگی یک بار در روز) و نیکاردیپین (nicardipine) (دو بار در روز)، بودند. دادهها را به ازای هر ساعت پس از دریافت دوز مورد نظر، آنالیز و ارائه کردیم. تاثیر کاهش فشار خون با این دسته دارویی در طول زمان ثابت ماند؛ هیچ تفاوت بالینی مهمی در تاثیر مسدودکنندههای کانال کلسیم بر کاهش فشار خون بین هر ساعت برای فشار خون سیستولیک (تفاوت میانگین ساعتی تخمینی بین 9.45 میلیمتر جیوه و 13.2 میلیمتر جیوه) یا فشار خون دیاستولیک (تفاوت میانگین ساعتی تخمینی بین 5.85 میلیمتر جیوه و 8.5 میلیمتر جیوه) وجود نداشت. با این حال، خطر سوگیری برای این یافته در سطح متوسط بود. به نظر میرسید مصرف یک بار در روز از مسدودکنندههای کانال کلسیم دیهیدروپیریدین، فشار خون را با مقدار نسبتا ثابتی در طول بازه 24 ساعته کاهش میدهند.
این متن توسط مرکز کاکرین ایران به فارسی ترجمه شده است.