بر اساس گزارش سازمان جهانی بهداشت، بیماری قلبی شایعترین علت مرگومیر در سراسر جهان است. حمله قلبی را میتوان با دارویی به نام ترومبولیتیک (thrombolytic) (حل کننده لخته خونی) یا با جراحی درمان کرد. هر چه داروی ترومبولیتیک زودتر داده شود، احتمال مرگ یا ناتوانی در فرد کمتر میشود. ترومبولیز معمولا در بیمارستان انجام میشود؛ با این حال، انجام این درمان پیش از رسیدن به بیمارستان، توسط امدادگران، ممکن است مداخله موثری باشد که باعث صرفهجویی در زمان و کاهش مرگومیر و ناتوانی در افراد مبتلا به سکته قلبی شود.
هدف از انجام این مرور، مقایسه تاثیر درمان ترومبولیتیک پیش از رسیدن به بیمارستان و داخل بیمارستان بر مرگومیر ناشی از هر علتی و ناتوانی در افراد مبتلا به حمله قلبی بود. یک جستوجوی جامع را برای یافتن همه کارآزماییهایی انجام دادیم که این پیامد را بررسی کردند. دو نویسنده بهطور مستقل کار کردند تا مطمئن شوند که همه کارآزماییها را پیدا کرده و اطلاعات مربوطه را از آنها به دست آوردند. در مجموع، سه مطالعه را با 538 شرکتکننده پیدا کردیم که توانستند در این مرور وارد شوند. شواهدی را با کیفیت پائین پیدا کردیم که عدم قطعیت را در تفاوت در تعداد افراد فوتشده در زمان انجام درمان پیش از رسیدن به بیمارستان در مقایسه با درمان در بیمارستان نشان داد (3 کارآزمایی). شواهدی را با کیفیت بالا یافتیم که انجام درمان پیش از رسیدن به بیمارستان، زمان دریافت درمان ترومبولیتیک را بیش از 30 دقیقه کاهش میدهد (دو مطالعه) و بهطور کلی شواهدی با کیفیت پائین وجود دارند که عوارض جانبی، مانند واکنشهای آلرژیک و خونریزی، میان دو گروه مشابه هستند. محدودیتهای اصلی شواهد، وجود خطر بالا/نامشخص سوگیری (bias) در مطالعات و تعداد کم افراد واردشده بودند.
ما نتیجه میگیریم که درمان حل کردن لخته خونی که پیش از رسیدن به بیمارستان انجام میشود، زمان دریافت درمان ترومبولیتیک را برای فرد کاهش میدهد. محدودیتهای شواهدی را که پیدا کردهایم، باید با دقت در نظر گرفته شوند، به ویژه در شرایطی که ترومبولیز را میتوان بهطور بیخطر و صحیح توسط کارکنان آموزشدیده تجویز کرد. ما دریافتیم که هیچ کارآزماییای برای ارزیابی درمان ترومبولیتیک پیش از رسیدن به بیمارستان در کشورهای فقیرتر وجود ندارد، و بنابراین انجام تحقیقات بیشتر در چنین شرایطی اطلاعات بیشتری را برای راهنمایی در مورد بیخطر و موثر بودن این درمان برای حملات قلبی ارائه میدهد.
بر اساس مطالعات انجامشده در کشورهایی با درآمد بالاتر، انجام ترومبولیز پیش از رسیدن به بیمارستان، زمان درمان را کاهش میدهد. در محیطهایی که میتوان ترومبولیز را پیش از رسیدن به بیمارستان بهطور بیخطر و صحیح توسط کارکنان آموزشدیده تجویز کرد، ممکن است مداخله مناسبی باشد. تجویز ترومبولیز پیش از رسیدن به بیمارستان پتانسیل کاهش بار (burden) STEMI را در کشورهایی با سطح درآمد پائین و متوسط دارد، به ویژه در افرادی که دسترسی محدودی به انجام ترومبولیز داخل بیمارستان یا مداخلات کرونری از راه پوست دارند. ما هیچ کارآزمایی تصادفیسازی و کنترلشدهای را برای ارزیابی اثربخشی ترومبولیز پیش از رسیدن به بیمارستان برای STEMI در کشورهایی با سطح درآمد پائین و متوسط پیدا نکردیم. انجام کارآزماییهای تصادفیسازی و کنترلشده چند مرکزی و با کیفیت بالا که در کشورهای دارای محدودیت منابع اجرا شوند، شواهد بیشتری را برای کارآمدی و بیخطری (safety) این مداخله ارائه خواهند کرد. سیاستگذاران منطقهای باید زیرساختهای سلامت محلی و نیازهای توزیع جمعیت خود را در نظر بگیرند. این ملاحظات باید هنگام تهیه دستورالعملهای بالینی برای تجویز ترومبولیز پیش از رسیدن به بیمارستان در نظر گرفته شوند.
انجام زودهنگام ترومبولیز برای افراد مبتلا به انفارکتوس میوکارد، با پیامدهای بهتر مرگومیر و عوارض همراه است. در حالی که ترومبولیز بهطور مرسوم در بیمارستان انجام میشود، انجام آن پیش از رسیدن به بیمارستان به عنوان یک مداخله موثر برای صرفهجویی در زمان و کاهش مرگومیر و عوارض در افراد مبتلا به انفارکتوس میوکارد با افزایش ارتفاع قطعه ST؛ (ST-elevation myocardial infarction; STEMI) پیشنهاد میشود. علیرغم وجود برخی شواهد مبنی بر اینکه انجام ترومبولیز پیش از رسیدن به بیمارستان ممکن است به صورت بیخطر انجام شود، دادههای کمی از کارآزماییهای کنترلشده برای نشان دادن اینکه زمان تجویز آن میتواند در کاهش پیامدهای بالینی کلیدی موثر باشد یا خیر، وجود دارد.
ارزیابی عوارض و مرگومیر ناشی از تجویز ترومبولیز پیش از رسیدن به بیمارستان در مقابل انجام آن داخل بیمارستان برای STEMI.
پایگاه مرکزی ثبت کارآزماییهای کنترلشده کاکرین (CENTRAL)، MEDLINE (OVID)؛ EMBASE (OVID)، دو نمایه استنادی در Web of Science (Thomson Reuters) و Cumulative Index to Nursing and Allied Health Literature (CINAHL) را برای یافتن کارآزماییهای تصادفیسازی و کنترلشده و منابع علمی خاکستری منتشرشده را تا جون 2014 جستوجو کردیم. ما همچنین فهرست منابع مقالات شناساییشده، پایگاههای ثبت کارآزمایی و منابع پایاننامههای منتشرنشده را جستوجو کردیم. برای دریافت مقالات منتشرشده یا منتشرنشده مرتبط با موضوع، با شرکتهای داروسازی تماس نگرفتیم. هیچ محدودیتی را برای زبان نگارش، تاریخ یا وضعیت انتشار مقاله اعمال نکردیم. گروه قلب در کاکرین جستوجوی الکترونیکی اولیه را انجام داد.
کارآزماییهای تصادفیسازی و کنترلشده (randomised controlled trials; RCTs) را از تجویز ترومبولیز پیش از رسیدن به بیمارستان در مقایسه با داخل بیمارستان در بزرگسالان مبتلا به انفارکتوس میوکارد با افزایش ارتفاع قطعه ST که توسط یک ارائهدهنده مراقبتهای سلامت تشخیص داده شد، وارد کردیم.
دو نویسنده بهطور مستقل مطالعات واجد شرایط را برای گنجاندن غربالگری کرده و استخراج دادهها و ارزیابیهای «خطر سوگیری (bias)» را انجام دادند و هر گونه اختلافنظر را با مشورت با نویسنده سوم حل کردند. در صورت نیاز به اطلاعات بیشتر یا از دست رفته، با نویسندگان مطالعات بالقوه مناسب تماس گرفتیم. دادههای اثربخشی و عوارض جانبی را از کارآزماییها جمعآوری کردیم.
سه کارآزمایی را شامل 538 شرکتکننده در این مرور وارد کردیم. شواهدی را با کیفیت پائین یافتیم که نشاندهنده عدم قطعیت در مورد کاهش مورتالیتی به هر علتی (all-cause mortality) ناشی از تجویز ترومبولیز پیش از رسیدن به بیمارستان در افراد مبتلا به STEMI در مقایسه با انجام آن داخل بیمارستان است (خطر نسبی (RR): 0.73؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.37 تا 1.41). شواهدی را با کیفیت بالا (دو کارآزمایی، 438 شرکتکننده) پیدا کردیم که انجام ترومبولیز پیش از رسیدن به بیمارستان، زمان سپریشده تا دریافت درمان ترومبولیتیک را در مقایسه با انجام ترومبولیز داخل بیمارستان کاهش داد. برای عوارض جانبی، شواهدی را با کیفیت متوسط یافتیم مبنی بر اینکه وقوع حوادث خونریزیدهنده میان شرکتکنندگانی که ترومبولیز را داخل بیمارستان دریافت کردند یا پیش از رسیدن به بیمارستان، مشابه بود (دو کارآزمایی، 438 شرکتکننده)، و شواهدی با کیفیت پائین وجود داشت مبنی بر نرخ مشابه وقوع فیبریلاسیون بطنی (دو کارآزمایی، 178 شرکتکننده)، سکته مغزی (یک کارآزمایی، 78 شرکتکننده) و واکنشهای آلرژیک (یک کارآزمایی، 100 شرکتکننده) میان شرکتکنندگانی که ترومبولیز را داخل بیمارستان دریافت کردند یا پیش از رسیدن به بیمارستان. مطالعات واردشده را با خطر سوگیری نامشخص/بالا در نظر گرفتیم.
این متن توسط مرکز کاکرین ایران به فارسی ترجمه شده است.