سوال مطالعه مروری: ما شواهدی را مرور کردیم که درمانهای جراحی را در برابر درمانهای غیر-جراحی، در حالتی موسوم به تنگی ستون فقرات کمری، مقایسه کرده بودند. این حالت زمانی رخ میدهد که فضای محصور کننده نخاع و اعصاب کوچکتر میشود.
پیشینه: افراد مبتلا به تنگی ستون فقرات دچار طیفی از نشانهها شامل درد کمر، درد پا، بیحسی، سوزنسوزن شدن پاها و کاهش عملکرد فیزیکی میشوند. این نشانههای واضح افراد را به سمت درمان سریع میبرند. یک گزینه درمانی، جراحی است. دیگر گزینههای درمانی عبارتند از درمان فیزیکی، ورزش، پشتبند و بریس و تزریق داخل ستون فقرات.
ویژگیهای مطالعه: پنج مطالعه را که درمان جراحی را در برابر درمانهای غیر-جراحی در 643 فرد مبتلا به تنگی ستون فقرات مقایسه کرده بودند، در مرور گنجاندیم. میانگین سنی شرکتکنندگان در تمام مطالعات بالای 59 سال بود. دورههای پیگیری از شش هفته تا 10 سال متغیر بود.
نتایج کلیدی: بر اساس نتایج این مرور نمیتوانیم نتیجهگیری کنیم که درمان جراحی یا غیر-جراحی کدام یک برای افراد با تنگی ستون فقرات کمری بهتر هستند. با این وجود، میتوانیم نرخ بالای تاثیرات گزارش شده را در سه گروه از پنج گروه جراحی شده گزارش کنیم که از 10% تا 24% متفاوت بود. هیچ عوارض جانبی در گروه درمان محافظهکارانه گزارش نشده بود.
سه مطالعه، درمان جراحی ستون فقرات را در برابر درمانهای مختلف غیر-جراحی مقایسه کرده بودند. برای نویسندگان این مرور مشکل بود که از این مطالعات نتیجهگیری کنند، چرا که درمانهای غیر-جراحی به قدر کافی توصیف نشده بودند. یک مطالعه که جراحی را در برابر بریسگذاری و ورزش مقایسه کرده بود، هیچ تفاوتی در کاهش میزان درد نیافت. مطالعه دیگر جراحی را در برابر تزریق داخل نخاعی مقایسه کرده و در شش هفته بهبود عملکرد فیزیکی با تزریق و تسکین درد با جراحی را نشان داده بود. کارآزمایی دیگری جراحی با جاگذاری ایمپلنت را در برابر مراقبتهای غیر-جراحی مقایسه کرده بود. این مطالعه پیامدهای مطلوب را در مورد نشانهها و عملکرد فیزیکی را به نفع جراحی گزارش کرده بود.
کیفیت شواهد: شواهد به دست آمده از طریق مقایسه جراحی در برابر درمان غیر-جراحی کیفیت پائینی داشتند. مطالعات به خوبی طراحی شده برای بررسی این مشکل نیاز است. به طور خاص، پژوهشگران باید توصیفات بهتری در مورد جزئیات درمانهای غیر-جراحی داشته باشند.
اعتماد بسیار کمی برای نتیجهگیری درباره اینکه درمان جراحی یا درمانهای محافظهکارانه، کدام یک برای تنگی کانال ستون فقرات کمری بهتر است داریم، توصیه جدیدی برای مطالعات بالینی نداریم. با این حال، باید توجه داشت که نرخ عوارض جانبی از 10% تا 24% در موارد جراحی متغیر است، در حالی که در درمانهای محافظهکارانه عوارض جانبی گزارش نشده است. مزایای مشخصی در مقایسه روش جراحی در برابر درمان غیر-جراحی مشاهده نشد. این یافتهها نشان دهنده این است که پزشکان باید در اطلاعرسانی به بیماران در مورد امکانپذیر بودن گزینههای درمانی، به ویژه با توجه به اینکه درمانهای محافظهکارانه در هیچ مطالهای عوارض جانبی گزارش شده نداشتند، بسیار مراقب باشند. پژوهش با کیفیت بالا برای مقایسه جراحی در برابر مراقبتهای محافظهکارانه برای افراد با تنگی کانال ستون فقرات کمری مورد نیاز هستند.
تنگی مهرههای کمری (lumbar spinal stenosis; LSS) حالت ناتوان کنندهای است که همراه با دژنراسیون ستون مهرهها به دلیل افزایش سن رخ میدهد.
بررسی اثربخشی شیوههای مختلف جراحی در مقایسه با انواع مختلف مداخلات غیر-جراحی در بزرگسالان مبتلا به LSS علامتدار. پیامدهای اولیه شامل کیفیت زندگی، ناتوانی، عملکرد و درد بودند. علاوه بر آن، تعیین نرخ عوارض و عوارض جانبی، و بررسی پیامد کوتاه-مدت، میان-مدت و طولانی-مدت ( شش ماه، شش ماه تا دو سال، پنج سال یا بیشتر) نیز از اهداف بود.
پایگاه مرکزی ثبت کارآزماییهای بالینی کاکرین (CENTRAL)؛ MEDLINE؛ EMBASE و پنج بانک اطلاعاتی و دو پایگاه ثبت کارآزماییها را تا فوریه 2015 جستوجو کردیم. همچنین فهرست منابع و خلاصه مقالات کنفرانسهای مرتبط با درمان ستون فقرات را هم جستوجو کردیم.
کارآزماییهای تصادفیسازی و کنترل شده (randomised controlled trials; RCTs) که درمانهای جراحی را در برابر درمانهای غیر-جراحی در شرکتکنندگانی که تنگی مهرههای کمری آنها با یافتههای بالینی و تصویربرداری ثابت شده باشد، مقایسه کنند.
برای جمعآوری و آنالیز دادهها، از دستورالعملهای بالینی گروه مرور پشت و گردن در کاکرین (Furlan 2009) و آنهایی که در کتابچه راهنمای کاکرین برای مرورهای سیستماتیک مداخلات (Cochrane Handbook for Systematic Reviews of Interventions) (Higgins 2011) آمده بود، استفاده کردیم.
از 12,966 استناد غربالگری شده، متن کامل 26 مقاله را ارزیابی و پنج RCT را وارد کردیم (643 شرکتکننده).
شواهد با کیفیت پائین به دست آمده از متاآنالیز (meta-analysis) انجام شده روی دو کارآزمایی با استفاده از شاخص ناتوانی اسوستری (Oswestry Disability Index) (ناتوانی ناشی از درد) برای مقایسه دکمپرسیون (decompression) مستقیم با یا بدون فیوژن در برابر مراقبتهای غیر-جراحی چند شیوهای تفاوت معناداری در شش ماه (تفاوت میانگین (MD): 3.66-؛ 95% فاصله اطمینان (CI)؛ 10.12- تا 2.80) و در یک سال (MD: -6.18؛ 95% CI؛ 15.03- تا 2.66) نشان نداد. در 24 ماه، تفاوت معناداری به نفع دکمپرسیون مستقیم (MD: -4.43؛ 95% CI؛ 0.96- تا 7.91-). شواهد با کیفیت پائین از یک مطالعه کوچک نشان دهنده عدم وجود تفاوت در پیامدهای مربوط به درد بین دکمپرسیون و درمانهای معمول محافظهکارانه در سه ماه (خطر نسبی (RR): 1.38؛ 95% CI؛ 0.22 تا 8.59)، چهار سال (RR: 7.50؛ 95% CI؛ 1.00 تا 56.48) و 10 سال (RR: 4.09؛ 95% CI؛ 0.95 تا 17.58) بود.
شواهد با کیفیت پائین به دست آمده از یک مطالعه کوچک عدم تفاوت را در شاخص ناتوانی اسوستری در بیماران تحت درمان با دکمپرسیون خفیف کمتهاجمی در برابر افراد تحت درمان با تزریق استروئید اپیدورال، در شش هفته نشان میداد (MD: 5.70؛ 95% CI؛ 0.57 تا 10.83، 38 شرکتکننده). نتایج پرسشنامه لنگش زوریخ (Zurich Claudication Questionnaire; ZCQ) در شش هفته به نفع تزریق اپیدورال استروئید (MD: -0.60؛ 95% CI؛ 0.92- تا 0.28-)، و در مقیاس آنالوگ بصری (VAS) بهبود به طرز خفیفی در گروه با دکمپرسیون خفیف بهتر بود (MD: 2.40؛ 95% CI؛ 1.92 تا 2.88). در 12 هفته بسیاری از طرحهای متقاطع از انجام آنالیز بیشتر پیشگیری کردند.
شواهد با کیفیت پائین از یک مطالعه منفرد با حضور 191 شرکتکننده از جهات وخامت نشانه و توان فعالیت فیزیکی به نفع کارگذاری باز کننده فضای مهرهای در برابر درمانهای محافظهکارانه معمول در شش هفته، شش ماه و یک سال بود.
تمام مطالعات باقیمانده عوارض ناشی از جراحی و عوارض جانبی محافظهکارانه درمان را گزارش کرده بودند: دو مطالعه هیچ عارضه جدی را در گروه جراحی ذکر نکرده بودند، مطالعه دیگر عوارض جانبی را شامل شکستگی زائده مهرهای، ایسکمی کرونری، دیسترس تنفسی، هماتوم، سکته مغزی، احتمال جراحی مجدد و مرگومیر ناشی از ادم ریوی، در 10% و 24% شرکتکنندگان گزارش کرده بود.
این متن توسط مرکز کاکرین ایران به فارسی ترجمه شده است.