هدف مطالعه مروری
هدف از این مرور کاکرین این بود که بدانیم اندازه برش (برش در چشم) طی جراحی کاتاراکت (cataract) منجر به تفاوت در پیامد جراحی کاتاراکت میشود یا خیر. ما 26 مطالعه را یافتیم، که به این سوال پاسخ داده بودند.
پیامهای کلیدی
برخی از تکنیکهای جراحی، اما نه همه آنها، استفاده کننده از برشهای کوچکتر با آستیگماتیسم (astigmatism) کمتری همراه بودند؛ با این حال، تفاوتها کوچک و شواهد نامطمئن بودند. شواهد کمی برای نشان دادن تاثیرات مهم در بینایی وجود داشت. دادههای محدودی در مورد عوارض جانبی وجود داشت و شواهدی در مورد تاثیرات برشهای مختلف بر کیفیت زندگی وجود نداشت.
در این مرور چه موضوعی بررسی شد؟
از آنجایی که با افزایش سن افراد ممکن است لنز شفاف چشم تار شود، این وضعیت به نام کاتاراکت شناخته شده است. یک جراحی برای برداشتن کاتاراکت و جایگزین لنز تار با یک لنز شفاف مصنوعی انجام میگیرد. این جراحی ایمن است و تقریبا در همه موارد، بینایی را به حالت اول باز میگرداند. کاتاراکت مرتبط با سن یکی از دلایل عمده نابینایی در سراسر جهان است.
مشکلی که ممکن است پس از جراحی کاتاراکت اتفاق بیفتد این است که به علت جراحی، جلوی چشم، دیگر کاملا به شکل منحنی نیست. این امر میتواند منجر به تاری دید یا دید مغشوش شده و به نام آستیگماتیسم شناخته میشود. مشکلات بینایی ناشی از آستیگماتیسم را میتوان با عینک اصلاح کرد. بهطور معمول اعتقاد بر این است که برش کوچکتر یا برش ایجاد شده در چشم حین جراحی کاتاراکت، با احتمال کمتر آستیگماتیسم همراه است.
نتایج کلیدی
ما به دنبال مطالعاتی بودیم که برشهای مختلف را در جراحی کاتاراکت در افراد مبتلا به کاتاراکت مرتبط با سن مقایسه کردند. این مرور 26 مطالعه از اروپا و آسیا را وارد کرد.
ما نتایج زیر را پیدا کردیم.
- بعضی از تکنیکهای جراحی استفاده کننده از برشهای کوچکتر، اما نه همه آنها، با آستیگماتیسم کمتری همراه بودند، اما تفاوتها کوچک و شواهد نامطمئن بودند (شواهد با قطعیت پائین و بسیار پائین).
- بهطور کلی، بر اساس این که برش کوچکتر یا بزرگتر انجام میشود، ممکن است تفاوتی اندک یا عدم تفاوت در حدت بینایی وجود داشته باشد (شواهد با قطعیت پائین).
- تاثیرات همسو و سازگار در مورد سایر علائم مانند ضخامت قرنیه (جلوی چشم) و تعداد سلولهای جلوی چشم وجود نداشت (شواهد با قطعیت پائین و بسیار پائین).
- عوارض جانبی در بسیاری از مطالعات وارد شده گزارش نشد.
- هیچ کدام از مطالعات کیفیت زندگی شرکتکنندگان را گزارش نکردند.
این مرور تا چه زمانی بهروز است؟
مطالعاتی را جستوجو کردیم که تا 28 اکتبر 2016 منتشر شدند.
فاکوامولسیفیکاسیون با برشهای کوچکتر در مقایسه با فاکوامولسیفیکاسیون با برشهای بزرگتر، بهطور همسو و سازگار با آستیگماتیسم ناشی از جراحی کمتری مرتبط نبود. فاکوامولسیفیکاسیون با برش کوچک کواگزیال ممکن بود با آستیگماتیسم کمتری نسبت به فاکوامولسیفیکاسیون استاندارد همراه باشد، اما این تفاوت اندک بود، به اندازه 0.2 D و شواهد نامطمئن بودند. پیامدهای ایمنی و کیفیت زندگی به اندازه کافی گزارش نشد؛ این موضوع باید در مطالعات آینده مورد توجه قرار گیرد.
کاتاراکت (cataract) مرتبط با سن علت اصلی نابینایی و اختلال بینایی در جهان است. فاکوامولسیفیکاسیون (phacoemulsification) یک پروسیجر اصلی جراحی است که برای درمان کاتاراکت استفاده میشود. اثربخشی تطبیقی و ایمنی برشهای مختلف اندازهگیری شده برای فاکوامولسیفیکاسیون تعیین نشده است.
هدف از این مرور سیستماتیک، ارزیابی اثربخشی و ایمنی برشهای کوچکتر در برابر برشهای بزرگتر برای فاکوامولسیفیکاسیون در کاتاراکت مرتبط با سن بود. پیامد اولیه این مرور آستیگماتیسم (astigmatism) ناشی از جراحی در سه ماه بعد از جراحی بود.
پایگاه ثبت مرکزی کارآزماییهای کنترل شده کاکرین (CENTRAL) (شامل پایگاه ثبت کارآزماییهای گروه چشم و بینایی در کاکرین) (شماره 10؛ 2016)؛ MEDLINE Ovid (از 1946 تا 28 اکتبر 2016)؛ Embase Ovid (از 1947تا 28 اکتبر 2016)؛ PubMed (از 1948تا 28 اکتبر 2016)؛ LILACS (بانک اطلاعاتی منابع علمی علوم سلامت آمریکای لاتین و کارائیب) (از 1982تا 28 اکتبر 2016)؛ متارجیستری از کارآزماییهای کنترل شده (mRCT)؛ (www.controlled-trials.com؛ آخرین جستوجو در 13 می 2013)؛ ClinicalTrials.gov؛ (www.clinicaltrials.gov؛ در 28 اکتبر 2016 جستوجو شد)، و پلتفرم بینالمللی پایگاه ثبت کارآزماییهای بالینی (ICTRP) سازمان جهانی بهداشت (www.who.int/ictrp؛ در 28 اکتبر 2016 جستوجو شد) را جستوجو کردیم. هیچ محدودیتی را از نظر تاریخ یا زبان در جستوجوهای الکترونیکی کارآزماییها اعمال نکردیم.
کارآزماییهای تصادفیسازی و کنترل شده (randomised controlled trials; RCTs) را وارد کردیم که به مقایسه برشهای مختلف در افراد مبتلا به کاتاراکت مرتبط با سن تحت فاکوامولسیفیکاسیون پرداختند.
از روشهای استاندارد روششناسی مورد انتظار کاکرین استفاده کردیم.
26 RCT را با مجموع 2737 شرکتکننده (3120 چشم) وارد کردیم. این کارآزماییها در بوسنی و هرزگوین، چین، فرانسه، هند، ایتالیا، کره، اسپانیا، سوئیس و ترکیه انجام شدند. نیمی از 26 کارآزمایی در چین انجام شد. تمام کارآزماییها را بیشتر در معرض خطر نامشخص تا پائین سوگیری (bias) قضاوت کردیم. RCTهای وارد شده چهار برش را در اندازههای مختلف مقایسه کردند: => 1.5 میلیمتر، 1.8 میلیمتر، 2.2 میلیمتر، و تقریبا 3.0 میلیمتر. این برشها با استفاده از سه تکنیک مختلف انجام شدند: فاکوامولسیفیکاسیون با برش کوچک کواگزیال (coaxial) و بایاگزیال (biaxial) (C‐MICS و B‐MICS) و فاکوامولسیفیکاسیون استاندارد. هیچ یک از مطالعات، دادهها را به شکلی که بتوان آنها را در این مرور وارد کرد، ارائه نکردند. پنج مطالعه دارای سه بازو بودند.
پانزده کارآزمایی، C‐MICS (2.2 میلیمتر) را با فاکوامولسیفیکاسیون استاندارد (تقریبا 3.0 میلیمتر) مقایسه کردند. شواهد با قطعیت بسیار پائین آستیگماتیسم ناشی از جراحی کمتری را در گروه C-MICS طی سه ماه در مقایسه با فاکوامولسیفیکاسیون استاندارد نشان دادند (تفاوت میانگین (MD): 0.19- دیوپتر (D)؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.30- تا 0.09-؛ 996 چشم؛ 8 RCT). شواهد با قطعیت پائین وجود داشت که نشان داد هر دو گروه به بهترین حدت بینایی اصلاح شده مشابهی دست یافتند (logMAR 0.00 :MD؛ 95% CI؛ 0.02- تا 0.02؛ 242 چشم؛ 3 RCT). شواهد با قطعیت پائین مربوط به مقایسه C-MICS با فاکوامولسیفیکاسیون استاندارد وجود داشت که تفاوتی اندک یا عدم تفاوت را در کاهش سلولهای اندوتلیال و ضخامت مرکزی قرنیه نشان داد (MD: -7.23 سلول/mm2؛ 95% CI؛ 78.66- تا 64.20؛ 596 چشم؛ 4 RCT) و (μm -0.68 :MD؛ 95% CI؛ 3.26- تا 1.90؛ 487 چشم؛ 5 RCT).
نه کارآزمایی، C‐MICS (1.8 میلیمتر) را با فاکوامولسیفیکاسیون استاندارد (تقریبا 3.0 میلیمتر) مقایسه کردند. شواهد با قطعیت بسیار پائین آستیگماتیسم کمتری را در گروه C-MICS در مقایسه با گروه فاکوامولسیفیکاسیون استاندارد نشان دادند (D -0.23 :MD؛ 95% CI؛ 0.34- تا 0.13-؛ 561 چشم؛ 5 RCT). شواهدی با قطعیت پائین وجود داشت که تفاوتی اندک یا عدم تفاوت را در بهترین حدت بینایی اصلاح شده، کاهش سلولهای اندوتلیال و ضخامت مرکزی قرنیه در دو گروه طی سه ماه نشان دادند (logMAR -0.02 :MD؛ 95% CI؛ 0.03- تا 0.00-؛ 192 چشم؛ 3 RCT)؛ (MD؛ 7.56 سلول/mm2؛ 95% CI؛ 67.65- تا 82.77؛ 380 چشم؛ 5 RCT) و (MD؛ 1.52- μm؛ 95% CI؛ 6.29- تا 3.25؛ 245 چشم؛ 3 RCT).
شش کارآزمایی، C‐MICS (1.8 میلیمتر) را با C‐MICS (2.2 میلیمتر) مقایسه کردند. شواهد با قطعیت پائین وجود داشت که نشان داد آستیگماتیسم، حدت بینایی و ضخامت مرکزی قرنیه در دو گروه طی سه ماه مشابه بود (D 0.04 :MD؛ 95% CI؛ 0.09- تا 0.16؛ 259 چشم؛ 3 RCT)؛ (logMAR 0.01 :MD؛ 95% CI؛ 0.01- تا 0.04؛ 200 چشم؛ 3 RCT) و (μm 0.45 :MD؛ 95% CI؛ 2.70- تا 3.60؛ 100 چشم؛ 1 RCT). شواهد با قطعیت بسیار پائین کاهش سلولهای اندوتلیال بیشتری را در گروه 1.8 میلیمتری نشان دادند (MD: 213.00 سلول/mm2؛ 95% CI؛ 11.15 تا 414.85؛ 70 چشم؛ 1 RCT).
چهار کارآزمایی، B‐MICS (=> 1.5 میلیمتر) را با فاکوامولسیفیکاسیون استاندارد (تقریبا 3.0 میلیمتر) مقایسه کردند. آستیگماتیسم در دو گروه طی سه ماه مشابه بود (D -0.01 :MD؛ 95% CI؛ 0.03- تا 0.01؛ 368 چشم؛ 2 RCT؛ شواهد با قطعیت متوسط). شواهد با قطعیت پائین در مورد حدت بینایی، تفاوتی اندک یا عدم تفاوت را بین دو گروه نشان دادند (logMAR -0.02 :MD؛ 95% CI؛ 0.04- تا 0.00-؛ 464 چشم؛ 3 RCT). شواهد با قطعیت پائین در مورد کاهش سلولهای اندوتلیال و ضخامت مرکزی قرنیه نیز تفاوتی اندک یا عدم تفاوت بین دو گروه نشان دادند (MD: 55.83 سلول/mm2؛ 95% CI؛ 34.93- تا 146.59؛ 280 چشم؛ 1 RCT) و (μm 0.10 :MD؛ 95% CI؛ 14.04- تا 14.24؛ 90 چشم؛ 1 RCT).
هیچ کدام از کارآزماییها کیفیت زندگی را گزارش نکردند. یک کارآزمایی گزارش داد که هیچ یک از شرکتکنندگان دچار اندوفتالمیت (endophthalmitis) یا پارگی کپسول خلفی نشدند؛ آنها همچنین تفاوتی اندک یا عدم تفاوت را بین گروههای برش در ارتباط با ادم قرنیه گزارش کردند (خطر نسبی: 1.02؛ 95% CI؛ 0.40 تا 2.63؛ 362 چشم).
این متن توسط مرکز کاکرین ایران به فارسی ترجمه شده است.