سوال مطالعه مروری
این مرور به منظور بررسی تاثیرات استفاده از آسترها زیر مواد پُرکننده دندان مبتنی بر رزین‌های همرنگ دندان در حفره‌های واقع بر سطح گازگرفتن (کلاس I) و سطح و کناره‌های گازگرفتن (کلاس II) دندان‌های دائمی در عقب دهان در کودکان و بزرگسالان انجام شد.
پیشینه
پوسیدگی دندان شایع‌ترین بیماری است که کودکان و بزرگسالان را در سراسر جهان متاثر می‌کند. اگر این بیماری درمان نشود، اسیدی که باکتری‌های موجود در پلاک دندان یا بیوفیلم (biofilm) تولید می‌کنند، موجب ایجاد حفره‌ها یا سوراخ‌هایی در دندان‌ها می‌شود. از چندین روش و مواد مختلف برای ترمیم یا پُرکردن دندان دچار پوسیدگی استفاده می‌شود. یکی از این مواد، کامپوزیت همرنگ دندان و مبتنی بر رزین یا RBC است. این ماده به طور فزاینده‌ای، جایگزین آمالگام (ترکیبی از جیوه و ذرات آلیاژی فلزی) می‌شود.
از قرن 19 کارگذاری آسترها در حفره‌های واقع در دندان زیر مواد پُرکننده معمول شده است. تصور بر این است که آستر از پالپ زنده دندان در برابر خود مواد پُرکننده و هم‌چنین از پتانسیل آنها در هدایت گرما یا سرمای بیشتر از طریق دندان طبیعی محافظت می‌کند. هر چند مواد پُرکننده RBC از نظر نحوه هدایت گرما و حساسیت به تغییر درجه حرارت، همانند مواد طبیعی دندان عمل می‌کنند، هنوز هم گهگاه موضوع مورد بحث افراد پس از درمان است.
ویژگی‌های مطالعه
تاریخ به‌روزرسانی شواهد این مرور که جمعی از نویسندگان گروه سلامت دهان در کاکرین آن را انجام داده‌اند، به 12 نوامبر 2018 باز می‌گردد.
هشت مطالعه، با بیش از 700 شرکت‌کننده، وارد شدند. دو مطالعه در ایالات متحده آمریکا، دو مطالعه در تایلند، دو مطالعه در آلمان و یکی در عربستان سعودی و یکی در ترکیه انجام شدند. در این مطالعات استفاده از آسترها زیر مواد پُرکننده مبتنی بر رزین همرنگ دندان (RBC) در دندان‌های دائمی در عقب دهان با عدم استفاده از آسترها برای مواد پُرکننده کلاس I و II مقایسه شده بود. یکی از دو مطالعه که در ایالات متحده آمریکا صورت گرفت، در مطب‌های دندانپزشکی و بقیه در دانشکده‌های دندانپزشکی مستقر در دانشگاه انجام شدند. تمام شرکت‌کنندگان بیش از 15 سال سن داشتند.
نتایج کلیدی
شواهد بسیار اندکی یافت شد مبنی بر اینکه آستر زیر مواد پُرکننده RBC کلاس I و II در دندان‌های دائمی عقب دهان، موجب کاهش حساسیت در بزرگسالان یا کودکان بالای 15 سال سن می‌شود. هیچ شواهدی یافت نشد که از وجود تفاوت در طول عمر مواد پر کننده دندان همراه یا بدون کارگذاری آستر حفره دندانی حکایت داشته باشد. حوادث جانبی در هیچ‌یک از مطالعات وارد شده گزارش نشده بود.
کیفیت شواهد
بدنه شواهد شناسایی‌شده در این مرور برای نتیجه‌گیری‌های قاطع در خصوص تاثیرات آسترهای حفره دندانی کافی نیستند. کیفیت شواهد شناسایی‌شده در این مرور در حد پائین است و اعتماد چندانی به تخمین اثرگذاری وجود ندارد. علاوه بر این، هیچ شواهدی یافت نشد که نشان دهند زمانی که مواد ترمیم‌کننده با آسترهای حفره دندانی یا بدون آن کار گذاشته می‌شوند، تفاوتی در مدت زمان عمر آنها وجود دارد یا خیر.
در خصوص تفاوت در افزایش حساسیت پس از جراحی، بعد از قرار دادن آستر حفره دندانی زیر مواد ترمیم‌کننده کامپوزیتی خلفی مبتنی بر رزین کلاس I و II در دندان‌های خلفی دائمی در بزرگسالان یا کودکان با سن بالای 15 سال، شواهدی متناقض، با کیفیت پائین در دست است. علاوه بر این، هیچ شواهدی به دست نیامد که نشان دهد در طول عمر مواد ترمیم‌کننده کارگذاری شده، با یا بدون آستر حفره دندانی، تفاوتی وجود دارد.
در حال حاضر کامپوزیت مبتنی بر رزین (resin-based composite; RBC ) به عنوان ماده‌ای قابل‌دوام برای ترمیم پوسیدگی‌های دندان‌های دائمی خلفی که به درمان جراحی نیاز دارند، شناخته شده است. برخلاف این واقعیت که هدایت حرارتی ماده ترمیمی RBC تقریبا شبیه ساختار طبیعی دندان است، افزایش حساسیت پس از جراحی هنوز هم گاهی اوقات موضوعی بحثبرانگیز است. از نظر تاریخی، از آسترهای حفره دندانی برای محافظت از پالپ در برابر تاثیرات سمی برخی از مواد ترمیم‌کننده دندان و پیشگیری از بروز درد ناشی از هدایت حرارتی با قرار دادن یک لایه عایق بین ماده ترمیم‌کننده و دیگر ساختار دندانی استفاده شده است. این یک به‌روزرسانی از مرور کاکرین است که اولین بار در سال 2016 منتشر شد.
هدف از انجام این مرور، ارزیابی تاثیرات استفاده از آسترهای حفره دندانی در کارگذاری مواد ترمیم‌کننده خلفی کامپوزیتی مبتنی بر رزین کلاس I و II در دندان‌های دائمی در کودکان و بزرگسالان بود.
متخصص اطلاعات گروه سلامت دهان در کاکرین به جست‌وجو در بانک‌های اطلاعاتی زیر پرداخت: پایگاه ثبت کارآزمایی‌های گروه سلامت دهان در کاکرین (تا 12 نوامبر 2018)؛ پایگاه ثبت مرکزی کارآزمایی‌های کنترل شده کاکرین (CENTRAL؛ شماره 10، 2018) در کتابخانه کاکرین (CochraneLibrary) (جست‌وجو شده در 12 نوامبر 2018)؛ MEDLINE Ovid (از 1946 تا 12 نوامبر 2018)؛ Embase Ovid (از 1980 تا 12 نوامبر 2018) و LILACS BIREME Virtual Health Library (بانک اطلاعاتی منابع علمی سلامت آمریکای لاتین و کارائیب؛ از 1982 تا 12 نوامبر 2018). ما ClinicalTrials.gov و پلت‌فرم بین‌المللی پایگاه ثبت کارآزمایی‌های بالینی سازمان جهانی بهداشت را برای شناسایی کارآزمایی‌های در حال انجام جست‌وجو کردیم. در جست‌وجوی بانک‌های اطلاعاتی الکترونیکی، هیچ محدودیتی را برای زبان یا تاریخ انتشار قائل نشدیم.
ما کارآزمایی‌های تصادفی‌سازی و کنترل شده را وارد کردیم که در آنها به ارزیابی تاثیرات استفاده از آستر زیر مواد ترمیم‌کننده کامپوزیتی مبتنی بر رزین خلفی کلاس I و II در دندان‌های دائمی (هم در بزرگسالان و هم در کودکان) پرداخته شده بود. ما طراحیهای موازی و طراحی split-mouth را وارد کردیم.
ما پروسیجرهای استاندارد روش‌شناسی را به کار بردیم که کاکرین برای جمع‌آوری و تجزیهوتحلیل داده‌ها تجویز کرده بود. دو نویسنده مرور، نتایج جست‌وجو را غربالگری و به ارزیابی واجد شرایط بودن مطالعات برای ورود به این مرور طبق معیارهای ورود این مرور پرداختند. ما ارزیابی‌های خطر سوگیری (bias) و استخراج داده‌ها را به‌طور مستقل از هم و در دو مرتبه انجام دادیم. هرگاه ابهامی در اطلاعات به چشم می‌خورد، با نویسندگان مطالعه برای روشن‌سازی موارد ابهام تماس گرفتیم.
در هشت مطالعه با حضور بیش از 700 شرکت‌کننده، استفاده از آسترهای حفره دندانی در برابر عدم استفاده از آن برای مواد ترمیم‌کننده کامپوزیتی مبتنی بر رزین کلاس I و II مقایسه شده بود.
در هفت مطالعه، افزایش حساسیت پس از جراحی از طریق اندازه‌گیری با روش‌های مختلف ارزیابی شد. تمام مطالعات در معرض خطر نامشخص یا بالای سوگیری قرار داشتند. شواهد متناقضی در خصوص افزایش حساسیت پس از جراحی (که با استفاده از پاسخ سرد یا طبق گزارش بیمار اندازه‌گیری شده بود)، همراه با مزیت در برخی از مقاطع زمانی و نه همیشه، وجود داشت (شواهد با کیفیت پائین).
در چهار کارآزمایی طول عمر مواد ترمیم‌کننده اندازه‌گیری شد. خطر سوگیری در دو مطالعه در حد بالا و در دو مطالعه نیز در نامشخص بود. با توجه به اینکه هیچ موردی از عدم موفقیت در سه گروه از چهار گروه گزارش نشد، هیچ تفاوتی در میزان شکست درمانی مواد ترمیم‌کننده طی 1 سال پیگیری مشاهده نشد؛ خطر نسبی (RR) در مطالعه چهارم: 1.00 (95% فاصله اطمینان (CI): 0.07 تا 15.00) (شواهد با کیفیت پائین). در سه مطالعه، طول عمر مواد ترمیم‌کننده طی 2 سال پیگیری ارزیابی شد و دوباره، هیچ موردی از نقص مواد ترمیم‌کننده در هیچ‌یک از گروه‌ها دیده نشد.
حوادث جانبی در هیچ‌یک از مطالعات وارد شده گزارش نشده بود.
این متن توسط مرکز کاکرین ایران به فارسی ترجمه شده است.