سوال مطالعه مروری
شواهد مربوط به درمان‌های طبی کراتیت
آکانتاموبا
(Acanthamoeba keratitis; AK) را بررسی کردیم.
پیشینه
آکانتاموبا
موجوداتی میکروسکوپی، آزاد، و تک‌سلولی هستند. عفونت ایجادشده در چشم توسط این ارگانیسم‌ها به عنوان کراتیت
آکانتاموبا
(AK) شناخته می‌شود. اگرچه بروز AK بسیار نادر است، اگر درمان نشود می‌تواند منجر به از دست دادن بینایی در چشم یا در موارد شدید، از دست دادن خود چشم شود. استفاده از لنزهای تماسی شایع‌ترین عامل خطر برای بروز AK است. شایع‌ترین نشانه AK، درد شدید است، که با علائم بالینی نامتناسب و با حساسیت به نور، تاری دید و اشک‌ریزش همراه می‌شود.
ویژگی‌‌های مطالعه
ما یک مطالعه واجد شرایط را با 55 شرکت‌کننده از بریتانیا پیدا کردیم. همه شرکت‌کنندگان در مطالعه سابقه استفاده از لنزهای تماسی را داشتند. این مطالعه افراد مبتلا به AK را به‌طور تصادفی به یکی از دو گزینه درمانی طبی تقسیم کرد: قطره چشمی کلرهگزیدین یا قطره چشمی پلی‌هگزامتیلن بیگوآنید (PHMB). شرکت‌کنندگان در مطالعه به مدت 51 تا 145 روز تحت درمان قرار گرفتند.
نتایج کلیدی
در یک مطالعه شناسایی‌شده، نتایج مشابهی میان گروه‌های کلرهگزیدین و PHMB از نظر رفع عفونت، تغییرات در بینایی، یا نیاز به جراحی مشاهده شد. با این حال، تعداد شرکت‌کنندگان در مطالعه کم و نتایج نامشخص بودند؛ بنابراین، نمی‌توانیم مطمئن باشیم که واقعا هیچ تفاوتی میان این درمان‌ها وجود نداشته باشد. هیچ موردی از عارضه جانبی جدی با هر دو درمان در مطالعه مشاهده نشد.
کیفیت شواهد
اگرچه مطالعه به خوبی و بدون هیچ گونه سوگیری (bias) طراحی شد، به دلیل تعداد کم شرکت‌کنندگان، نتایج باید با دقت تفسیر شوند.
شواهد کافی برای ارزیابی اثربخشی و بی‌خطری نسبی درمان طبی در مدیریت بالینی AK وجود ندارد. نتایج یک مطالعه، هیچ تفاوتی را از نظر پیامدهای گزارش‌شده میان کلرهگزیدین و PHMB نشان ندادند. با این حال، حجم نمونه برای تشخیص تفاوت‌های معنادار بالینی میان دو گروه ناکافی بود، همانطور که با فواصل اطمینان گسترده برآورد اثرگذاری (effect estimate) مداخله نشان داده شد.
آکانتاموبا (acanthamoeba) عبارتند از موجودات میکروسکوپی، آزاد، و تک‌سلولی که چشم را آلوده کرده و منجر به کراتیت آکانتاموبا (Acanthamoeba keratitis; AK) شوند. AK می‌تواند منجر به از دست دادن بینایی در چشم مبتلا یا از دست دادن خود چشم شود؛ با این حال، هیچ دستورالعمل بالینی یا استاندارد رسمی مراقبتی برای درمان آن وجود ندارد.
ارزیابی اثربخشی و بی‌خطری (safety) نسبی درمان طبی در مدیریت بالینی AK.
به جست‌وجو در CENTRAL (شامل پایگاه ثبت کارآزمایی‌های گروه چشم و بینایی در کاکرین (شماره 1؛ 2015)؛ Ovid MEDLINE؛ Ovid MEDLINE In-Process and Other Non-Indexed Citations؛ Ovid MEDLINE Daily؛ Ovid OLDMEDLINE (ژانویه 1946 تا ژانویه 2015)؛ EMBASE (ژانویه 1980 تا ژانویه 2015)؛ PubMed (1948 تا ژانویه 2015)؛ بانک اطلاعاتی منابع علمی سلامت آمریکای لاتین و کارائیب (LILACS) (1982 تا ژانویه 2015)؛ متا رجیستر کارآزمایی‌های کنترل شده ( m RCT) ( www.controlled-trials.com )؛ ClinicalTrials.gov ( www.clinicaltrials.gov )، و پلتفرم بین‌المللی پایگاه ثبت کارآزمایی‌های بالینی (ICTRP) سازمان جهانی بهداشت (WHO) ( www.who.int/ictrp/search/en )، پرداختیم. در جست‌وجوی الکترونیکی برای یافتن کارآزمایی‌ها، هیچ محدودیت تاریخی یا زبانی را اعمال نکردیم. بانک‌های اطلاعاتی الکترونیکی را آخرین‌بار در 9 ژانویه 2015 جست‌وجو کردیم.
کارآزمایی‌های تصادفی‌سازی و کنترل‌شده (randomised controlled trials; RCTs) را از درمان طبی AK، بدون در نظر گرفتن سن، جنس، یا علت بیماری شرکت‌کنندگان، وارد کردیم. مطالعاتی را وارد کردیم که درمان ضدآمیب (anti-amoeba) (داروهایی که به تنهایی یا در ترکیب با دیگر درمان‌های طبی استفاده می‌شوند) را با عدم استفاده از داروهای ضدآمیب، یا یک درمان ضدآمیب را با یک درمان ضدآمیب دیگر مقایسه کردند.
دو نویسنده به‌طور مستقل از هم نتایج جست‌وجو و گزارش‌های متن کامل را غربالگری کردند، خطر سوگیری را ارزیابی کرده، و داده‌ها را خلاصه کردند. از پروسیجرهای استاندارد روش‌شناسی (methodology) مورد نظر سازمان همکاری کاکرین (Cochrane Collaboration) استفاده کردیم.
یک RCT (56 چشم از 55 شرکت‌کننده) را در این مرور وارد کردیم. این مطالعه دو نوع بیگوآنید (biguanide) موضعی را برای درمان AK مقایسه کرد: کلرهگزیدین (chlorhexidine) با غلظت 0.02% و پلی‌هگزامتیلن بیگوآنید (polyhexamethylene biguanide; PHMB) با غلظت 0.02%. همه شرکت‌کنندگان از لنزهای تماسی استفاده کرده و میانه (median) سنی آنها 31 سال گزارش شد. طول دوره درمان از 51 تا 145 روز متغیر بود. این مطالعه که در بریتانیا انجام شد، به خوبی طراحی شده بود و به‌طور کلی خطر پائین سوگیری (bias) داشت.
داده‌های پیامد برای 51 (91%) مورد از 56 چشم در دسترس بود. زمان‌های پیگیری برای اندازه‌گیری پیامد در مطالعه گزارش نشدند. برطرف شدن عفونت، که به صورت کنترل التهاب چشم، تسکین درد و حساسیت به نور، و بازیابی بینایی تعریف شد، در گروه کلرهگزیدین 86% در مقایسه با 78% در گروه PHMB بود (نسبت خطر (relative risk): 1.10؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.84 تا 1.42). در گروه کلرهگزیدین، 20 مورد از 28 چشم (71%) در مقایسه با 13 مورد از 23 چشم (57%) در گروه PHMB در پیگیری نهایی (RR: 1.26؛ 95% CI؛ 0.82 تا 1.94) حدت بینایی بهتری داشتند. پنج شرکت‌کننده نیاز به کراتوپلاستی درمانی پیدا کردند: 2 مورد در گروه کلرهگزیدین در مقایسه با 3 مورد در گروه PHMB (RR: 0.55؛ 95% CI؛ 0.10 تا 3.00). هیچ موردی از عارضه جانبی جدی مرتبط با سمیّت دارویی در مطالعه مشاهده نشد.
این متن توسط مرکز کاکرین ایران به فارسی ترجمه شده است.