درد نوروپاتیک میتواند ناشی از آسیب به اعصاب و صدمه به سیستم عصبی مرکزی باشد. این درد متفاوت از پیامهای درد منتقلشده از بافت آسیبدیده از خلال اعصاب سالم است (آسیب ناشی از افتادن، بریدگی، یا زانوی آرتریتی). درد نوروپاتیک با داروهای مختلفی درمان میشود که برای درد ناشی از بافت آسیبدیده مورد استفاده قرار میگیرند. داروهایی مانند پاراستامول (paracetamol) یا ایبوپروفن (ibuprofen) معمولا برای تسکین درد نوروپاتیک موثر نیستند، در حالی که داروهایی که گاهی برای درمان افسردگی یا صرع استفاده میشوند ممکن است در برخی از افراد مبتلا به درد نوروپاتیک بسیار اثربخش باشند.
زونیسامید (zonisamide) دارویی است که معمولا برای درمان صرع تجویز میشود. برخی از این داروها برای تسکین درد نوروپاتیک نیز مفید هستند. به بررسی کارآزماییهای بالینی پرداختیم که از زونیسامید برای تسکین درد نوروپاتیک استفاده کردند. یک مطالعه واحد را با 25 شرکتکننده پیدا کردیم که با زونیسامید یا دارونما (placebo) درمان شدند. نحوه گزارشدهی مطالعه ممکن است منجر به تخمین بیش از حد بزرگ برای هرگونه تاثیرات درمان شده باشد، زیرا اکثر شرکتکنندگان (8/13) تحت درمان با زونیسامید پیش از پایان 12 هفته درمان به دلایل مختلف، عمدتا عوارض جانبی (تاثیرات جانبی)، کنارهگیری کردند.
اطلاعات بسیار اندکی وجود داشت که از کیفیت کافی برخوردار نبوده و نمیتوانست در مورد اینکه زونیسامید به عنوان یک داروی ضد درد در هر یک از شرایط درد نوروپاتیک موثر واقع میشود یا خیر، راهنمایی کند. مشخص شده که داروهای دیگر در برخی از این شرایط موثر هستند.
در این مرور، شواهدی به دست نیامد که زونیسامید منجر به تسکین هرگونه درد نوروپاتیک میشود. داروهای موثری با شواهد حمایتکننده بسیار بیشتری در دسترس هستند.
داروهای ضد صرع از دهه 1960 در مدیریت درد استفاده شدهاند؛ برخی از آنها اثربخشی خود را در درمان وضعیتهای مختلف درد نوروپاتیک نشان دادهاند. اثربخشی زونیسامید (zonisamide) در تسکین درد نوروپاتیک پیش از این مرور نشده است.
ارزیابی اثربخشی ضد دردی و عوارض جانبی مرتبط با زونیسامید در درمان درد نوروپاتیک مزمن در بزرگسالان.
پایگاه مرکزی ثبت کارآزماییهای کنترل شده کاکرین (CENTRAL) (از طریق CRSO)؛ MEDLINE؛ EMBASE و دو بانک اطلاعاتی کارآزماییهای بالینی (.ClinicalTrials.gov، و پلتفرم پایگاه ثبت کارآزماییهای بالینی سازمان جهانی بهداشت) را تا 1 آگوست 2014، همراه با فهرست منابع مقالات و مرورهای بازیابی شده، جستوجو کردیم.
مطالعات تصادفیسازی شده، و دوسو کور را با طول دوره حداقل دو هفته برای مقایسه زونیسامید با دارونما (placebo) یا درمان فعال دیگر در مدیریت درد مزمن نوروپاتیک وارد کردیم. شرکتکنندگان، بزرگسالان 18 ساله و بالاتر بودند. فقط مقالاتی را که بهطور کامل در مجلات انتشار یافتند و خلاصههای کارآزماییهای بالینی را وارد کردیم.
دو نویسنده مرور بهطور مستقل از هم دادههای مربوط به اثربخشی و عارضه جانبی را استخراج کرده، و موضوعات مربوط به کیفیت مطالعه را مورد بررسی قرار دادند. شواهد را با استفاده از سه دسته در نظر گرفتیم. نخستین دسته از شواهد، از دادههایی به دست آمدند که بهترین استانداردهای اخیر را داشته و در معرض حداقل خطر سوگیری (bias) قرار داشتند (پیامد معادل با کاهش قابلتوجه در شدت درد، آنالیز قصد درمان (intention-to-treat) بدون توجه به موارد خروج از درمان؛ حضور حداقل 200 شرکتکننده در گروههای مقایسه، طول دوره 8 تا 12 هفتهای، طراحی موازی)؛ دومین دسته از شواهد، از دادههایی گرفته شدند که یک یا چند مورد از این معیارها را نداشته و دارای سطحی از خطر سوگیری بودند، اما تعداد کافی از شرکتکننده در گروههای مقایسه شرکت داشتند؛ و سومین دسته از شواهد، از دادههای حاصل از مطالعاتی با تعداد کمی از شرکتکنندگان به دست آمدند که به نظر میرسید احتمالا دارای سوگیری بوده یا از پیامدهایی با کاربرد بالینی محدود، یا هر دو، استفاده کردند.
قصد داشتیم خطر نسبی (RR) و تعداد افراد مورد نیاز برای درمان (NNT) و برای حصول یک رویداد مضر بیشتر (NNH) را با استفاده از روشهای استاندارد مورد انتظار سازمان همکاری کاکرین (Cochrane Collaboration) محاسبه کنیم.
یک مطالعه واحد را وارد کردیم که 25 شرکتکننده (13 نفر با زونیسامید، 12 نفر با دارونما) مبتلا به نوروپاتی دیابتی دردناک را طی 12 هفته درمان کرد. شواهد دسته اول یا دوم برای هیچ پیامدی ارائه نشد. حجم کوچک مطالعه و سوگیری عمده و بالقوه ناشی از نسبت بالای خروج زودهنگام بیماران از مطالعه با مصرف زونیسامید، مانع از هرگونه نتیجهگیری شد. دو عارضه جانبی جدی (یک مورد مرگومیر) در شرکتکنندگان تحت درمان با زونیسامید رخ داد که ظاهرا به درمان مرتبط نبود.
این متن توسط مرکز کاکرین ایران به فارسی ترجمه شده است.