پیشینه
بیماری شریانی محیطی (peripheral arterial disease; PAD) به یک وضعیت شایع از تنگ شدن سرخرگهای اندام تحتانی اشاره دارد که جریان خون را محدود میکند؛ در موارد شدید، PAD میتواند باعث درد در حالت استراحت، زخم و گانگرن شود. اگر درد یا سپسیس مقاوم رخ دهد، ممکن است آمپوتاسیون (amputation) اندام تحتانی رخ دهد، مگر اینکه مداخلهای برای بهبود پرفیوژن شریانی (تحویل خون به سلولها و بافتها) انجام شود. یکی از این مداخلات، سمپاتکتومی کمری (lumbar sympathectomy) است، به طوری که اعصابی که باعث تحریک انقباضی شریانها میشوند، نابود میشوند. این وضعیت عمدتا زمانی انجام میشود که درمانهای دیگری مانند ترمیم امکانپذیر نباشد و در صورتی که عدم درمان، منجر به آمپوتاسیون شود.
نتایج کلیدی
هیچ کارآزمایی تصادفیسازی و کنترل شدهای (تا ژانویه 2016) تاثیرات سمپاتکتومی کمری را با روشهای باز، لاپاروسکوپی (laparoscopic) و پرکوتانئوس (percutaneous) با عدم درمان یا سایر روشهای سمپاتکتومی کمری در بیماران مبتلا به ایسکمی بحرانی اندام تحتانی (critical lower limb ischaemia; CLI) به دلیل بیماری شریانی محیطی (peripheral arterial disease; PAD) غیر-قابل ترمیم مقایسه نکرده است. معیارهای ورود به مطالعه بر اساس تستهای عینی ارائه شده توسط دومین سند هماهنگی اروپا در مورد ایسکمی بحرانی مزمن اندام تحتانی و توافق بین جوامع علمی برای مدیریت بیماریهای شریانی محیطی (TASC II) تعریف شده بودند. کارآزماییهای تصادفیسازی شدهای که با جستوجو در منابع علمی شناسایی شده بودند، پیش از اینکه معیارهای انتخابی برای ورود انتخاب شوند، انجام شده بودند و بنابراین برای ورود در این مرور واجد شرایط نبودند. مطالعات با کیفیت بالا مورد نیاز است.
کیفیت شواهد
ارزیابی کیفیت شواهد در غیاب مطالعات واجد شرایط برای ورود به مرور امکانپذیر نیست.
هیچ RCT را نیافتیم که به بررسی تاثیرات سمپاتکتومی کمری با روشهای باز، لاپاروسکوپی و پرکوتانئوس در مقایسه با عدم درمان یا سایر روشهای سمپاتکتومی کمری در بیماران مبتلا به CLI به علت PAD غیر-قابل ترمیم پرداخته باشند. مطالعات با کیفیت بالا مورد نیاز است.
ایسکمی بحرانی اندام تحتانی (critical lower limb ischaemia; CLI) تظاهری از بیماری شریانی محیطی (peripheral arterial disease; PAD) است که در بیماران مبتلا به درد مزمن ایسکمیک تیپیکال در حال استراحت یا بیماران مبتلا به ضایعات ایسکمیک پوستی - زخمها یا گانگرن - برای بیش از 2 هفته دیده میشود. ایسکمی بحرانی اندام تحتانی مهمترین نوع PAD است و مداخلات برای بهبود پرفیوژن شریان ضروری است. اگرچه بایپس جراحی استاندارد طلایی برای برقرای مجدد جریان خون است، میزان یا محل بیماری ممکن است چنین باشد که شریان نمیتواند ترمیم یا بایپس شود. این بیماران به سایر روشهای درمانی نیاز دارند، به عنوان مثال، وازودیلاتاسیون (vasodilatation) با دارو یا سمپاتکتومی کمری (lumbar sympathectomy)، برای کاهش درد در حالت استراحت و جلوگیری از آمپوتاسیون (amputation). یک مرور سیستماتیک از کارآزماییهای تصادفیسازی و کنترل شده برای ارزیابی تاثیرات سمپاتکتومی کمری در درمان بیماران مبتلا به CLI به علت PAD غیر-قابل ترمیم ضروری است.
هدف از این مرور ارزیابی تاثیرات سمپاتکتومی کمری به روشهای باز، لاپاروسکوپیک (laparoscopic) و پرکوتانئوس (percutaneous) در مقایسه با عدم درمان یا در مقایسه با سایر روشهای سمپاتکتومی کمری در بیماران مبتلا به CLI به علت PAD غیر-قابل ترمیم است.
متخصص اطلاعات گروه عروق در کاکرین (CIS) پایگاه ثبت تخصصی (ژانویه 2016) و پایگاه ثبت مرکزی کارآزماییهای کنترل شده کاکرین (CENTRAL؛ شماره 12، 2015) را جستوجو کرد. علاوه بر این، CIS بانکهای اطلاعاتی کارآزماییهای بالینی را برای یافتن جزئیات مطالعات در حال انجام و منتشر نشده جستوجو کرد.
کارآزماییهای تصادفیسازی و کنترل شده (randomised controlled trials; RCTs) که به مقایسه هر نوع مدالیتی درمانی سمپاتکتومی کمری، مانند روشهای باز، لاپاروسکوپیک و کمیکال پرکوتانئوس، با عدم درمان یا با هر روش دیگری از سمپاتکتومی کمری برای CLI به دلیل PAD غیر-قابل ترمیم پرداخته بودند، واجد شرایط بودند. به منظور کاهش سوگیری (bias) شرکتکنندگانی که ممکن است به اشتباه مبتلا به CLI تشخیص داده شده باشند، نویسندگان مرور CLI را به صورت درد حین استراحت ایسکمیک عود کننده پایدار تعریف کردند که به مصرف منظم آنالژزی برای بیش از دو هفته نیاز داشتند، یا مبتلا به زخم یا گانگرن پا یا انگشت شست بودند که به بیماری انسدادی شریانی اثبات شده عینی، به وسیله اندازهگیری فشار مچ پا کمتر از 50 میلیمتر جیوه یا فشار انگشت شست کمتر از 30 میلیمتر جیوه، قابل نسبت دادن بود. PAD غیر-قابل ترمیم به صورت شاخص مچ پایی بازویی (ankle brachial index; ABI) در حال استراحت که کمتر از 0.9 باشد، زمانی که هیچ گزینه درمانی جراحی باز یا اندوواسکولار رواسکولاریزاسیون (endovascular revascularisation) مناسب قابل دسترس نباشد، همانطور که توسط متخصصان عروق کارآزمایی تعیین میشود.
دو نویسنده مرور بهطور مستقل از هم مطالعاتی را که برای ورود بالقوه در این مرور در نظر گرفته شدهاند، شناسایی کردند. ما اینطور برنامهریزی کردیم که برای جمعآوری و تجزیهوتحلیل دادهها مطابق با دستورالعمل کتابچه راهنمای کاکرین برای مرورهای ساختارمند مداخلات عمل کنیم.
هیچ مطالعهای را نیافتیم که معیارهای ورود از پیش تعیین شده را داشته باشند. برای کاهش سوگیری از شرکتکنندگانی که ممکن است به درستی به CLI تشخیص داده نشده باشند، معیار ورودی خود را روی تستهای عینی، همانطور که در بالا توضیح داده شد، قرار دادیم. کارآزماییهای تصادفیسازی شده که توسط جستوجوی منابع علمی شناسایی شده بودند، پیش از این که چنین معیارهای عینی برای انتخاب اعمال شود، انجام شده بودند و بنابراین واجد شرایط برای ورود به مرور نبودند.
این متن توسط مرکز کاکرین ایران به فارسی ترجمه شده است.