در این مرور چه چیزی مورد مطالعه قرار گرفت؟
لپتوسپیروز نوعی بیماری عفونی است که توسط باکتریای به نام لپتوسپیرا (Leptospira) ایجاد میشود که در خاک، آب شیرین یا در ادرار آلوده حیوانات خاص وجود دارد. این بیماری عمدتا در کشورهای مرطوب و گرمسیری در جنوب شرقی آسیا و آمریکای مرکزی و جنوبی مشکلساز است اما در مناطق معتدل نیز ممکن است بروز کند.
لپتوسپیروز باعث تب و سردرد و در برخی موارد مشکلات کلیوی، ریوی، یا قلبی میشود. اغلب، علائم برای این بیماری، منحصربهفرد نیستند، که این موضوع تشخیص را دشوار میکند، به همین دلیل غالبا تشخیص داده نمیشود.
تستهای آزمایشگاهی تشخیص را تائید میکنند. این آزمایشها مبتنی بر وجود لپتوسپیرا، DNA آن یا آنتیبادیهای ضد-لپتوسپیرا هستند. تستهای تشخیص اسید نوکلئیک و آنتیژن مانند واکنش زنجیرهای پلیمراز (PCR) معمولی و real‐time PCR، باکتری یا DNA آن را مستقیما در خون یا ادرار مشخص میکنند. تستهای تشخیص اسید نوکلئیک و آنتیژن ممکن است لپتوسپیرا را در روزهای ابتدایی عفونت بهتر تشخیص دهند، بنابراین افراد میتوانند زودتر با آنتیبیوتیکها - که منجر به بهبود نتایج میشود - درمان شوند و میتوانند در هنگام شیوع بیماری، اطلاعات مفیدی را ارائه دهند. در شرایط شیوع بیماری، تستهای تشخیص اسید نوکلئیک و آنتیژن میتوانند به عنوان سیستم هشدار دهنده زودرس عمل کنند.
هدف از این مطالعه مروری چه بود؟
هدف از این مرور، بررسی چگونگی عملکرد تستهای اسید نوکلئیک و آنتیژن در تشخیص لپتوسپیروز بود. به عبارت دیگر، ارزیابی اینکه چه تعداد از افراد به اشتباه با تشخیص لپتوسپیروز مواجه میشوند (افراد سالم یا مبتلایان به بیماری دیگر) و چه تعداد افراد مبتلا، تشخیص داده نمیشوند.
نتایج اصلی این مرور چه بودند؟
این مرور اطلاعات را از 41 مطالعه با 5981 شرکتکننده وارد کرد. ما 9 تست تشخیصی اسید نوکلئیک و آنتیژن را شناسایی کردیم که از این میان، PCR و real‐time PCR بیش از همه مورد بررسی قرار گرفته بودند.
یافته مهم این بود که دقت PCR و real‐time PCR، به شدت بین مطالعات متفاوت بود. ما برای هر دو تست میانگین دقت را ارائه کردیم، اما عدم اطمینان زیادی در مورد این میانگینها وجود داشت. PCR معمولا افراد بدون لپتوسپیروز را به درستی (با میانگین 95 از 100 نفر) تشخیص داد، اما اغلب افراد مبتلا به لپتوسپیروز را تشخیص نداد (با میانگین 30 در هر 100 نفر). دقت real‐time PCR به نقطه برش (cut‐off value) برای نتیجه مثبت آزمایش، بستگی داشت. نقطه برشی که در آن real‐time PCR، اغلب بهطور صحیح افراد بدون لپتوسپیروز (با میانگین 95 در هر 100 نفر) را شناسایی کرد، معمولا افراد مبتلا به لپتوسپیروز را نیز تشخیص نداد (بهطور متوسط 71 در هر 100 نفر). اگر تستهای فردی برای PCR یا real‐time PCR مثبت یا منفی باشد، احتمال ابتلای واقعی فرد به این بیماری به این بستگی دارد که شک به لپتوسپیروز در آن شخص قبل از انجام آزمایش زیاد بوده یا خیر. بنابراین، هنگام تفسیر نتایج هر یک از این آزمایشها، فرد باید قدرت شک به لپتوسپیروز را جداگانه در نظر بگیرد و چند مرتبه در تنظیماتی که در آن از آزمون استفاده میشود، لپتوسپیروز رخ میدهد.
مشخص نیست که کدامیک از PCR یا real‐time PCR، برای تشخیص لپتوسپیروز عملکرد بهتری دارند، زیرا مطالعاتی که بهطور مستقیم این دو را مقایسه کرده باشند، وجود نداشت. نتایج دیگر تستهای تشخیص نوکلئیک و آنتیژن در متن اصلی این مرور توضیح داده میشوند.
نتایج مطالعات در این مرور چقدر قابل اعتماد بودند؟
نه همه مطالعات، مطابق با بالاترین استانداردهای علمی انجام نشدند. این بدان معنی است که نتایج برخی از مطالعات ممکن است بیش از حد ارزیابی شده یا دست کم گرفته شده باشد. علاوهبراین، آزمایشهای مورد استفاده برای تائید اینکه فردی واقعا مبتلا به لپتوسپیروز بوده یا خیر (به آن مرجع استاندارد گفته میشود) ممکن است افراد مبتلا یا غیرمبتلا را به لپتوسپیروز به درستی تشخیص نداده باشد. به همین دلایل، برای تائید صحت این نتایج، مطالعاتی با کیفیت بالاتر مورد نیاز است.
نتایج این مرور برای چه کسانی اعمال میشود؟
این نتایج ممکن است برای افرادی که ممکن است مبتلا به لپتوسپیروز باشند، مفید باشد. بااینحال، عملکرد PCR و real‐time PCR، میان مطالعات بسیار متفاوت بوده و هنوز مشخص نیست که چه عواملی باعث این تفاوت در عملکردها شده است. احتمالا بسته به میزان شیوع لپتوسپیروز در منطقه و بسته به فاصله زمانی میان شروع علائم و زمان انجام آزمایش، آزمایش بهتر یا بدتر عمل میکند. بنابراین، تعمیم نتایج این مرور به کلیه شرایط دشوار است.
این مرور تا چه زمانی بهروز است؟
نویسندگان مرور، مطالعات منتشر شده را تا 6 جولای 2018 جستوجو و مورد استفاده قرار دادند.
اعتبار یافتههای مطالعه مروری محدود است و باید با احتیاط تفسیر شوند. تنوع بینمطالعهای قابلتوجهی در دقت PCR و real‐time PCR، همچنین تفاوت قابلتوجهی در شیوع لپتوسپیروز وجود دارد. در نتیجه، موقعیت PCR و real‐time PCR، در مسیر بالینی، بستگی به ملاحظات منطقهای از قبیل شیوع بیماری، عوامل احتمالا موثر بر دقت و پیامدهای پائیندستی نتایج تست دارد. شواهد کافی وجود ندارد که بتوان نتیجه گرفت کدام یک از آزمایشها تشخیص اسید نوکلئیک و آنتیژن بیشترین دقت را دارند. شواهد اولیهای وجود دارد که نشان میدهد PCR و real‐time PCR در نمونههای خونی جمعآوری شده در مراحل ابتدایی بیماری حساسیت بالاتری دارند، اما این امر باید در مطالعات آینده تائید شود.
تشخیص زودهنگام لپتوسپیروز (leptospirosis) میتواند در اثربخشی درمان ضد-میکروبی و تشخیص زودهنگام شیوع آن مؤثر باشد. آزمایشها تشخیص اسید نوکلئیک و آنتیژن، توانایی تشخیص زودهنگام لپتوسپیروز را دارند. در این مرور سیستماتیک، ما حساسیت و ویژگی تستهای اسید نوکلئیک و آنتیژن را ارزیابی کردیم.
تعیین دقت تشخیصی تستهای تشخیص اسید نوکلئیک و آنتیژن، برای تشخیص لپتوسپیروز علامتدار انسانی.
ما در بانکهای اطلاعاتی الکترونیکی شامل Embase؛ MEDLINE؛ کتابخانه کاکرین و بانکهای اطلاعاتی منطقهای از ابتدای آغاز به کار تا 6 جولای 2018جستوجو کردیم. ما محدودیتی را از نظر زبان و زمان انتشار قائل نشدیم.
ما مطالعات تشخیصی مقطعی و مطالعات مورد-شاهدی را وارد کردیم که برای تشخیص افراد مشکوک به لپتوسپیروز سیستمیک، از روشهای تشخیص اسید نوکلئیک و آنتیژن استفاده کرده بودند. به عنوان استانداردهای مرجع، ما آزمایش آگلوتیناسیون میکروسکوپیک را بهتنهایی (که آنتیبادیها را علیه لپتوسپیروز تشخیص میدهند) یا به صورت استاندارد مرجع ترکیبی با کشت یا سایر آزمایشهای سرولوژیکی در نظر گرفتیم. مطالعاتی که افراد گروه کنترل در آنها افراد سالم بودند یا دادههای کافی برای محاسبه حساسیت و ویژگی نداشتند، از این مرور خارج شدند.
حداقل دو نویسنده مرور بهطور مستقل از هم، دادههای هر مطالعه را استخراج کردند. ما از ابزار «ارزیابی کیفیت مطالعات دقت تشخیصی» (QUADAS‐2) برای ارزیابی خطر سوگیری استفاده کردیم. ما مقادیر خاص هر مطالعه را برای حساسیت و ویژگی با 95% فاصله اطمینان (CI) محاسبه کردیم و نتایج را در صورت مناسب بودن، در یک متاآنالیز تجمیع کردیم. ما از مدل دو متغیره (bivariate) برای تستهای شاخص با یک آستانه مثبت استفاده کردیم و از مدل خلاصه سلسله مراتبی مشخصه عملکرد گیرنده (hierarchical summary receiver operating characteristic; HSROC) برای آزمونهای شاخص با آستانههای چندگانه مثبت استفاده کردیم. به دلیل منابع احتمالی ناهمگونی، ما این موارد را بررسی کردیم: زمانبندی آزمایش شاخص، شیوع بیماری، نوع نمونه خون، پرایمرهای ژنهای هدف و روش تجسمی واکنش زنجیرهای پلیمراز (PCR). این موارد به عنوان متغیرهای همراه به مدلهای متارگرسیون اضافه شدند.
ما 41 مطالعه را وارد کردیم که به ارزیابی 9 آزمایش شاخص (PCR معمولی (به اختصار: PCR)؛ real‐time PCR؛ nested PCRT؛ PCR که دو بار انجام شد؛ loop‐mediated isothermal amplification؛ enzyme‐linked immunosorbent assay (ELISA)، dot‐ELISA؛ immunochromatography‐based lateral flow assay و dipstick assay) با5981 شرکت کننده (1834 با لپتوسپیروز و 4147 نفر بدون لپتوسپیروز) پرداخته بودند. معیارهای کیفیت روششناسی اغلب گزارش نشده و عموما خطر سوگیری (bias) استاندارد منابع، بالا در نظر گرفته شد. قابلیت استفاده از یافتهها به علت استفاده مکرر از نمونههای یخزده، محدود شد. ما متاآنالیزها را برای PCR و real‐time PCR روی محصولات خونی انجام دادیم.
حساسیت تجمعی برای PCR معادل 70% (95% CI؛ %37 تا 90%) و ویژگی تجمعی معادل 95% (95% CI؛ %75 تا 99%) بود. با خارج کردن مطالعاتی که خطر بالای سوگیری در دامنه استاندارد مرجع داشتند، حساسیت تجمعی معادل 87% (95% CI؛ %44 تا 98%) و ویژگی تجمعی معادل 97% (95% CI؛ %60 تا 100%) بود. برای real‐time PCR، خلاصه مشخصه عملکرد گیرنده (receiver operating characteristic curve) را برآورد کردیم. برای روشن شدن موضوع، یک نقطه روی منحنی با ویژگی معادل 85%، حساسیتی معادل 49% (95% CI؛ %30 تا 68%) داشت. به همین ترتیب، در نقطهای با ویژگی %90، حساسیتی معادل 40% (95% CI؛ %24 تا 59%) و در نقطهای با ویژگی معادل %95، حساسیتی معادل 29% (95% CI؛ %15 تا 49%) دیده شد. میانه ویژگی real‐time PCR روی فرآوردههای خونی معادل 92% بود. ما بهطور رسمی دقت تست تشخیصی PCR و real‐time PCR را مقایسه نکردیم، زیرا مطالعهای که این مقایسه مستقیم را انجام داده باشد، وجود نداشت. سه مطالعه از 15 مطالعه آنالیز کننده PCR روی محصولات خونی، زمانبندی جمعآوری نمونه را در مطالعات وارد شده در متاآنالیز گزارش کرده بودند (در دامنه 1 تا 7 روز بعد از شروع نشانهها)، و 9 مورد از 16 مطالعه آنالیز کننده real‐time PCR روی محصولات خونی، این موضوع را گزارش دادند (دامنه 1 تا 19 روز بعد از شروع نشانهها). در مطالعات PCR، ویژگی در شرایطی با شیوع بالای لپتوسپیروز، پائین بود. سایر بررسیهای ناهمگونی، ارتباط معنیداری را مشخصا از نظر آماری نشان ندادند. دو مطالعه نشان دادند که PCR و real‐time PCR ممکن است به نمونههای خونی جمعآوری شده در مراحل ابتدایی بیماری حساستر باشند. نتایج سایر آزمونهای شاخص به صورت روایتی توصیف شدند.
این متن توسط مرکز کاکرین ایران به فارسی ترجمه شده است.