سوال مطالعه مروری
تاثیرات گروه دارویی کاهنده گلوکز با نام «مهارکنندههای انتقال هم‌زمان سديم-گلوکز دو (SGLT-2)»، در پیشگیری یا به تاخیر انداختن بروز دیابت ملیتوس نوع 2 و عوارض مرتبط با آن در افراد در معرض خطر ابتلا به دیابت ملیتوس نوع 2 چه هستند؟
پیشینه
مهارکنندههای SGLT-2 (مانند کاناگلیفلوزین (canagliflozin)، داپاگلیفلوزین (dapagliflozin) و امپاگلیفلوزین (empagliflozin))، داروهای کاهش دهنده سطح گلوکز خون هستند که با افزایش ترشح گلوکز از کلیه‌ها به داخل ادرار، سطوح گلوکز خون را کاهش می‌دهند. اخیرا مهارکنندههای SGLT-2 در درمان دیابت در افراد مبتلا به دیابت ملیتوس نوع 2 تائید شده‌اند. در حال حاضر مشخص نیست که داروهای مهارکننده SGLT-2 باید در افرادی با افزایش سطوح گلوکز خون که معیارهای تشخیصی ابتلا به دیابت نوع 2 را ندارند، تجویز شوند یا خیر. ما می‌خواستیم بدانیم که این داروها از ابتلای افراد به دیابت نوع 2 پیشگیری می‌کنند یا فقط بروز آن را به تاخیر می‌اندازند. هم‌چنین، در پی آن بودیم که تاثیرات تجویز مهارکنندههای SGLT-2 را بر پیامدهایی که از نظر بیمار مهم هستند، مانند عوارض دیابت (مثلا بیماری کلیه و چشم، حملات قلبی، سکته‌های مغزی)، مرگ‌ومیر به هر علتی، کیفیت زندگی مرتبط با سلامت و عوارض جانبی داروها، تجزیه‌وتحلیل کنیم.
ویژگی‌های مطالعه
منابع علمی پزشکی و پایگاه‌های ثبت کارآزمایی‌های در حال انجام را برای یافتن کارآزمایی‌های تصادفی‌سازی و کنترل شده (مطالعات بالینی که افراد به‌طور تصادفی در یکی از دو یا چند گروه درمانی قرار می‌گیرند) با محوریت مهارکنندههای SGLT-2 در پیشگیری یا به تاخیر انداختن بروز دیابت ملیتوس نوع 2 و عوارض مرتبط با آن، جست‌وجو کردیم. ما خواستیم که یافته‌های چندین مطالعه را با هم ترکیب کنیم تا به سوالات مطالعه مروری‌مان پاسخ دهیم. متاسفانه، چنین مطالعه‌ای را پیدا نکردیم.
این شواهد تا ژانویه 2016 به‌روز است.
نتایج کلیدی
ما نتوانستیم هیچ مطالعه‌ای را وارد این مرور سیستماتیک کنیم. با این حال، دو کارآزمایی در حال انجام را شناسایی کردیم، که هر دو تاثیرات داپاگلیفلوزین را در افراد در معرض خطر ابتلا به دیابت نوع 2 ارزیابی کرده و به مدت 24 تا 26 هفته پیگیری خواهند کرد. هر دو، کارآزمایی‌های کوتاه-مدت بوده، و عمدتا در مورد معیارهای پیامد آزمایشگاهی با برخی داده‌های عوارض جانبی و کیفیت زندگی مرتبط با سلامت گزارش می‌دهند.
کیفیت شواهد
از آنجا که نتوانستیم هیچ مطالعه‌ای را وارد کنیم، قادر به تعیین کیفیت شواهد نبودیم. در هر دو مطالعه در حال انجام، شرکت‌کنندگان می‌دانند که چه نوع دارویی مصرف می‌کنند که ممکن است در اندازه‌گیری برخی از پیامدها مانند کیفیت زندگی مرتبط با سلامت و عوارض جانبی مشکلاتی را ایجاد کند.
به دلیل کمبود داده‌ها، نمی‌توان نتیجه‌گیری کرد که تجویز مهارکنندههای SGLT-2، از ابتلا به T2DM و عوارض مرتبط با آن پیشگیری کرده یا وقوع آن را به تاخیر می‌اندازند یا خیر.
اخیرا تجویز مهارکنندههای انتقال هم‌زمان سدیم-گلوکز دو (sodium-glucose cotransporter; SGLT-2)، به عنوان مداخلات کاهش‌دهنده گلوکز در افراد مبتلا به دیابت ملیتوس نوع 2 (type 2 diabetes mellitus;T2DM) تائید شده‌اند. تاثیرات بالقوه مفید یا مضر مهارکنندههای SGLT-2 در افراد در معرض خطر ابتلا به T2DM ناشناخته هستند.
ارزیابی تاثیرات مهارکنندههای SGLT-2، متمرکز بر پیشگیری یا به تاخیر انداختن بروز T2DM و عوارض مرتبط با آن در افراد مبتلا به اختلال تحمل گلوکز، اختلال گلوکز خون ناشتا یا افزایش متوسط در سطح هموگلوبین گلیکوزیله A1c؛ (HbA1c) یا هر ترکیبی از آنها.
پایگاه مرکزی ثبت کارآزمایی‌های کنترل شده کاکرین (CENTRAL)؛ MEDLINE؛ PubMed؛ EMBASE؛ ClinicalTrials.gov؛ پلت‌فرم بین‌المللی پایگاه ثبت کارآزمایی‌های بالینی (ICTRP) سازمان جهانی بهداشت (WHO) و فهرست منابع مرورهای سیستماتیک، مقالات و گزارش‌های ارزیابی تکنولوژی سلامت را جست‌وجو کردیم. برای کسب اطلاعات درباره کارآزمایی‌های بیشتر، از محققان سوال کردیم. تاریخ آخرین جست‌وجو در تمامی بانک‌های اطلاعاتی، ژانویه 2016 بود.
کارآزمایی‌های تصادفی‌سازی و کنترل شده (randomised controlled trials; RCTs) با هر طول مدت مطالعه که به مقایسه مهارکنندههای SGLT-2 با هر نوع مداخله کاهنده گلوکز، مداخله تغییر دهنده رفتار، دارونما (placebo) یا عدم-مداخله در افراد مبتلا به اختلال گلوکز ناشتا، اختلال تحمل گلوکز، افزایش متوسط در سطح HbA1c یا هر ترکیبی از آنها پرداختند.
دو نویسنده مرور به‌طور مستقل از هم به بررسی کیفیت مطالعات و استخراج داده‌ها پرداختند. اختلافات موجود را با اجماع نظر یا دخالت نویسنده سوم مرور، حل‌وفصل کردیم.
ما نتوانستیم هیچ RCTای را وارد این مرور سیستماتیک کنیم. یک کارآزمایی در دو چکیده منتشر شد، اما اطلاعات جداگانه‌ای را از شرکت‌کنندگان مبتلا به اختلال تحمل گلوکز، اختلال در گلوکز ناشتا یا هر دو ارائه نکرد. دو کارآزمایی در حال انجام را شناسایی کردیم، که هر دو تاثیرات داپاگلیفلوزین (dapagliflozin) (و متفورمین (metformin)) را در افراد در معرض خطر ابتلا به دیابت نوع 2 ارزیابی و به مدت 24 تا 26 هفته پیگیری کردند. هر دو کارآزمایی‌ها، عمدتا در مورد معیارهای پیامد جایگزین با برخی داده‌ها پیرامون عوارض جانبی و کیفیت زندگی مرتبط با سلامت گزارش می‌دهند.
این متن توسط مرکز کاکرین ایران به فارسی ترجمه شده است.