سوال مطالعه مروری
آیا شواهدی با کیفیت خوب وجود دارد که نشان میدهند کاردرمانی (occupational therapy) ارائه شده توسط درمانگران شغلی آموزش دیده در مقایسه با افراد دیگر در بیماران مبتلا به اسکیزوفرنی موثرتر است؟
پیشینه
اسکیزوفرنی (schizophrenia) یک وضعیت جدی در سلامت روان است که با طیفی از نشانهها شامل شنیدن صداها، باورهای غیر-معمول، پارانوئیا (paranoia)، تفکر یا کلام غیر-منظم و از دست دادن انگیزه مشخص میشود. علاوه بر درمانهای پزشکی که افراد مبتلا به اسکیزوفرنی دریافت میکنند، خدماتی که از چنین افرادی حمایت میکنند درمانهای دیگری را مانند کاردرمانی برای آنها ارائه میدهند. هدف کاردرمانی بهبود کارکرد و توانایی بیماران مبتلا به اسکیزوفرنی برای انجام فعالیتهای معنادار غیر از کاهش نشانهها است. کاردرمانی ممکن است توسط افراد حرفهای متخصص ارائه شود که به مثابه درمانگران شغلی آموزش دیده هستند. با این حال درمان مشابه ممکن است توسط افراد دیگر که در این زمینه آموزش ندیدهاند (مانند پزشکان، پرستاران، افراد حمایتگر یا متخصصین سلامت وابسته - allied health professionals) ارائه شود. ما میخواستیم بدانیم که اثربخشی کاردرمانی ارائه شده توسط درمانگران شغلی در مقایسه با کاردرمانی ارائه شده توسط افراد آموزش ندیده تفاوتی دارد یا خیر.
جستوجو برای شواهد
در 26 جولای 2018 ما یک جستوجوی الکترونیکی را در پایگاه ثبت تخصصی کارآزماییهای گروه اسکیزوفرنی در کاکرین برای یافتن کارآزماییهای بالینی با این ویژگی انجام دادیم، معیار ما این بود که کارآزماییها، بیماران مبتلا به اسکیزوفرنی را بهطور تصادفی به گروه دریافت کننده کاردرمانی ارائه شده توسط درمانگران شغلی و گروه دریافت کننده کاردرمانی ارائه شده توسط افراد دیگر تخصیص داده باشند.
شواهد یافت شده
در جستوجوی بانکهای اطلاعاتی، 1633 رکورد بالقوه مرتبط را شناسایی کردیم، از این تعداد 17 مقاله را با متن کامل برای بررسی دقیقتر انتخاب کردیم. ما قادر نبودیم هیچ یک از این مطالعات را در این مرور بگنجانیم و 14 مطالعه را کنار گذاشتیم.
نتیجهگیریها
در حال حاضر شواهدی حاصل از کارآزماییهای تصادفیسازی و کنترل شده وجود ندارد تا بر اساس آنها قضاوت کنیم که کاردرمانی ارائه شده توسط درمانگران شغلی آموزش دیده در مقایسه با کاردرمانی ارائه شده توسط افراد دیگر در بیماران مبتلا به اسکیزوفرنی موثرتر است. پژوهش بیشتری برای پاسخ به این سوال مورد نیاز است و این پژوهشها به سرویسهایی که خدمات بیشتری را برای بیماران اسکیزوفرنی مانند کاردرمانی فراهم میکند، کمک خواهد کرد.
در حال حاضر کارآزماییهای تصادفیسازی و کنترل شده با این ویژگی وجود ندارد که در آنها کاردرمانی ارائه شده توسط درمانگران شغلی برای بیماران اسکیزوفرنی با مداخلات مشابه ارائه شده توسط افراد غیر-متخصص، مقایسه شده باشد. مطالعات پژوهشیای که به لحاظ روششناسی در آنها طراحی کارآزماییهای محکم و دقیق (robust) انجام شده باشد نیاز است تا مشخص شود کاردرمانی ارائه شده توسط درمانگران شغلی آموزش دیده برای بیماران مبتلا به اسکیزوفرنی پیامدهای بهتری دارد یا خیر.
اسکیزوفرنی (schizophrenia) یک وضعیت شدید در سلامت روان است که با نشانههای مثبت مانند توهم و هذیان و نشانههای منفی مانند کاهش بیان عواطف (flattened affect)، اختلال تفکر (کلام از همگسیخته - disrupted speech)، فقدان انگیزه و نشانههای شناختی مانند مشکلات مربوط به حافظه و توجه مشخص میشود. این بیماری میتواند بهصورت اپیزود مجزا و جداگانه (isolated episode) یا به صورت دورههای تکرار شونده بهبودی و عود رخ دهد، و با اختلال در کارکرد شغلی و روانیاجتماعی همراه است.
داروهای آنتیسایکوتیک درمان اصلی افراد مبتلا به اسکیزوفرنی را تشکیل میدهند، با این حال در اکثر کشورها خدمات سلامت روان معمولا مداخلاتی کمکی را فراهم میکنند، این مداخلات شامل کاردرمانی (occupational therapy) یا درمان از طریق اشتغال به فعالیتهای شغلی و روزمره است. این مداخله، پیچیده است و برای حمایت و قادر ساختن فرد برای مشارکت در زندگی روزمره از طریق درگیر شدن در فعالیتها و شغلهای معنادار برای فرد، طراحی میشود. درمانگران شغلی افرادی حرفهای آموزش دیده برای ارائه درمان هستند به نحوی که باعث بهبودی در کارکرد شغلی و مشارکت فرد در فعالیتها شوند و این فرآیند غیر از درمان نشانههای بیماری است، در کاردرمانی طیف وسیعی از روشها بر اساس نیازهای فرد استفاده میشود. با این حال مداخلات مشابه ممکن است توسط افراد آموزش ندیده نیز ارائه شود.
بررسی تاثیرات کاردرمانی ارائه شده توسط درمانگران شغلی در مقایسه با کاردرمانی ارائه شده توسط افراد دیگر در بیماران مبتلا به اسکیزوفرنی.
ما در تاریخ 4 نوامبر 2016 و 26 جولای 2018 پایگاه ثبت کارآزماییهای مطالعهمحور (Study‐Based) گروه اسکیزوفرنی در کاکرین (شامل پایگاههای ثبت کارآزمایی) را جستوجو کردیم.
معیار انتخاب ما کارآزماییهای تصادفیسازی و کنترل شدهای بود که در آنها پیامدهای بالینی یا کارکردی کاردرمانی یا هر دو در بیماران اسکیزوفرنی بررسی شده و این بررسی از طریق مقایسه کاردرمانی ارائه شده توسط درمانگران شغلی با کاردرمانی ارائه شده توسط افراد دیگر انجام شده بود.
نویسندگان این مرور بهطور مستقل از هم استنادها را بررسی کرده، مطالعات را انتخاب کردند، دادهها را استخراج و کیفیت مطالعه را ارزیابی کردند.
در جستوجوی ما 1633 رکورد به دست آمد. از این تعداد ما 17 متن کامل (14 مطالعه) را برای بررسی دقیقتر بازیابی کردیم، در نهایت آنها را از این مرور کنار گذاشتیم چون معیارهای ورود به این مرور را نداشتند.
این متن توسط مرکز کاکرین ایران به فارسی ترجمه شده است.