پیشینه
برونشکتازی (bronchiectasis) به صورت گشاد شدن غیر-طبیعی راههای هوایی در ریهها تعریف میشود. این بیماری معمولا ناشی از عفونتهای باکتریایی مکرر قفسه سینه است، که به راههای هوایی آسیب میرسانند. آنتیبیوتیکها گزینه اصلی برای درمان این عفونتها هستند و برای پیشگیری از عفونتهای مکرر در طولانی-مدت استفاده میشوند. با این حال، استفاده از آنتیبیوتیکها باید در برابر عوارض جانبی بالقوه و نگرانیهای مربوط به پیشرفت مقاومت باکتریایی به درمان با آنتیبیوتیکهایی که اثربخشی آنها را کاهش میدهد، وزن داده شوند. فقط تعداد کمی از مطالعات بر آنتیبیوتیکهای افراد مبتلا به برونشکتازی تمرکز کردهاند. وضوح بیشتر در مورد چگونگی مقایسه آنتیبیوتیکهای مختلف با آنتیبیوتیکهای دیگر فورا مورد نیاز است.
ویژگیهای مطالعه
در اپریل 2018، ما مطالعاتی را بررسی کردیم که شامل بزرگسالان یا کودکان مبتلا به برونشکتازی بودند که بهطور تصادفی به گروه دریافت کننده یک آنتیبیوتیک یا آنتیبیوتیک دیگر با روشهای مشابه تصادفیسازی اختصاص داده شدند. فقط چهار را مطالعه یافتیم، که بسیار کوچک بودند. در کل، آنها شامل 138 شرکتکننده بودند. این حجم نمونه کوچک نتیجهگیری واضح را بسیار دشوار میکند.
نتایج کلیدی
چهار کارآزمایی تصادفیسازی شده برای ورود به این مرور سیستماتیک واجد شرایط بودند. هیچ کدام از مطالعات وارد شده اطلاعاتی را در مورد شعلهورشدن (تشدید) گزارش نکردند. مطالعات وارد شده موردی را از مرگومیر و حوادث جانبی جدی گزارش نکردند. شکست درمان با آنتیبیوتیکهای فلوروکینولون (fluoroquinolone) کمتر از آنتیبیوتیکهای آموکسیسیلین (amoxicillin) بود.
کیفیت شواهد
نویسندگان مرور کیفیت شواهد ارائه شده توسط چهار مطالعه وارد شده را پائین یا بسیار پائین در نظر گرفتند.
پیام کلیدی
آنتیبیوتیکهای فلوروکینولون ممکن است در درمان تشدیدها موفقتر از آنتیبیوتیکهای آموکسیسیلین باشند، اما این یافته بر اساس شواهدی با کیفیت پائین بنا شده است. اگر قرار است نتایج روشنی در مورد مزایای یک آنتیبیوتیک نسبت به آنتیبیوتیک دیگر برای افراد مبتلا به برونشکتازی به دست آید، به دست آوردن شواهد بیشتر از کارآزماییهای بالینی با کیفیت بالا درباره درمان کوتاه-مدت و طولانی-مدت با آنتیبیوتیکها مورد نیاز است.
شواهد با کیفیت پائین محدود، مزیت بیشتری را برای فلوروکینولونهای (fluoroquinolones) خوراکی کوتاه-مدت نسبت به آنتیبیوتیکهای بتا-لاکتام (beta-lactam) برای بیماران بستری شده به دلیل دورههای تشدید نشان میدهند. شواهد با کیفیت بسیار پائین هیچ مزیتی را برای آمینوگلیکوزیدهای (inhaled aminoglycosides) استنشاقی در برابر پلیمیکسین (polymyxins) نشان نمیدهند. RCTها هیچ شواهدی را از مقایسه سایر شیوههای ارائه برای هر یک از این مقایسهها ارائه ندادهاند و هیچ یک از RCTها کودکان را وارد نکردهاند. بهطور کلی، شواهد موجود به دست آمده از تعداد محدودی از کارآزماییهای سر-به-سر درباره بزرگسالان یا کودکان مبتلا به برونشکتازی برای هدایت وارد آنتیبیوتیکها در درمان کوتاه-مدت یا طولانی-مدت کافی نیست. انجام پژوهش بیشتری در مورد این موضوع مورد نیاز است.
تشخیص برونشکتازی (bronchiectasis) به صورت دیلاسیون یا اتساع غیر-طبیعی راههای هوایی، مرتبط با مکانیزمهای پاتولوژیکال تخریب پیشرونده راههای هوایی به علت «چرخه معیوب» عود عفونت باکتریایی، انتشار واسطههای التهابی، آسیب راههای هوایی و عفونتهای بیشتر بعدی تعریف میشود. آنتیبیوتیکها گزینه اصلی درمان برای کاهش بار (burden) باکتریایی در افراد با دورههای تشدید برونشکتازی و برای ریشهکنی طولانی-مدت هستند اما استفاده از آنها در برابر عوارض جانبی بالقوه و نگرانیهای مربوط به مقاومت در برابر آنتیبیوتیک توام است. اثربخشی نسبی، هزینه-اثربخشی و ایمنی آنتیبیوتیکهای مختلف به عنوان موضوعات مهم مطرح شدهاند، اما در حال حاضر شواهد اندکی برای کمک به حلوفصل عدم قطعیت در مورد این پرسشها وجود دارد.
ارزیابی تاثیرات نسبی آنتیبیوتیکهای مختلف در درمان بزرگسالان و کودکان مبتلا به برونشکتازی.
کارآزماییهای تصادفیسازی و کنترل شده (randomised controlled trials; RCTs) را از طریق جستوجو در پایگاه ثبت کارآزماییهای گروه راههای هوایی در کاکرین و پایگاههای ثبت کارآزماییهای آنلاین، که در 30 اپریل 2018 اجرا شد، شناسایی کردیم. این جستوجو را با جستوجوی فهرست منابع مطالعات منتشر شده کامل کردیم.
RCTهایی را وارد کردیم که متن کامل مقالات را گزارش کردند، مواردی که فقط به صورت چکیده منتشر شدند و RCTهایی که دادهها را منتشر نکردند. ما بزرگسالان و کودکان (زیر 18 سال) را با تشخیص برونشکتازی از طریق برونکوگرافی (bronchography) یا توموگرافی کامپیوتری با وضوح بالا (high-resolution computed tomography) که علائم و نشانههای روزانه را مانند سرفه، تولید خلط، یا هموپتزی (haemoptysis) گزارش کردند و افرادی را با عود مجدد اپیزودهایی از عفونت قفسه سینه وارد کردیم؛ مطالعاتی را وارد کردیم که یک آنتیبیوتیک را در برابر آنتیبیوتیک دیگر که با روش مصرف یکسان تجویز شدند، مقایسه کردند.
دو نویسنده مرور بهطور مستقل از هم انتخاب کارآزمایی، استخراج دادهها، و خطر سوگیری (bias) را ارزیابی کردند. کیفیت کلی شواهد را با استفاده از معیارهای رویکرد درجهبندی توصیه، ارزیابی، توسعه و ارزشیابی (GRADE) ارزیابی کردیم. ما تلاش کردیم که دادههای ازدسترفته را از نویسندگان کارآزمایی به دست آوریم. نتایج را با 95% فواصل اطمینان (CIs) به صورت تفاوتهای میانگین (MDs) یا نسبتهای شانس (ORs) ارائه کردهایم.
چهار کارآزمایی تصادفیسازی شده برای ورود به این مرور سیستماتیک واجد شرایط بودند - دو مطالعه با 83 بزرگسال به مقایسه فلوروکینولونها (fluoroquinolones) با بتا-لاکتامها (β‐lactams) و دو مطالعه با 55 بزرگسال به مقایسه آمینوگلیکوزیدها (aminoglycosides) با پلیمیکسینها (polymyxins) پرداختند.
هیچ کدام از مطالعات وارد شده اطلاعات مربوط به دورههای تشدید - یکی از پیامدهای اولیه ما – را گزارش نکردند. مطالعات وارد شده هیچ حادثه جانبی جدی - یکی دیگر از پیامدهای اولیه ما - و هیچ موردی از مرگومیر را گزارش نکردند. کیفیت این شواهد را پائین یا بسیار پائین طبقهبندی کردیم. مطالعات وارد شده کیفیت زندگی را گزارش نکردند. مقایسه بین فلوروکینولونها و بتا-لاکتامها (آموکسیسیلین) در گروه فلوروکینولونها نسبت به گروه آموکسیسیلین پس از 7 تا 10 روز از درمان، شکست درمان کمتری را نشان دادند (OR: 0.07؛ 95% CI؛ 0.01 تا 0.32؛ شواهد با کیفیت پائین). محققان گزارش دادند که عفونت سودوموناس آئروژینوزا (Pseudomonas aeruginosa) در اغلب شرکتکنندگان تحت درمان با فلوروکینولونها ریشهکن شد (Peto OR: 20.09؛ 95% CI؛ 2.83 تا 142.59؛ شواهد با کیفیت پائین) اما هیچ شواهدی از تفاوت در تعداد شرکتکنندگان نشان دهنده بهبودی در تولید خلط ارائه نشد (OR: 2.35؛ 95% CI؛ 0.96 تا 5.72؛ شواهد با کیفیت بسیار پائین). نویسندگان مطالعه هیچ شواهدی از مزیت در رابطه با حجم بازدمی اجباری در یک ثانیه (forced expiratory volume in one second; FEV₁) ارائه ندادند. دو مطالعه که پلیمیکسینها را در برابر آمینوگلیکوزیدها مقایسه کردند، هیچ تفاوت واضحی را بین گروهها از لحاظ نسبت شرکتکنندگان با ریشهکنسازی سودوموناس آئروژینوزا (OR: 1.40؛ 95% CI؛ 0.36 تا 5.35؛ شواهد با کیفیت بسیار پائین) یا بهبودی در تولید خلط (OR: 0.16؛ 95% CI؛ 0.01 تا 3.85؛ شواهد با کیفیت بسیار پائین) توضیح ندادند. شواهد مربوط به تغییر در FEV₁ بینتیجه بودند. دو مورد از سه کارآزمایی حوادث جانبی را گزارش کردند اما نسبت شرکتکنندگان دچار یک یا چند حادثه جانبی را گزارش نکردند، بنابراین قادر به تفسیر اطلاعات نبودیم.
این متن توسط مرکز کاکرین ایران به فارسی ترجمه شده است.