Na czym polega problem?

Stan przedrzucawkowy (u kobiet ciężarnych) to podwyższone ciśnienie tętnicze krwi z towarzyszącym białkomoczem (wydalanie białka w moczu; przyp.tłum.). Stanowi on główną przyczynę zgonów kobiet ciężarnych oraz noworodków na świecie. Przedwczesny poród (przed 37 tygodniem ciąży) jest często spowodowany wysokim ciśnieniem tętniczym krwi oraz stanowi główną przyczyną zgonów noworodków, w szczególności w krajach o niskich dochodach.

Dlaczego ten problem jest istotny?

Wyniki badań randomizowanych wskazują, że suplementacja wapnia u kobiet ciężarnych może być stosowana jako prewencja stanu przedrzucawkowego i przedwczesnego porodu oraz zmniejsza ryzyko zgonu lub poważnych problemów zdrowotnych związanych z wysokim ciśnieniem tętniczym krwi. Odnosi się to szczególnie do kobiet, których dieta ma małą zawartość wapnia.

Jakie dane naukowe odnaleźliśmy?

Wyszukiwanie danych naukowych przeprowadzono 18 września 2017 i odnaleziono 27 badań. Na podstawie danych naukowych z 13 badań (z udziałem 15 730 kobiet) potwierdzono, że suplementacja wapnia w dużych dawkach (co najmniej 1 g/dobę) podczas ciąży może być bezpiecznym sposobem na zmniejszenie ryzyka stanu przedrzucawkowego, szczególnie u kobiet z grupy ryzyka z niską podażą wapnia w diecie. U kobiet otrzymujących suplementy wapnia można też stwierdzić mniejsze ryzyko zgonu lub poważnych powikłań związanych ze stanem przedrzucawkowym i wysokim ciśnieniem tętniczym krwi (niska jakość danych naukowych). U dzieci można stwierdzić mniejsze ryzyko przedwczesnego porodu (niska jakość danych naukowych). Ryzyka wystąpienia zespołu hemolitycznego, podwyższonej aktywności parametrów wątrobowych oraz obniżonego poziomu płytek krwi była większa przy stosowaniu wapnia, ale całkowita liczba stwierdzonych przypadków była mała (wysoka jakość danych naukowych). Duże dawki wapnia nie miały wyraźnego wpływu na przyjęcie dziecka do oddziału intensywnej opieki noworodkowej, liczbę martwych porodów lub zgonów przed wypisem ze szpitala.

Konieczne są dalsze badania w celu ustalenia właściwej dawki podawanego wapnia. Ograniczone dane naukowe pochodzące z 12 badań (2334 kobiet) sugerują, że stosunkowo mała dawka wapnia może skutecznie zmniejszać ryzyko stanu przedrzucawkowego, podwyższonego ciśnienia tętniczego krwi oraz odsetek przyjęć dzieci na intensywną terapię (jednak jakość danych dotyczących suplementacji samego wapnia została zmniejszona, ponieważ w 8 badaniach podawano też inne leki, takie jak witamina D, kwas linolowy lub przeciwutleniacze). Małe dawki wapnia nie miały wyraźnego wpływu na przedwczesny poród, urodzenia martwe lub śmierć przed wypisem ze szpitala.

W jednym małym badaniu porównano dużą dawkę wapnia z dawką małą. Ryzyko stanu przedrzucawkowego wydaje się być mniejsze w grupie otrzymującej dużą dawkę wapnia, ale nie stwierdzono żadnych innych różnic w odniesieniu do przedwczesnych porodów lub urodzeń martwych.

Co to oznacza?

W sytuacjach małej podaży wapnia w diecie, jego suplementacja jest ważną strategią ograniczającą poważne konsekwencje stanu przedrzucawkowego. W przypadkach, w których podawanie dużych dawek nie jest możliwe, można rozważyć suplementację mniejszej dawki (500 do 600 mg na dobę) zamiast jego braku.