Po co przeprowadzać badania stomatologiczne?
Badanie stomatologiczne pomaga zachować zdrowie jamy ustnej i pozwala dentyście sprawdzić, czy masz jakiekolwiek problemy z zębami. Dzięki temu stomatolog może wcześnie zająć się wszelkimi problemami, a jeszcze lepiej - zapobiec ich rozwojowi. Pozostawienie problemów bez leczenia może utrudnić ich leczenie w przyszłości.
Co się dzieje podczas wizyty kontrolnej?
Podczas każdej wizyty kontrolnej dentysta zazwyczaj:
- bada zęby, dziąsła i usta;
- pyta o Twój ogólny stan zdrowia i czy od czasu ostatniej wizyty kontrolnej miałeś jakiekolwiek problemy z zębami, jamą ustną lub dziąsłami;
- doradza w zakresie nawyków związanych z czyszczeniem zębów, a także diety, palenia tytoniu i picia alkoholu;
- w razie potrzeby zleca leczenie niezbędne w przypadku wszelkich problemów z zębami.
Po wizycie kontrolnej dentysta zaleci termin następnej wizyty kontrolnej. Tradycyjnie, zaleca się wykonywanie badań kontrolnych co 6 miesięcy. Niektóre osoby są jednak bardziej narażone na wystąpienie problemów stomatologicznych i mogą wymagać częstszych badań kontrolnych, podczas gdy inne mogą nie potrzebować ich tak często.
Dlaczego stworzyliśmy ten przegląd Cochrane
Wykonywanie badań kontrolnych co 6 miesięcy może pomóc w zachowaniu zdrowia jamy ustnej i uniknięciu problemów z zębami w przyszłości, ale może również prowadzić do niepotrzebnych zabiegów stomatologicznych. Jednak rzadsze wizyty kontrolne mogą pogarszać problemy stomatologiczne i prowadzić do trudnego i kosztownego leczenia i opieki.
Chcieliśmy określić najlepszy przedział czasowy między kontrolnymi badaniami dentystycznymi.
Co zrobiliśmy?
Poszukiwaliśmy badań z randomizacją, w których osoby przydzielano losowo do grup, w których stosowano różne przedziały czasowe między badaniami kontrolnymi. Badania z randomizacją dostarczają zazwyczaj najbardziej wiarygodnych danych naukowych.
Data wyszukiwania: w przeglądzie uwzględniliśmy dane opublikowane do 17 stycznia 2020 r.
Jakie dane znaleźliśmy
Odnaleźliśmy dwa badania obejmujące 1736 osób, które poddawały się regularnym kontrolom dentystycznym. Jedno z badań przeprowadzono w publicznej klinice stomatologicznej w Norwegii; objęto nim dzieci i dorosłych poniżej 20 roku życia. Porównano w nim wykonywanie badań kontrolnych co 12 miesięcy i co 24 miesiące oraz oceniano wyniki uzyskane po 2 latach.
Drugie badanie dotyczyło osób dorosłych leczonych w 51 gabinetach dentystycznych w Wielkiej Brytanii. Porównano w nim wykonywanie badań kontrolnych co pół roku, co 24 miesiące oraz ustalanie częstości wizyt kontrolnych w zależności od ryzyka (czas między badaniami ustalany był przez stomatologów i zależał od indywidualnego ryzyka wystąpienia choroby zębów), a wyniki oceniano po 4 latach.
W badaniach sprawdzano, jak różne odstępy czasowe między kolejnymi badaniami kontrolnymi wpływały na:
- liczbę osób z próchnicą zębów;
- powierzchnię zębów, która została dotknięta próchnicą;
- choroby dziąseł (odsetek miejsc krwawiących w dziąsłach); oraz
- jakość życia związaną z posiadaniem zdrowych zębów i dziąseł.
W żadnym z badań nie oceniano innych potencjalnych skutków niepożądanych.
Jakie są wyniki naszego przeglądu?
U dorosłych zaobserwowano niewielką lub żadną różnicę między przeprowadzaniem wizyt kontrolnych co pół roku a ustalaniem częstości wizyt opartym na ryzyku chorób zębów w zakresie próchnicy (liczba dotkniętych powierzchni zębów), chorób dziąseł i jakości życia po 4 latach; i prawdopodobnie niewielką lub żadną różnicę pod względem liczby osób, u których stwierdzono próchnicę umiarkowaną do ekstensywnej.
Prawdopodobnie nie było żadnej różnicy między wykonywaniem kontroli dentystycznych co 24 miesiące i co 6 miesięcy lub wykonywaniem ich w oparciu o ryzyko choroby zębów w zakresie próchnicy (liczba osób i liczba dotkniętych powierzchni zębów), chorób dziąseł lub dobrego samopoczucia; prawdopodobnie istniała niewielka lub żadna różnica pod względem liczby osób z próchnicą umiarkowaną do rozległej.
Nie znaleźliśmy wystarczająco wiarygodnych dowodów dotyczących efektów odbywania wizyt kontrolnych w odstępach 12- i 24-miesięcznych u dzieci i młodzieży po 2 latach. Wynikało to z problemów związanych ze sposobem przeprowadzenia badania.
Jak wiarygodne są te wyniki?
Jesteśmy przekonani, że pod względem liczby powierzchni zębów z próchnicą, chorób dziąseł i jakości życia nie ma żadnej różnicy między przeprowadzaniem kontroli dentystycznych co pół roku a odbywaniem ich z częstością uzależnioną od ryzyka chorób zębów u dorosłych.
Jesteśmy umiarkowanie pewni, że między 24-miesięcznymi odstępami badań kontrolnych a odstępami 6-miesięcznymi lub opartymi na ryzyku chorób zębów nie ma żadnej różnicy w zakresie liczby powierzchni zębów z próchnicą, chorób dziąseł i jakości życia.
Wnioski
To, czy dorośli zgłaszają się do dentysty na wizytę kontrolną co 6 miesięcy lub w zindywidualizowanych odstępach czasu w oparciu o ocenę dentysty dotyczącą ryzyka wystąpienia chorób zębów, nie ma wpływu na występowanie próchnicy zębów, chorób dziąseł czy na jakość życia. Dłuższe odstępy czasu (do 24 miesięcy) pomiędzy badaniami mogą nie mieć negatywnego wpływu na te wyniki.
Obecnie nie ma wystarczająco wiarygodnych dowodów na to, jak często dzieci i młodzież powinni widywać się z dentystą na wizycie kontrolnej.
Tłumaczenie: Anna Jakubowska Redakcja: Karolina Moćko