Egzema charakteryzuje się swędzącą i czerwoną skórą i może dotyczyć 20% ludzi na całym świecie w różnym momencie życia. Choć stan może poprawiać się w raz z wiekiem, nie ma na nią lekarstwa. Wiele dzieci wyrasta z tej choroby po osiągnięciu wieku szkoły średniej. Ciągłe swędzenie powoduje dyskomfort u osób cierpiących na egzemę, bez względu na wiek.

Tradycyjne leczenie poprawia jakość życia, jednakże, niektóre osoby nie zauważają odpowiedniej poprawy lub obawiają się skutków ubocznych po tradycyjnych środkach leczniczych co sprawia, że chorzy sięgają do komplementarnych terapii, alternatyw w stosunku do tradycyjnego leczenia. Niniejszy przegląd dotyczy dwóch środków: oleju z wiesiołka (EPO) i oleju z ogórecznika (BO) przyjmowanych doustnie, które uważane są za skuteczne w egzemie.

Włączyliśmy 27 badań, obejmujących 1596 dorosłych i dzieci z 12 krajów. Spośród nich, w 19 badaniach porównywano EPO z placebo (imitacja leczenia), a w 8 badaniach porównywano BO z placebo. Poszukiwaliśmy danych dotyczących ogólnej poprawy w objawach egzemy oraz jakości życia. We wszystkich 27 badaniach oceniano ogólną poprawę egzemy, ale jedynie w 2 badaniach dotyczących EPO oceniano również poprawę jakości życia. Nie wykazano statystycznie istotnych korzyści ani dla oleju z wiesiołka, ani oleju z ogórecznika, w porównaniu do placebo. Podsumowując, nie odnaleźliśmy danych naukowych, które potwierdzałyby, że stosowanie powyższych produktów poprawia objawy egzemy bardziej niż placebo.

Raportowano łagodne i przemijające działania niepożądane u uczestników stosujących interwencje i placebo. Były one zazwyczaj łagodne i obejmowały: ból głowy oraz ból brzucha lub biegunkę. Przyjmowanie EPO wywołuje efekt przeciwzakrzepowy (rozrzedza krew). Istnieje ostrzeżenie, że w przypadku przyjmowania warfaryny, która rozrzedza krew (Coumadin®), stosowanie EPO może zwiększać krwawienie. W jednym badaniu ostrzegano, że jeśli EPO stosuje się przez długi okres czasu (powyżej jednego roku), istnieje potencjalne ryzyko zapalenia, zakrzepicy oraz immunosupresji z powodu powolnego odkładania się EPO w tkankach. Inne doniesienie, dotyczące pojedynczego przypadku, przypisywało występowanie działań niekorzystnych po przyjmowaniu EPO. We włączonych krótkoterminowych badaniach nie odnaleźliśmy klinicznych danych dotyczących takich działań niekorzystnych.

W niniejszym przeglądzie systematycznym nie odnaleźliśmy danych naukowych, które potwierdzałyby skuteczność oleju z wiesiołka lub oleju z ogórecznika w leczeniu egzemy. Obydwa produkty oraz placebo wywołały w badaniach podobne łagodne, przemijające działania niepożądane, głównie żołądkowo-jelitowe.