Badacze Cochrane przeprowadzili przegląd, którego głównym celem była ocena efektów treningu Tai Chi u chorych na reumatoidalne zapalenie stawów (RZS). W ramach poszukiwań literatury opublikowanej do września 2018 roku znaleziono 7 badań z udziałem 345 uczestników w wieku od 16 do 80 lat, które przeprowadzono w Chinach, Korei Południowej i USA. Niektóre osoby uczęszczały na zajęcia organizowane w szpitalu (trwające od 8 do 12 tygodni), podczas gdy pozostali uczestnicy brali udział w niezależnych programach Tai Chi.

Co to jest reumatoidalne zapalenie stawów?

RZS to choroba, w której układ odpornościowy organizmu atakuje własne zdrowe tkanki, powodując zaczerwienienie, ból, obrzęk i ocieplenie wokół stawów, głównie w okolicach rąk i stóp. Obecnie nie ma możliwości wyleczenia z RZS, więc celem terapii jest łagodzenie bólu i sztywności stawów oraz poprawa w zakresie zdolności poruszania się.

Co to jest Tai Chi?

Tai Chi to rodzaj treningu, który łączy głębokie oddychanie i relaksację z wolnymi oraz delikatnymi ruchami. Wykazano, że u osób starszych praktykowanie Tai Chi zmniejsza stres, wzmacnia mięśnie dolnej części ciała oraz poprawia równowagę, postawę i zdolność poruszania się. Nie wiadomo, czy Tai Chi przynosi takie same korzyści u osób z RZS.

Co zaobserwowano u chorych na RZS, którzy praktykowali Tai Chi?

Ból (mierzony za pomocą skali wzrokowo-analogowej [ang. Visual Analogue Scale - VAS] po 12 tygodniach):

- Osoby, które ćwiczyły Tai Chi, oceniły u siebie natężenie bólu o 2,15 punktu niżej (poprawa) w skali od 0 do 10 punktów, w porównaniu ze zmianą zaobserwowaną w grupie kontrolnej (bezwzględna poprawa o 22%). Jakość danych naukowych została oceniona jako bardzo niska ze względu na małą liczbę uczestników oraz obawy dotyczące zaprojektowania badań (2 badania, 81 uczestników).

- Osoby, które nie ćwiczyły Tai Chi zgłosiły średnią zmianę w zakresie natężenia bólu, która wahała się od 0,5 punktu mniej do 1,6 punktu więcej.

Aktywność choroby (mierzona za pomocą wskaźnika DAS-28-ESR [ang. Disability Activity Scale] w ciągu 12 tygodni):

- W odniesieniu do aktywności choroby, wynik u osób, które ćwiczyły Tai Chi był o 0,4 punktu niższy (poprawa) w skali od 0 do 10 punktów, w porównaniu z grupą kontrolną (bezwzględna poprawa o 4%). Jakość danych naukowych została oceniona jako bardzo niska ze względu na obawy dotyczące zaprojektowania badania oraz z powodu dużej liczby osób, które wycofały się z udziału w nim (1 badanie, 43 uczestników).

- Osoby, które nie ćwiczyły Tai Chi nie zgłosiły żadnych zmian pod względem aktywności choroby.

Funkcjonowanie (mierzone za pomocą kwestionariusza oceny zdrowia HAQ po 12 tygodniach):

- Wynik dotyczący funkcjonowania u osób, które ćwiczyły Tai Chi był o 0,33 punktu niższy (poprawa) w skali od 0 do 3 punktów, w porównaniu z grupą kontrolną (bezwzględna poprawa o 11%). Jakość danych naukowych została oceniona jako bardzo niska ze względu na obawy dotyczące zaprojektowania badań oraz z powodu częstego wycofywania się osób z uczestnictwa (2 badania, 63 uczestników).

- Osoby, które nie ćwiczyły Tai Chi zgłosiły średnią zmianę w zakresie funkcjonowania od jej braku do wzrostu o 0,1 punktu.

Wycofywanie się z udziału w badaniu:

-17 na 100 osób mniej wycofało się z zajęć grupowych Tai Chi w okresie 12 tygodni (bezwzględna poprawa o 17%). Jakoś danych naukowych została oceniona jako niska ze względu na małą liczbę uczestników oraz obawy dotyczące zaprojektowania badań (7 badań, 289 uczestników).

Nie znaleźliśmy żadnych badań, w których oceniano progresję radiologiczną lub występowanie objawów niepożądanych w krótkim bądź długim okresie obserwacji, jednak w 2 badaniach wspomniano o bólu stawów i mięśni oraz skurczach.

Jaki jest wynik końcowy?

Nie mamy pewności, czy praktykowanie Tai Chi łagodzi ból, zmniejsza aktywność choroby lub poprawia funkcjonowanie u chorych na RZS. Nie ma również jasności, jaka powinna być intensywność i długość ćwiczeń Tai Chi, aby można było odnieść korzyści.