Zaburzenia depresyjne są nierzadkim problemem u dzieci i młodzieży. Sugeruje się, że wskaźnik ogólnej częstości występowania tych zaburzeń wśród młodzieży (w wieku 13–18 lat) wynosi 5,7%, zaś wśród dzieci (<13 lat) – 2,8%. Do częstych objawów depresji u dzieci i młodzieży należą: obniżenie nastroju, utrata zainteresowań aktywnościami, które wcześniej sprawiały przyjemność, trudności w koncentracji uwagi, zmniejszenie motywacji, zmiany łaknienia, zaburzenia snu, drażliwość, objawy somatyczne (np. ból głowy lub brzucha), a w niektórych przypadkach – także myśli samobójcze. Jeśli nie podejmie się terapii, to zaburzenia depresyjne, które ujawniły się w młodym wieku, mogą utrzymywać się też w dorosłości. Z biegiem czasu leczenie osób z depresją może okazać się coraz trudniejsze. W terapii dzieci i młodzieży z depresją można stosować zarówno interwencje psychologiczne, jak i leki przeciwdepresyjne. Terapie psychologiczne, czasami nazywane "leczeniem rozmową" ('talking therapy'), prowadzone są przez wykwalifikowanych terapeutów zajmujących się leczeniem pacjentów z depresją. Często stosowanymi interwencjami psychospołecznymi są: terapia poznawczo-behawioralna (cognitive behavioural therapy – CBT), terapia interpersonalna (interpersonal therapy – IPT) i terapia psychodynamiczna. Istnieje wiele różnych rodzajów leków przeciwdepresyjnych. Związki te zaprojektowano tak, aby wpływały one na aktywność substancji chemicznych w mózgu, które – jak się uważa – uczestniczą w patogenezie depresji. Badanie to przeprowadzono, by ocenić efekty stosowania psychoterapii oraz leków przeciwdepresyjnych (w ramach monoterapii lub leczenia skojarzonego) u dzieci i młodzieży z rozpoznaniem depresji.
Aby ocenić, która z analizowanych interwencji (stosowanych osobno lub łącznie) jest najbardziej efektywna, autorzy przeglądu uwzględnili badania, w których porównywano: (1) dowolną terapię psychologiczną z dowolnym lekiem przeciwdepresyjnym; (2) dowolną kombinację tych metod leczenia (psychoterapii oraz leków przeciwdepresyjnych) ze stosowanymi w monoterapii: leczeniem psychologicznym lub farmakoterapią; (3) dowolną kombinację tych metod terapeutycznych (psychoterapii oraz leków przeciwdepresyjnych) z placebo lub ""standardowym leczeniem"; (4) dowolną kombinację tych metod leczenia (psychoterapii oraz leków przeciwdepresyjnych) z jakąkolwiek terapią stosowaną łącznie z placebo.
Włączyliśmy w tym przeglądzie 11 badań z randomizacją (RCT) z udziałem 1307 uczestników. Na tych badaniach wykonano wiele różnych porównań, a tylko niewielka liczba badań wniosła informację na temat każdego z porównań w przeglądzie. Chociaż większość analiz obejmowała więcej niż jedno badanie, wyniki tych właśnie znacznie się różniły czasem nawet były ze sobą sprzeczne. Pod względem skutków ubocznych leczenia, w jednym badaniu, współczynniki myśli samobójczych były wyższe u osób otrzymujących leki przeciwdepresyjne, w porównaniu z tymi poddanymi terapii psychologicznej. Ogólnie rzecz biorąc, nie można było wyciągnąć rzetelnych wniosków z metaanaliz, ani ustalić, która strategia interwencji była najbardziej skuteczna.
Podsumowując, na podstawie dostępnych danych nie sposób stwierdzić, która z badanych interwencji (psychoterapia lub przyjmowanie leków przeciwdepresyjnych, czy też łączne stosowanie tych metod leczenia) najlepiej sprawdza się u dzieci lub młodzieży z zaburzeniami depresyjnymi.
Tłumaczenie: Dawid Storman, redakcja: Rafał Jaeschke