Pytanie badawcze
Czy terapia lustrzana wpływa na poprawę zdolności ruchowych, zdolność do wykonywania codziennych czynności, natężenie bólu oraz poziom skupienia uwagi i świadomości w zakresie upośledzonego pola widzenia (zaniedbywanie wzrokowo-przestrzenne) u osób po udarze mózgu.

Wprowadzenie
Niedowład ręki lub nogi jest powszechną dolegliwością u chorych po udarze mózgu i często powoduje problemy w wykonywaniu codziennych czynności, takich jak chodzenie, ubieranie się czy jedzenie. Terapia lustrzana jest metodą rehabilitacji, w trakcie której pomiędzy ręką lub nogą umieszcza się lustro w ten sposób, że ruch zdrowej kończyny daje złudzenie prawidłowego ruchu kończyny porażonej. Dzięki takiemu ustawieniu stymulowane są różne obszary mózgu odpowiedzialne za ruch, czucie oraz ból. Jednak dokładny mechanizm działania terapii lustrzanej nie jest do końca poznany. Przeprowadziliśmy poszukiwanie literatury w różnych bazach, aby uzyskać dane z odpowiednich badań.

Data wyszukiwania
Przegląd badań jest aktualny do 16 sierpnia 2017 roku.

Charakterystyka badań
Znaleźliśmy 62 odpowiadające badania. W 57 z nich pacjentów losowo przydzielono do grupy, w której stosowano terapię lustrzaną albo do grupy terapii kontrolnej (badania kliniczne z randomizacją), w 5 badaniach osoby naprzemiennie uczestniczyły w obu typach terapii (badania przeprowadzone metodą grup naprzemiennych, typu cross-over). Łącznie‎‎ w badaniach uczestniczyło 1982 chorych po udarze mózgu, średnia wieku wynosiła 59 lat (od 30 do 73 lat). Terapię lustrzaną prowadzono od 3 do 7 razy w tygodniu, w sesjach trwających 15-60 minut przez 8 tygodni (średnio 5 razy w tygodniu, w 30-minutowych sesjach, przez 4 tygodnie).

Główne wyniki
Pod koniec okresu leczenia terapia lustrzana w umiarkowany sposób poprawiła zdolność ruchu porażonej górnej i dolnej kończyny oraz zdolność do wykonywania codziennych czynności u chorych po świeżym udarze mózgu oraz u tych, którzy udaru doznali 6 miesięcy wcześniej. Terapia lustrzana zmniejszała natężenie bólu po udarze mózgu, jednak głównie u osób cierpiących na kompleksowy zespół bólu regionalnego. Nie odnaleźliśmy jednoznacznych danych naukowych na poprawę w zakresie zaniedbywania wzrokowo-przestrzennego. Korzystne efekty w zakresie zdolności ruchowych utrzymywały się przez 6 miesięcy, jednak nie we wszystkich badanych grupach. Nie odnotowano żadnych działań niepożądanych.

Jakość danych naukowych
Badania dostarczyły umiarkowanie wiarygodnych danych na to, że terapia lustrzana poprawia zdolności ruchowe (funkcje motoryczne, uszkodzenia w zakresie motoryki) oraz wykonywanie codziennych czynności. Z kolei dane dotyczące skuteczności terapii lustrzanej w zakresie zmniejszenia natężenia bólu oraz zaniedbywania wzrokowo-przestrzennego były niskiej jakości. Mogło to być spowodowane małą liczbą badań. Konieczne jest przeprowadzenie dalszych badań, bardziej poprawnych pod względem metodologicznym.