Najważniejsza informacja

Diklofenak Emulgel, żel ketoprofen, żel piroksykam i diklofenak w plastrach działają umiarkowanie skutecznie w przypadku skręceń i zwichnięć. Przy zapaleniu kości i stawów rąk oraz kolan niesteroidowe leki przeciwzapalne (NLPZ) stosowane miejscowo na skórę (diklofenak i ketoprofen) przez co najmniej 6 do 12 tygodni pomagają zmniejszyć ból o co najmniej połowę u niewielkiej liczby osób. W przypadku nerwobólu popółpaścowego (ból po przebytym półpaścu) kapsaicyna o dużym stężeniu aplikowana miejscowo (pochodząca z papryki chili) może zmniejszyć ból o co najmniej połowę u małej liczby osób.

Wprowadzenie

Środki przeciwbólowe wcierane w skórę nazywamy miejscowymi (stosowanymi lokalnie) środkami przeciwbólowymi (analgetykami). Cały czas toczy się dyskusja nad tym, czy oraz w jaki sposób i na jaki typ bólu takie środki działają.

Charakterystyka badań

Dokonaliśmy poszukiwania przeglądów systematycznych oceniających miejscowe środki przeciwbólowe w Cochrane Database of Systematic Reviews (Biblioteka Cochrane) opublikowanych do lutego 2017 roku. Przeglądy oceniały leczenie krótkotrwałych (ostrych, trwających poniżej trzech miesięcy) lub długotrwałych (przewlekłych, trwających dłużej niż trzy miesiące) stanów bólowych. Przeanalizowaliśmy, jaka jest skuteczność miejscowych środków przeciwbólowych, czy powodują jakiekolwiek szkody oraz czy uczestnicy rezygnowali z udziału w badaniach. Sprawdziliśmy również jakość danych naukowych.

Główne wyniki

Większość przeglądów oceniała skuteczność miejscowych środków przeciwbólowych w porównaniu z placebo, również stosowanym miejscowo. Miejscowo stosowane placebo ma taką samą formę jak środek przeciwbólowy, z tym wyjątkiem, że nie ma w swoim składzie przeciwbólowej substancji czynnej. Stosowanie placebo pozwala wykluczyć wpływ jaki może wywierać sama czynność wcierania na działanie niektórych z miejscowo stosowanych analgetyków.

W przypadku skręceń i zwichnięć, kilka miejscowo stosowanych środków przeciwbólowych z grupy NLPZ wcieranych w skórę zmniejsza ból o co najmniej połowę w przeciągu tygodnia u około 1 na 2 osoby do 1 na 5 osób. Są to diklofenak Emulgel, żel ketoprofen, żel piroksykam, diklofenak Flector (diklofenak epolaminy; przyp. tłum.) w plastrach i inne plastry z diklofenakiem. To w jaki sposób są te leki wytworzone jest ważne w celu określenia jak dobrze działają.

W zapaleniu kości i stawów rąk oraz kolan miejscowe środki przeciwbólowe z grupy NLPZ (diklofenak i ketoprofen), wcierane w skórę, zmniejszają ból o co najmniej połowę w przeciągu co najmniej 6 do 12 tygodni u około 1 na 5 osób do 1 na 10 osób. W przypadku nerwobólu popółpaścowego pojedyncza aplikacja miejscowo działającej kapsaicyny o dużym stężeniu może zmniejszyć ból o co najmniej połowę u około 1 na 12 osób w okresie 8 do 12 tygodni.

Nie ma dobrych danych naukowych na poparcie stosowania jakichkolwiek innych miejscowo działających środków przeciwbólowych w innych stanach bólowym.

Miejscowo stosowana kapsaicyna o niskim stężeniu powodowała miejscowe objawy niepożądane (takie jak świąd lub wysypka) u 4 na 10 osób, co skutkowało rezygnacją z udziału w badaniu 1 na 12 osób. W innych przypadkach skutki uboczne i wycofywanie się z badania z ich powodu były rzadkie lub nie różniły się od efektów występujących po miejscowym stosowaniu placebo. Poważne działania niepożądane były rzadkie.

Jakość danych naukowych

Jakość danych naukowych wahała się od wysokiej do bardzo niskiej. Głównym powodem bardzo niskiej jakości niektórych danych naukowych była niewielka liczba uczestników w niektórych badaniach, co uniemożliwiło oszacowanie korzyści lub szkód, lub taka ocena byłaby niepewna.