Jaki jest cel przeglądu?

Celem niniejszego przeglądu Cochrane była ocena skuteczności prowadzenia działań, których celem jest zmniejszenie korupcji w systemie ochrony zdrowia. Autorzy Cochrane poszukiwali wszystkich potencjalnie istotnych badań i odnaleźli 9 badań, które spełniły ich kryteria włączenia do przeglądu.

Kluczowe informacje

Wyniki niniejszego przeglądu sugerują, że niektóre sposoby walki z korupcją w systemie ochrony zdrowia mogą wpływać na jej skalę. Sposoby te obejmują: zaangażowanie niezależnych urzędów sprawdzających i karających za korupcję, informowanie pracowników służby zdrowia, że niedopuszczalne jest przyjmowanie środków finansowych od firm farmaceutycznych, upewnienie się, że informacje dotyczące cen/kosztów usług zdrowotnych są przejrzyste i publicznie dostępne, łącznie z informacją na temat zwiększenia wynagrodzeń pracowników ochrony zdrowia. Jednakże, dane naukowe wiązały się z różnym stopniem pewności co do rzetelności tych oszacowań. Konieczne jest przeprowadzenie większej liczby badań o wysokiej jakości, w których zostaną ocenione efekty prowadzenia powyższych oraz innych działań.

Co badano w przeglądzie?

Korupcja może się pojawiać w każdym obszarze ochrony zdrowia i występuje wtedy gdy osoby nadużywają swojej pozycji w celu osiągnięcia korzyści dla siebie, organizacji lub innych bliskich im osób. Może przyjmować różne formy, takie jak: łapówki, kradzież lub umyślne udzielanie nieprawdziwych lub niepełnych informacji.

Urzędnicy ochrony zdrowia mogą na przykład kraść środki finansowe z systemu, pracownicy szpitala mogą zmieniać dokumentację pacjentów w celu otrzymania większych środków finansowych za leczenie, lekarze mogą przyjmować łapówek od firm farmaceutycznych w zamian za korzystanie z ich produktów, a także pacjenci mogą próbować wręczać łapówki personelowi szpitala aby uniknąć kolejek.

Korupcja wpływa na system ochrony zdrowia na wiele sposobów. Może prowadzić do pozbawiania opieki zdrowotnej środków finansowych na nią przeznaczonych, zmniejszać jakość opieki zdrowotnej oraz powodować nierówny dostęp do opieki i najczęściej dotyka to osoby ubogie w najtrudniejszej sytuacji.

Jakie są główne wyniki tego przeglądu?

Do przeglądu autorzy włączyli 9 badań spełniających kryteria włączenia, w których oceniano różne sposoby walki z korupcją.

• W badaniu przeprowadzonym w Stanach Zjednoczonych zwiększono starania, których celem było sprawdzanie i karanie za korupcję w sektorze ochrony zdrowia. Niezależny podmiot działający na poziomie krajowym koordynował działania, które doprowadziły do skazania winnych i odzyskania dużych kwot środków finansowych (dane naukowe dostarczające dużo pewności co do rzetelności tego oszacowania). Wysiłki te mogą również doprowadzić do znacznych oszczędności dla rządu (dane naukowe dostarczające mało pewności co do rzetelności tego oszacowania). W innym badaniu przeprowadzonym w Stanach Zjednoczonych powołano niezależny podmiot, którego celem była sprawdzanie i podejmowanie działań skierowanych przeciwko zawyżaniu kosztów, jednakże skuteczność tych działań jest niejasna, ponieważ dane te dostarczyły bardzo mało pewności co do rzetelności tego oszacowania. W Indiach, w jednym stanie, w celu walki z korupcją powołano rzecznika. Jednakże, skuteczność takiego działania jest niejasna, ponieważ dane te dostarczyły bardzo mało pewności co do rzetelności tego oszacowania.

• W jednym badaniu przeprowadzonym w Korei Południowej oraz w dwóch badaniach przeprowadzonych w Stanach Zjednoczonych zwiększono wysiłki zmierzające do sprawdzania i karania za korupcję w poradniach i szpitalach, bez powoływania niezależnej agencji. Jednakże, nie jest jasne czy były one skuteczne, ponieważ dane te dostarczyły bardzo mało pewności co do rzetelności tego oszacowania.

• W badaniu przeprowadzonym w Kirgistanie, władze wprowadziły szereg strategii, które obejmowały informowanie pacjentów i społeczeństwo na temat kosztów opieki zdrowotnej jakie powinni ponosić oraz zwiększenie wynagrodzeń pracowników służby zdrowia. W badaniu tym wykazano, że strategie te mogą zmniejszyć liczbę pacjentów, którzy płacą nieformalnie lekarzom (dane naukowe dostarczające mało pewności co do rzetelności tego oszacowania).

• W badaniu przeprowadzonym w Niemczech, lekarze w szpitalach otrzymali wytyczne, w których poinformowano ich o tym, że nie mogą przyjmować pieniędzy ani prezentów od firm farmaceutycznych. Wyniki tego badania sugerują, że działanie to mogło zmienić postawę lekarzy wobec wpływu firm farmaceutycznych na wybór leków, które przepisują pacjentom (dane naukowe dostarczające mało pewności co do rzetelności tego oszacowania).

• W jednym badaniu przeprowadzonym w Stanach Zjednoczonych, władze wprowadziły regulacje prawne, które narzuciły na firmy farmaceutyczne obowiązek zgłaszania jakie prezenty/upominki przekazują pracownikom służby zdrowia. W innym badaniu przeprowadzonym w Stanach Zjednoczonych, lokalne ośrodki zdrowia próbowały walczyć z korupcją za pomocą różnych mechanizmów kontroli wewnętrznej. Jednakże, skuteczność tych strategii jest niejasna, ponieważ dane te dostarczyły bardzo mało pewności co do rzetelności tego oszacowania.

Nie wiemy jaki wpływ na opiekę zdrowotną lub zdrowie osób miały opisane działania lub czy strategie te wywoływały jakieś negatywne skutki. Wynika to z faktu, że w badaniach oceniano wyłącznie wpływ opisanych działań na korupcję lub wykorzystanie zasobów albo z faktu, że dane te dostarczyły bardzo mało pewności co do rzetelności tego oszacowania.

Na kiedy aktualny jest przegląd?

Autorzy przeglądu poszukiwali badań opublikowanych do 6 czerwca 2016 r.