Dlaczego ten przegląd jest ważny?

Zaburzenie paniczne jest często spotykanym zaburzeniem psychicznym, a ryzyko jego wystąpienia wynosi 5,1% w ciągu całego życia. Najważniejszą cechą zaburzenia panicznego jest występowanie niespodziewanych epizodów lęku panicznego. Następstwem takich epizodów jest strach przed kolejnymi "napadami". Pomimo znacznych postępów wiedzy na temat terapii osób z tym zaburzeniem, wielu pacjentów z zaburzeniem panicznym nie reaguje dobrze ani na leki, ani na terapię psychologiczną. W ostatnich latach odnotowano zależność między występowaniem objawów lęku panicznego i zwiększoną aktywnością w obszarze czołowym kory mózgowej po stronie prawej. Powtarzalna przezczaszkowa stymulacja magnetyczna (rTMS) jest nową metodą stymulacji ośrodkowego układu nerwowego. Opisywana metoda leczenia polega na umieszczeniu cewki elektromagnetycznej na skórze głowy, która to cewka generuje szybko zmieniające się pole magnetyczne do indukowania zlokalizowanych prądów elektrycznych. Stosowanie rTMS o niewielkiej częstotliwości może przyczynić się do ograniczenia zwiększonej aktywności mózgu. Tym samym rTMS staje się nowym sposobem leczenia osób z zaburzeniem panicznym. W niektórych badaniach oceniano wpływ rTMS na pacjentów z zaburzeniem panicznym i obserwowano zmniejszenie nasilenia lęku. Celem autorów przeglądu było dokonanie zbiorczej analizy wyników wszystkich badań z randomizacją na temat stosowania rTMS u osób z zaburzeniem panicznym, by określić skuteczność i bezpieczeństwo tej metody leczenia.

Kto będzie zainteresowany tym przeglądem?

Osoby z zaburzeniem panicznym.

Lekarze rodzinni.

Specjaliści pracujący w poradniach zdrowia psychicznego.

Członkowie rodzin i przyjaciele chorych na dużą depresję.

Na jakie pytania chcieli odpowiedzieć autorzy tego przeglądu?

Czy rTMS jest skuteczna w leczeniu dorosłych osób z zaburzeniem panicznym (jako samodzielna metoda, bądź stosowana w skojarzeniu z innym leczeniem)?

Jakie badania włączono do przeglądu?

Szukaliśmy wszystkich istotnych badań dotyczących stosowania rTMS u osób w wieku od 18 do 65 lat, u których rozpoznano zaburzenie paniczne. Znaleźliśmy tylko dwa badania, które spełniały nasze kryteria włączenia; zostały one uwzględnione w tym przeglądzie. Informacje o metodach prowadzenia badań nie były zbyt szczegółowe, a ponadto w jednym badaniu nie włączono do analizy danych od dużej części uczestników.

W tych dwóch badaniach uczestniczyło łącznie 40 osób z zaburzeniem panicznym. Analizowano w nich wpływ rTMS na nasilenie i częstość występowania objawów lęku panicznego, po dwóch lub czterech tygodniach leczenia. W obu badaniach zastosowano rTMS o niewielkiej częstotliwości. Każda sesja terapeutyczna trwała 30 minut i stosowano ją w odniesieniu do obszaru mózgu zwanego prawostronną korą przedczołową. Większość uczestników przyjmowała także leki przeciwdepresyjne lub korzystała z psychoterapii. W żadnym z badań nie porównywano różnić pomiędzy rTMS a innymi formami leczenia, takimi jak farmakoterapii, psychoterapia lub terapia elektrowstrząsowa (EW).

O świadczą dane przedstawione w tym przeglądzie?

W jednym z badań wykazano, że wszyscy pacjenci uzyskali poprawę stanu klinicznego w okresie badania, ale efekty leczenia nie różniły się między grupą, która otrzymywała rTMS i grupą, która otrzymywała pozorowane rTMS. W drugim badaniu stosowano więcej sesji i odnotowano większą poprawę w zakresie objawów lęku panicznego u tych osób, które otrzymywały rTMS w porównaniu z pacjentami, którzy otrzymywali pozorowane rTMS.

Mimo że nie odnotowano poważnych działań niepożądanych, to wiarygodność uzyskanych informacji na temat efektów ubocznych rTMS była bardzo niewielka. Na podstawie dostępnych danych (o niewielkiej wiarygodności) nie udało nam się ustalić, czy rTMS jest bezpieczną metodą leczenia.

Niewielka ilość danych uzyskanych w tych dwóch badaniach okazała się niewystarczająca, by odpowiedzieć na pytanie, czy rTMS jest skuteczna w zmniejszaniu nasilenia objawów zaburzenia panicznego. Ponieważ w badaniach włączonych do tego przeglądu uczestniczyło niewiele osób z rozpoznaniem zaburzenia panicznego, to wiarygodność uzyskanych danych była niewielka (i właśnie to jest głównym ograniczeniem tej pracy).

Co powinno być kolejnym krokiem?

By dowiedzieć się więcej o zasadności stosowania rTMS u osób z zaburzeniem panicznym, potrzebnych jest więcej badań obejmujących większe grupy osób, w których porównywano by efekty "prawdziwej" lub pozorowanej rTMS.