Pytanie badawcze

Jaka jest skuteczność interwencji żywieniowych, aktywności fizycznej oraz interwencji behawioralnych w redukcji masy ciała u młodzieży z nadwagą i otyłością w wieku od 12 do 17 lat?

Wprowadzenie

Coraz więcej młodzieży na całym świecie cierpi na nadwagę i otyłość. Tym samym narażone są one na problemy zdrowotne, zarówno w dzieciństwie, jak i w późniejszym życiu. Potrzeba zatem więcej informacji o najlepszych metodach leczenia tego problemu.

Charakterystyka badań

Odnaleźliśmy 44 badania z randomizacją (badania kliniczne, w których uczestnicy są losowo przydzielani do jednej z 2 lub więcej grup), w których u 4 781 młodych osób z nadwagą i otyłością w wieku 12 do 17 lat porównywano interwencje żywieniowe, aktywność fizyczną lub metody behawioralne (skupiające się na zmianie lub poprawie nawyków) z różnymi grupami kontrolnymi. Niniejszy przegląd przedstawia wyniki interwencji wieloczynnikowych, dietetycznych i z zakresu aktywności fizycznej w porównaniu z grupami kontrolnymi (brak interwencji, 'zwykła opieka', wzmocniona opieka lub inna terapia, jeśli była stosowane również w grupie interwencyjnej). Okres obserwacji młodzieży włączonej do badań wyniósł od sześciu miesięcy do dwóch lat.

Główne wyniki

Średni wiek młodzieży wahał się od 12 do 17,5 lat. W większości badań oceniano wskaźnik masy ciała (BMI). Wskaźnik masy ciała (BMI) jest miarą ilości tkanki tłuszczowej i jest obliczany jako masa ciała wyrażona w kilogramach, podzielona przez wysokość ciała (w metrach) i podniesiona do kwadratu (kg/m²). Podsumowaliśmy wyniki 28 badań obejmujących w sumie 2 774 młodych ludzi, w których oceniono BMI: w grupach z interwencją wskaźnik BMI był średnio o 1,18 kg/m² niższy niż w grupach kontrolnych. Podsumowując wyniki 17 badań oceniających masę ciała łącznie u 1993 osób stwierdzono, że była ona średnio o 3,67 kg niższa w grupach z interwencją w porównaniu z grupami kontrolnymi. Redukcja BMI utrzymywała się w okresie od 18 do 24 miesięcy obserwacji (monitorowanie uczestników do zakończenia badania) a jej wartość była mniejsza o średnio 1,49 kg/m² w grupach interwencji w porównaniu z grupami kontrolnymi. Badane interwencje umiarkowanie poprawiły jakość życia związaną ze zdrowiem (miara satysfakcji ze swojego życia i zdrowia), ale nie znaleźliśmy mocnych danych naukowych wskazujących na korzyści lub szkody tych działań w odniesieniu do poprawy poczucia własnej wartości, aktywności fizycznej czy spożycia żywności. W żadnym z badań nie analizowano zgonu z jakiejkolwiek przyczyny, zachorowalności lub skutków społeczno-ekonomicznych (takich jak liczba opuszczonych dni w szkole). W trzech badaniach stwierdzono brak jakichkolwiek skutków ubocznych, w jednym zgłoszono brak poważnych działań niepożądanych, a w innym nie przedstawiono danych na ten, w pozostałych badaniach nie wspominano czy skutki uboczne wystąpiły, czy nie.

Zidentyfikowaliśmy 50 aktualnie trwających badań, które zostaną zawarte w przyszłej aktualizacji niniejszego przeglądu.

Aktualność danych naukowych

Dane są aktualne do lipca 2016 roku.

Jakość danych naukowych

Ogólna jakość danych naukowych została oceniona nisko dla większości analizowanych wyników, głównie ze względu na ograniczoną pewność co do metodyki przeprowadzania badań, niespójność wyników pomiędzy badaniami oraz sposób pomiaru niektórych wyników niemający bezpośredniego przełożenia na otyłość. Ponadto niektóre wyniki były opisywane w zaledwie kilku badaniach obejmujących niewielką liczbę uczestników.