Wprowadzenie

Obturacyjny bezdech senny (OBS) należy do grupy zaburzeń snu. U osób cierpiących na OBS w trakcie snu występują epizodyczne przerwy w oddychaniu. OBS może powodować chrapanie, uczucie nieefektywnego odpoczynku, nadmierną senność, powodować niski poziom energii, a także zmęczenie, znużenie, bezsenność pierwotną oraz poranne bóle głowy.

Utrzymywanie stałego ciśnienia w drogach oddechowych (CPAP) uważa się za główną metodę leczenia u chorych na OBS. Jednak przestrzeganie zaleceń dotyczących CPAP jest często słabe. Aparat CPAP za pomocą węża i maski lub wkładki donosowej dostarcza stały strumień powietrza. Osoby stosujące metodę CPAP często twierdzą, że korzystanie z tego urządzenia nie należy do wygodnych, powoduje niedrożność nosa oraz wzdęcie brzucha. Może pojawić się objaw odczuwania klaustrofobii, a głośno pracująca maszyna może okazać się problematyczna. Hałas może przeszkadzać w zaśnięciu nie tylko chorym na OBS, ale również ich partnerom.

Terapia miofunkcjonalna wyrabia u chorych nawyk codziennych ćwiczeń, których celem jest wzmocnienie mięśni języka i gardła. Dodatkowo może przyczynić się do zmniejszenia nasilenia objawów OBS oraz, samodzielnie lub przy pomocy aparatu CPAP, zredukować senność dzienną.

Główne wyniki

W naszym przeglądzie uwzględniliśmy 9 badań z randomizacją (RCT), które objęły grupę liczącą łącznie 347 uczestników, w tym 69 kobiet i 13 dzieci.

Dowody sugerują, że w porównaniu z leczeniem pozorowanym, u dorosłych terapia miofunkcjonalna może redukować nadmierną senność dzienną, poprawiać jakość snu, zmniejszać wskaźnik AHI (wykazana w badaniu polisomnograficznym liczba bezdechów i spłyconych oddechów przypadająca na godzinę snu), w niewielkim lub żadnym stopniu wpływać na zmniejszenie częstości chrapania oraz nieznacznie obniżać jego intensywność.

W porównaniu z wpisaniem na listę oczekujących na leczenie, terapia miofunkcjonalna może redukować nadmierną senność dzienną, w niewielkim lub żadnym stopniu wpływać na poprawę jakości snu oraz zmniejszać wskaźnik AHI.

W porównaniu z metodą CPAP, terapia miofunkcjonalna może powodować niewielką lub żadną redukcję senności dziennej i zwiększać wskaźnik AHI.

W porównaniu z terapią miofunkcjonalną stosowaną równocześnie z CPAP, wyłączne stosowanie terapii miofunkcjonalnej może w niewielkim lub żadnym stopniu redukować nadmierną senność dzienną oraz zwiększać wskaźnik AHI.

W porównaniu z ćwiczeniami oddechowymi z wykorzystaniem pasków rozszerzających ujścia nozdrzy nosowych, w terapii miofunkcjonalnej można zaobserwować niewielką lub żadną różnicę pod względem redukcji nadmiernej senności dziennej, nieznaczną poprawę jakości snu oraz niewielką lub żadną różnicę pod względem wskaźnika AHI.

W porównaniu ze standardowymi metodami leczenia medycznego, terapia miofunkcjonalna może zredukować nadmierną senność dzienną oraz poprawić jakość snu.

W porównaniu z wyłącznym płukaniem nosa, włączenie terapii miofunkcjonalnej u dzieci może spowodować niewielką lub żadną różnicę w zakresie AHI.

Jakość danych naukowych

Nasza pewność co do wiarygodności danych naukowych waha się od umiarkowanej do bardzo niskiej dla wszystkich wymienionych porównań, głównie ze względu na ryzyko zaistnienia błędu systematycznego (poprzez nieodpowiednie zaślepienie uczestników badania i niekompletne dane dot. punktów końcowych w niektórych badaniach) oraz ze względu na brak precyzji.

Większość uczestników badań stanowili mężczyźni, przeprowadzenie przez nas osobnych badań u kobiet nie było możliwe.

Wnioski

W porównaniu z leczeniem pozorowanym, terapia miofunkcjonalna redukuje nadmierną senność dzienną oraz może w krótkim czasie poprawić jakość snu u pacjentów cierpiących na obturacyjny bezdech senny. Konieczne jest przeprowadzenie nowych badań z zaślepieniem, obejmujących większą liczbę uczestników oraz z dłuższym okresem leczenia i obserwacji.

Przegląd ten obejmuje dane opublikowane do maja 2020 roku.