سوال مطالعه مروری
آیا تجویز ویتامین E برای درمان عارضه جانبی ناخوشایند ناشی از مصرف آنتی‌سایکوتیک‌ها - تاردیو دیسکینزی (tardive dyskinesia; TD) - در افراد مبتلا به اسکیزوفرنی یا دیگر بیماری‌های روانی مشابه، مفید است؟
پیشینه
افراد مبتلا به اسکیزوفرنی اغلب صداهایی را می‌شنوند و چیزهایی را می‌بینند (توهم (hallucination)) که وجود ندارند و باورهای عجیب‌وغریب (هذیان (delusion)) دارند. این نشانه‌ها معمولا با داروهای آنتی‌سایکوتیک درمان می‌شوند. با این حال، داروهای مذکور می‌توانند عوارض جانبی ناتوان‌کننده‌ای (debilitating) داشته باشند. تاردیو دیسکینزی یک اختلال حرکتی غیر-ارادی است که باعث بروز انقباضات غیر-ارادی و شدید (convulse)، اسپاسم و شکلک (grimace) در عضلات صورت، دهان، زبان و فک می‌شود. این وضعیت به دلیل مصرف طولانی-مدت یا دوز بالای داروهای آنتی‌سایکوتیک ایجاد می‌شود، درمان آن مشکل بوده و حتی می‌تواند علاج‌ناپذیر باشد. ویتامین E به عنوان یک درمان برای آن پیشنهاد شده، اما تاکنون فواید استفاده از آن برای این منظور اندک به نظر می‌رسد.
ویژگی‌های مطالعه
در جولای 2015 و اپریل 2017، با استفاده از پایگاه ثبت کارآزمایی‌های گروه اسکیزوفرنی در کاکرین به دنبال کارآزمایی‌ها جست‌وجو کردیم. این مرور شامل 13 کارآزمایی تصادفی‌سازی شده با روش گزارش‌دهی ضعیف بود که به بررسی اثرات تجویز ویتامین E در افراد مبتلا به اسکیزوفرنی یا دیگر بیماری‌های روانی مزمن پرداختند که به دلیل مصرف داروهای آنتی‌سایکوتیک دچار TD شدند. کارآزمایی‌ها در کل 478 شرکت‌کننده را که برای مدت طولانی بیمار بوده‌اند، تصادفی‌سازی کردند.
نتایج کلیدی
ویتامین E ممکن است از افراد در برابر ابتلا به تاردیو دیسکینزی محافظت کند. با این حال، هیچ شواهد روشنی وجود ندارد که نشان دهد ویتامین E این شرایط مشکل‌ساز و ناامید کننده را بهبود می‌بخشد.
کیفیت شواهد
شواهد موجود ضعیف، محدود و اندک هستند، به همین دلیل قادر به نتیجه‌گیری در مورد استفاده از ویتامین E برای تاردیو دیسکینزی ناشی از داروهای آنتی‌سایکوتیک نیستیم. انجام کارآزمایی‌های بالینی با طراحی مناسب و خوب و با حضور تعداد زیادی شرکت‌کننده برای بررسی اثرات ویتامین E در دوره‌های طولانی-مدت مورد نیاز هستند تا تعیین شود این ویتامین گزینه درمانی موثری برای تاردیو دیسکینزی است یا خیر.
این خلاصه به زبان ساده توسط نویسندگان مرور از خلاصه‌ای گرفته شده که ابتدا به‌وسیله «بن گری» (Ben Gray) - محقق ارشد بنیاد McPin؛ (http://mcpin.org) - نوشته شده است.
کارآزمایی‌های کوچک با کیفیت محدود نشان می‌دهند که مصرف ویتامین E ممکن است از افراد در برابر بدتر شدن TD محافظت کند. با این حال، هیچ شواهدی وجود ندارد که نشان دهد ویتامین E نشانه‌های این شرایط مشکل‌ساز و ناامید کننده را پس از بروز بهبود می‌بخشد. انجام کارآزمایی‌های جدید و بهتر در این زمینه اندیکاسیون دارد، و، مانند بسیاری از درمان‌های کمکی که برای مدیریت TD مورد استفاده قرار گرفته‌اند، ویتامین E می‌تواند گزینه خوبی برای ارزیابی بیشتر باشد.
داروهای آنتی‌سایکوتیک (نورولپتیک) به‌طور گسترده‌ای در درمان افراد مبتلا به بیماری‌های روانی مزمن استفاده می‌شوند. با این حال، مصرف آنها با عوارض جانبی همراه است، از جمله اختلالات حرکتی مانند تاردیو دیسکینزی (tardive dyskinesia; TD)، مشکلی که اغلب به صورت حرکات غیر-ارادی تکراری در اطراف دهان و صورت مشاهده می‌شود. ویتامین E به عنوان یک درمان برای پیشگیری یا کاهش TD پیشنهاد شده است.
هدف اولیه، تعیین اثرات بالینی ویتامین E در افراد مبتلا به اسکیزوفرنی یا دیگر بیماری‌های روانی مزمن بود که مبتلا به TD ناشی از مصرف داروهای آنتی‌سایکوتیک شده بودند.
اهداف ثانویه عبارت بودند از:
1. بررسی اینکه تاثیر ویتامین E با افزایش طول دوره پیگیری حفظ شد یا خیر؛ 2. آزمایش این فرضیه که استفاده از ویتامین E برای بیماران مبتلا به TD زودرس (کمتر از پنج سال) موثر است یا خیر
پایگاه ثبت کارآزمایی‌های گروه اسکیزوفرنی در کاکرین را جست‌وجو کرده (جولای 2015 و اپریل 2017)، هم‌چنین منابع مطالعات شناسایی شده را برای یافتن کارآزمایی‌های بیشتر بررسی کرده و با نویسندگان کارآزمایی‌ها برای یافتن اطلاعات بیشتر تماس گرفتیم.
گزارش‌های به دست آمده را از کارآزمایی‌های کنترل شده با حضور افراد مبتلا به TD ناشی از مصرف داروهای آنتی‌سایکوتیک و اسکیزوفرنی که مصرف داروهای خود را ادامه داده و به‌طور تصادفی به گروه‌های دریافت کننده ویتامین E یا دارونما (placebo)، عدم مداخله، یا هر مداخله دیگری اختصاص داده شدند، وارد کردیم.
به‌طور مستقل از هم داده‌ها را از این کارآزمایی‌ها استخراج کرده و خطرات نسبی (RR) یا تفاوت‌های میانگین (MD) را با 95% فواصل اطمینان (CI) برآورد کردیم. بنا را بر این گذاشتیم که افرادی که مطالعه را زودهنگام ترک کردند، هیچ بهبودی نداشتند. خطر سوگیری (bias) را ارزیابی کرده و جدول «خلاصه‌ای از یافته‌ها» را با استفاده از رویکرد درجهبندی توصیه، ارزیابی، توسعه و ارزشیابی (GRADE) ایجاد کردیم.
این مرور در حال حاضر شامل 13 کارآزمایی تصادفی‌سازی شده با گزارش‌دهی ضعیف است (در کل 478 نفر)، همه شرکت‌کنندگان بزرگ‌سالان مبتلا به اختلالات روانی مزمن، اغلب اسکیزوفرنی، و TD ناشی از مصرف داروهای آنتی‌سایکوتیک بودند. هیچ تفاوت روشنی بین ویتامین E و دارونما برای پیامد TD وجود نداشت: بهبودی که از نظر بالینی مهم باشد حاصل نشد (6 RCT؛ 264 = N؛ RR: 0.95؛ 95% CI؛ 0.89 تا 1.01؛ شواهد با کیفیت پائین). با این حال، افراد اختصاص داده شده به گروه دارونما ممکن است وخامت بیشتری را در نشانه‌های خود در مقایسه با افراد دریافت کننده ویتامین E نشان دهند (5 RCT؛ 85 = N؛ RR: 0.23؛ 95% CI؛ 0.07 تا 0.76؛ شواهد با کیفیت پائین). شواهدی از تفاوت در بروز هرگونه عوارض جانبی (9 RCT؛ 205 = N؛ RR: 1.21؛ 95% CI؛ 0.35 تا 4.15؛ شواهد با کیفیت بسیار پائین)، عوارض جانبی اکستراپیرامیدال (1 RCT؛ 104 = N؛ MD: 1.10؛ 95% CI؛ 1.02- تا 3.22؛ شواهد با کیفیت بسیار پائین)، یا پذیرش درمان (بر اساس تعداد شرکت‌کنندگانی که مطالعه را زودهنگام ترک کردند) (میان-مدت، 8 RCT؛ 232 = N؛ RR: 1.07؛ 95% CI؛ 0.64 تا 1.80؛ شواهد با کیفیت بسیار پائین) وجود نداشت. در هیچ یک از کارآزمایی‌ها مواردی مانند اعتماد اجتماعی، پذیرش اجتماعی، شبکه‌های اجتماعی، یا کیفیت زندگی شخصی، پیامدهایی که برای بیماران مهم تشخیص داده شده بودند، گزارش نشدند. هیچ اطلاعات مبتنی بر کارآزمایی در مورد اثر ویتامین E برای افراد مبتلا به TD با شروع زودهنگام وجود ندارد.
این متن توسط مرکز کاکرین ایران به فارسی ترجمه شده است.