زنان باردار مبتلا به فشار خون بسیار بالا (هیپرتانسیون یا پرفشاری خون) میتوانند فشار خون خود را با داروهای ضدفشار خون بالا کاهش دهند، اما موثرترین داروی آنتیهیپرتانسیو در دوران بارداری ناشناخته است. هدف از درمان آنتیهیپرتانسیو عبارت است از پائین آوردن سریع اما بیخطر فشار خون هم برای مادر و هم برای نوزادش، و اجتناب از افت ناگهانی فشار خون که میتواند باعث سرگیجه یا دیسترس جنین شود.
در طول دوره بارداری، فشار خون زن در چند هفته اول کاهش مییابد، سپس از اواسط بارداری دوباره به آرامی بیشتر شده و در پایان، به سطح پیش از بارداری میرسد. زنان باردار مبتلا به فشار خون بسیار بالا (سیستولیک بیش از 160 میلیمتر جیوه، دیاستولیک معادل 110 میلیمتر جیوه یا بیشتر) در معرض خطر ابتلا به پرهاکلامپسی همراه با نارسایی کلیه و زایمان زودرس یا سکته مغزی قرار دارند. مرور 35 کارآزمایی تصادفیسازی و کنترلشده شامل 3573 زن (در مراحل اواسط تا اواخر بارداری، هر کدام که ذکر شد) نشان داد که اگرچه داروهای ضدفشار خون بالا در کاهش فشار خون موثر هستند، شواهد کافی برای نشان دادن اینکه کدام دارو بیشترین اثربخشی را دارد، وجود ندارد. پانزده مقایسه مختلف از درمانهای ضدفشار خون بالا در این 35 کارآزمایی گنجانده شدند، به این معنی که برخی از مقایسهها توسط فقط یک کارآزمایی انجام شدند. فقط یک کارآزمایی تعداد زیادی شرکتکننده داشت. این کارآزمایی نیمودیپین را با سولفات منیزیم مقایسه کرد و نشان داد که فشار خون بالا به ترتیب در 47% و 65% از زنان ادامه پیدا کرد. مسدودکنندههای کانال کلسیم با پرفشاری خون پایدار کمتری از هیدرالازین و احتمالا عوارض جانبی کمتری در مقایسه با لابتالول همراه بودند. شواهدی وجود دارد مبنی بر اینکه دیازوکسید ممکن است باعث کاهش سریع فشار خون زنان شود، و کتانسرین ممکن است به اندازه هیدرالازین موثر نباشد. انجام تحقیقات بیشتری در مورد تاثیرات داروهای ضدفشار خون بالا در دوران بارداری مورد نیاز است.
تا زمانی که شواهد بهتری در دسترس قرار گیرد، انتخاب داروی آنتیهیپرتانسیو باید به تجربه و آشنایی پزشک با یک داروی خاص؛ عوارض جانبی آن؛ و ترجیحات زنان، بستگی داشته باشد. استثنائات عبارتند از نیمودیپین، سولفات منیزیم (اگرچه این دارو برای زنانی که برای پیشگیری یا درمان اکلامپسی به داروهای ضدتشنج نیاز دارند، استفاده میشود)، دیازوکسید و کتانسرین، که احتمالا بهتر است از مصرف آنها اجتناب شود.
سطح بسیار بالای فشار خون در دوران بارداری خطری جدی را برای زنان و نوزادان آنها به همراه دارد. هدف از درمان آنتیهیپرتانسیو، پائین آوردن سریع و بیخطر فشار خون برای جلوگیری از بروز عوارض است. داروهای آنتیهیپرتانسیو، فشار خون را کاهش میدهند اما اثربخشی و بیخطری (safety) نسبی آنها، و تاثیر آنها بر دیگر پیامدهای اساسی نامشخص است.
مقایسه داروهای مختلف آنتیهیپرتانسیو برای مدیریت بالینی فشار خون بسیار بالا در دوران بارداری.
پایگاه ثبت کارآزماییهای گروه بارداری و زایمان در کاکرین (9 ژانویه 2013) را جستوجو کردیم.
مطالعات، کارآزماییهای تصادفیسازی شده بودند. شرکتکنندگان را زنان مبتلا به هیپرتانسیون شدید در دوران بارداری تشکیل دادند. مداخلات عبارت بودند از مقایسه یک داروی آنتیهیپرتانسیو با دیگری.
دو نویسنده مرور بهطور مستقل از هم، کارآزماییها را برای ورود در مرور بررسی کرده و کیفیت کارآزمایی را ارزیابی کردند. دو نویسنده مرور دادهها را استخراج کرده و صحت (accuracy) آنها را بررسی کردند.
سی و پنج کارآزمایی (3573 زن) با 15 مقایسه وارد شدند. زنانی که با مسدودکنندههای کانال کلسیم (calcium channel blockers) درمان شدند، در مقایسه با بیمارانی که به هیدرالازین (hydralazine) تخصیص یافتند، احتمال کمتری داشت که فشار خون بالای پایدار داشته باشند (شش کارآزمایی، 313 زن؛ 8% در مقابل 22%؛ خطر نسبی (RR): 0.37؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.21 تا 0.66) . کتانسرین (ketanserin) نسبت به هیدرالازین با فشار خون بالای پایدارتر (سه کارآزمایی، 180 زن؛ 27% در مقابل 6%؛ RR: 4.79؛ 95% CI؛ 1.95 تا 11.73)، اما با عوارض جانبی کمتر (سه کارآزمایی، 120 زن؛ RR: 0.32؛ 95% CI؛ 0.19 تا 0.53) و خطر کمتر بروز سندرم HELLP (همولیز، افزایش آنزیمهای کبدی و کاهش پلاکتها (haemolysis, elevated liver enzymes and lowered platelets)) (یک کارآزمایی، 44 زن؛ RR: 0.20؛ 95% CI؛ 0.05 تا 0.81) همراه بود.
لابتالول (labetalol) در مقایسه با دیازوکساید (diazoxide) با خطر کمتر بروز هیپوتانسیون (یک کارآزمایی، 90 زن؛ RR: 0.06؛ 95% CI؛ 0.00 تا 0.99) و خطر کمتر زایمان سزارین (RR: 0.43؛ 95% CI؛ 0.18 تا 1.02) همراه بود، اگرچه هر دو مورد اهمیت آماری مرزی داشتند.
هم نیمودیپین (nimodipine) و هم سولفات منیزیم (magnesium sulphate) با بروز بیشتر فشار خون بالای پایدار همراه بودند، اما این خطر برای نیمودیپین در مقایسه با سولفات منیزیم کمتر گزارش شد (یک کارآزمایی، 1650 زن؛ 47% در مقابل 65%؛ RR: 0.84؛ 95% CI؛ 0.76 تا 0.93 ). نیمودیپین نسبت به سولفات منیزیم با خطر کمتر بروز مشکلات تنفسی (RR: 0.28؛ 95% CI؛ 0.08 تا 0.99)، عوارض جانبی کمتر (RR: 0.68؛ 95% CI؛ 0.55 تا 0.85) و خونریزی کمتر پس از زایمان (RR: 0.41؛ 95% CI؛ 0.18 تا 0.92) همراه بود. مردهزایی و مرگومیر نوزادان گزارش نشدند.
دادههای کافی برای نتیجهگیری قابل اعتماد در مورد تاثیرات مقایسهای با هر داروی دیگری وجود ندارند.
این متن توسط مرکز کاکرین ایران به فارسی ترجمه شده است.