سوال مطالعه مروری
این مرور ارزیابی کرد که واکسن واریسلا (همچنین تحت عنوان آبله مرغان) در پیشگیری از ابتلا به آبله مرغان در کودکان یا بزرگسالانی که هرگز واکسینه نشده‌اند یا قبلا آبله مرغان داشته‌اند، اما واکسن را طی مدت کوتاهی پس از مواجهه با یک فرد مبتلا به آبله مرغان دریافت می‌کنند، چقدر مفید است. واریسلا یک عفونت ویروسی بسیار مسری است که با بثورات چرکی گسترده، تب و به‌طور کلی احساس ناخوشی مشخص می‌شود. ما سه کارآزمایی را شامل 110 کودک سالم که خواهر و برادر در خانواده بودند، شناسایی کردیم.
پیشینه
اگرچه بسیاری از موارد آبله مرغان خفیف هستند، عوارضی مانند عفونت باکتریایی ثانویه، عوارض عصبی و دیگر مشکلات حداقل در 1% موارد رخ می‌دهند که معمولا منجر به بستری شدن بیمار در بیمارستان می‌شوند. ویروسی که باعث آبله مرغان می‌شود، پس از عفونت در ریشه‌های عصبی حسی نهفته باقی می‌ماند و می‌تواند در مراحل بعدی زندگی به عنوان یک راش تاول‌زای دردناک به نام هرپس زوستر (herpes zoster) یا زونا (shingles) دوباره فعال شود.
آبله مرغان با واکسیناسیون با واکسن زنده ضعیف‌شده واریسلا قابل پیشگیری است. با این حال، بسیاری از کشورها هنوز برنامه‌های معمول ایمن‌سازی مبتنی بر جمعیت را تامین مالی نکرده‌اند و قرار گرفتن در معرض آبله مرغان، امری عادی است. حتی در جمعیت‌هایی که قسمت عمده آنها واکسینه شده‌اند، شیوع بیماری، به ویژه در محیط‌های مراقبت از کودکان و مدرسه، ممکن است رخ دهد.
نتایج کلیدی
این سوال که چگونه می‌توان از بروز آبله مرغان در بزرگسالان یا کودکانی که با فرد مبتلا در تماس بوده‌اند، پیشگیری کرد، منجر به انجام کارآزمایی‌های واکسن‌های آبله مرغان در این شرایط شده است. این مرور، مطالعات منتشرشده را تا مارچ 2014 ارزیابی کرد و نشان داد که سه کارآزمایی جداگانه اثربخشی تزریق واکسن واریسلا را به عنوان پیشگیری پس از مواجهه، پس از مواجهه خانگی کودکان غیرایمن با خواهر و برادر مبتلا به واریسلا در مقایسه با دارونما (placebo) بررسی کردند. در مجموع، 13 نفر از 56 (18%) دریافت‌کننده واکسن در مقایسه با 42 نفر از 54 (78%) دریافت‌کننده دارونما (یا واکسینه نشده) به آبله مرغان مبتلا شدند. این مطالعات از تجویز واکسن آبله مرغان برای کودکان حمایت می‌کنند، به خصوص اگر ظرف سه روز پس از تماس با یک مورد آبله مرغان تزریق شود. اگرچه آبله مرغان خفیف هنوز ممکن است در برخی موارد رخ دهد، این واکسن احتمالا از موارد متوسط تا شدید آبله مرغان پیشگیری می‌کند.
کیفیت شواهد
تعداد شرکت‌کنندگان در این سه کارآزمایی‌ها کم بوده و از محدودیت‌های این مرور به شمار می‌آید. کیفیت مطالعات واردشده متفاوت بودند، که اعتماد به نتایج را نیز محدود می‌کند. هیچ کارآزمایی‌ای از این نوع در بزرگسالان انجام نشده، و هیچ یک از کارآزمایی‌ها در مورد عوارض جانبی پس از ایمن‌سازی، مانند تب یا واکنش‌های محل تزریق، اظهارنظر نکرده‌اند.
این کارآزمایی‌های کوچک نشان می‌دهند که تزریق واکسن واریسلا طی سه روز به کودکان پس از تماس خانگی با یک مورد واریسلا، نرخ عفونت و شدت موارد را کاهش می‌دهد. ما هیچ RCT را برای نوجوانان یا بزرگسالان شناسایی نکردیم. بی‌خطری مداخله به اندازه کافی مورد توجه قرار نگرفت.
پیشگیری از ابتلا به واریسلا (varicella) (آبله مرغان (chickenpox)) با استفاده از واکسن‌های زنده ضعیف‌شده واریسلا، هم در کارآزمایی‌های تصادفی‌سازی و کنترل‌شده (randomised controlled trials; RCTs) و هم در برنامه‌های ایمن‌سازی مبتنی بر جمعیت در کشورهایی مانند ایالات متحده و استرالیا، نشان داده شده است. بسیاری از کشورها به‌طور معمول کودکان را در برابر آبله مرغان واکسینه نمی‌کنند و در معرض ابتلا به آن قرار دارند. اگرچه این بیماری اغلب خفیف است، عوارضی مانند عفونت باکتریایی ثانویه، پنومونیت و آنسفالیت در حدود 1% موارد رخ می‌دهند، که معمولا منجر به بستری شدن بیمار در بیمارستان می‌شوند. استفاده از واکسن واریسلا در افرادی که اخیرا در معرض ویروس واریسلا زوستر (varicella zoster) قرار گرفته‌اند، به عنوان نوعی پروفیلاکسی پس از مواجهه (post-exposure prophylaxis; PEP) مورد مطالعه قرار گرفته است.
ارزیابی اثربخشی و بی‌خطری (safety) واکسن‌ها برای استفاده به عنوان PEP برای پیشگیری از ابتلا به واریسلا در کودکان و بزرگسالان.
ما CENTRAL (2014، شماره 1)، MEDLINE (1966 تا هفته 1 مارچ 2014)، EMBASE (ژانویه 1990 تا مارچ 2014) و LILACS (1982 تا مارچ 2014) را جست‌وجو کردیم. به دنبال کارآزمایی‌های منتشرنشده‌ای بودیم که در وب‌سایت‌های clinictrials.gov و WHO ICTRP ثبت شده بودند.
RCTها و شبه-RCTها از واکسن واریسلا برای PEP در مقایسه با دارونما (placebo) یا عدم انجام مداخله. معیارهای پیامد، کارآمدی مداخله در پیشگیری از بروز موارد بالینی و/یا موارد بالینی تایید شده در آزمایشگاه و عوارض جانبی پس از واکسیناسیون، بودند.
دو نویسنده مرور به‌طور مستقل از هم داده‌ها را استخراج کرده و با استفاده از نرم‌افزار Review Manager آنالیز کردند.
ما سه کارآزمایی را شامل 110 کودک سالم که خواهر و برادر در خانواده بودند، شناسایی کردیم. کارآزمایی‌های واردشده از نظر کیفیت مطالعه، واکسن مورد استفاده، طول دوره پیگری و پیامدهای اندازه‌گیری‌شده متفاوت بودند، و به همین دلیل، برای متاآنالیز مناسب نبودند. در دو مورد از سه مطالعه واردشده، خطر سوگیری بالا یا نامشخص را شناسایی کردیم. به‌طور کلی، 13 نفر از 56 دریافت‌کننده واکسن (23%) در مقایسه با 42 نفر از 54 دریافت‌کننده دارونما (یا واکسینه نشده) (78%) به آبله مرغان مبتلا شدند. از میان گیرندگان واکسن که مبتلا به آبله مرغان شدند، اکثریت آنها فقط بیماری خفیف (با کمتر از 50 ضایعه پوستی) داشتند. در سه کارآزمایی، اکثر شرکت‌کنندگان PEP را ظرف سه روز پس از مواجهه دریافت کردند؛ تعداد بسیار کمی از شرکت‌کنندگان چهار تا پنج روز پس از مواجهه برای اطمینان از اثربخشی واکسن تزریق‌شده بیش از سه روز پس از مواجهه، واکسینه شدند. هیچ یک از کارآزمایی‌ها عوارض جانبی را پس از ایمن‌سازی گزارش نکردند.
این متن توسط مرکز کاکرین ایران به فارسی ترجمه شده است.