هدف از انجام این مرور چه بود؟
هدف از انجام این مرور کاکرین آن بود که مشخص کند در پیشگیری از التهاب ملتحمه نوزادان (ophthalmia neonatorum)، هر نوعی از دارودرمانی بهتر از دارونما (placebo) یا عدم انجام اقدام پیشگیرانه است یا خیر. نویسندگان این مرور کاکرین، تمام مطالعات مرتبط را برای پاسخ به این پرسش گردآوری و تجزیهوتحلیل کرده و 30 مطالعه را یافتند.
پیام‌های کلیدی
هیچ داده‌ای در مورد این موضوع وجود ندارد که پروفیلاکسی التهاب ملتحمه نوزادان از بروز پیامدهای جدی مانند نابینایی یا اختلال بینایی پیشگیری می‌کند یا خیر. شواهدی با قطعیت متوسط نشان می‌دهد که استفاده از پروفیلاکسی ممکن است منجر به کاهش بروز هرگونه التهاب ملتحمه (conjunctivitis) ناشی از هر علتی در نوزادان شود، اما شواهد مربوط به تاثیر پروفیلاکسی بر التهاب ملتحمه گونوکوکی (gonococcal) یا کلامیدیایی (chlamydial)، از قطعیت پائین تا بسیار پائینی برخوردار است. مقایسه مداخلات فردی، برتری مداوم هیچ مداخله‌ای را پیشنهاد نداد، اما داده‌ها محدود بودند.
چه چیزی در این مطالعه مروری مورد بررسی قرار گرفت؟
التهاب ملتحمه نوزادان، که تحت عنوان کنژکتیویت نوزادی نیز شناخته می‌شود، عفونت سطح چشم است که نوزادان تازه متولد شده را طی ماه اول زندگی تحت تأثیر قرار می‌دهد. علت آن معمولا عفونت (باکتریایی یا ویروسی) است که هنگام تولد به نوزاد منتقل می‌شود. این وضعیت، در صورت عدم درمان، می‌تواند منجر به نابینایی شود. سازمان جهانی بهداشت (WHO) درمان‌های زیر را برای پیشگیری از بروز التهاب ملتحمه نوزادان توصیه می‌کند:
• پماد چشمی تتراسایکلین هیدروکلراید 1%؛
• پماد چشمی اریترومایسین 0.5%؛
• محلول 2.5% پوویدون-آیوداین (با پایه آبی)؛
• محلول نیترات نقره 1%؛
• پماد چشمی کلرامفنیکل 1%.
نویسندگان مرور کاکرین، این درمان‌ها و دیگر روش‌ها را برای پیشگیری از ایجاد کونژکتیویت در نوزادان در نظر گرفتند. آنها دو نوع اصلی کونژکتیویت را جداگانه ارزیابی کردند - کونژکتیویت گونوکوکی، ناشی از نایسریا گونوره‌آ (Neisseria gonorrhoeae) و کونژکتیویت کلامیدیایی، ناشی از کلامیدیا تراکوماتیس (Chlamydia trachomatis) - و همچنین کونژکتیویت ناشی از هر گونه باکتری (از جمله نایسریا گونوره‌آ و کلامیدیا تراکوماتیس)، کونژکتیویت ناشی از هر علتی یا کونژکتیویت با علت ناشناخته.
نتایج اصلی این مرور چه هستند؟
نویسندگان مرور کاکرین، 30 مطالعه را با مجموع 79,198 نوزاد شناسایی کردند. 18 مطالعه در سیستم‌های با درآمد بالا (ایالات متحده آمریکا، اروپا، اسرائیل، کانادا)، و 12 مطالعه در سیستم‌های کم‌درآمد و با درآمد متوسط (آفریقا، ایران، چین، اندونزی، مکزیک) انجام شدند. داروهای اصلی پیشگیرانه که در مطالعات وارد شده مورد ارزیابی قرار گرفتند، عبارت بودند از: تتراسایکلین 1%، اریترومایسین 0.5%، پوویدون-آیوداین 2.5%، و نیترات نقره 1%.
نوزادانی که داروی پیشگیرانه به آنها داده شد، در مقایسه با تازه متولد شده‌هایی که داروی پیشگیرانه دریافت نکردند، به نظر می‌رسد که طی یک ماه پس از تولد شانس کمتری برای ابتلا به کونژکتیویت داشتند (شواهد با قطعیت متوسط). شواهد مربوط به علل خاص کونژکتیویت (گونوکوک، کلامیدیا) قطعیت کمتری داشت، زیرا این موارد در مطالعات وارد شده، کمتر اتفاق افتادند. هیچ یک از مطالعات، داده‌های مربوط به نابینایی یا پیامدهای نامطلوب بینایی را جمع‌آوری نکردند.
این مرور تا چه زمانی به‌روز‌رسانی شده است؟
نویسندگان این مرور کاکرین برای یافتن مطالعاتی که تا 4 اکتبر 2019 منتشر شدند، به جست‌وجو پرداختند.
هیچ اطلاعاتی در مورد این که پروفیلاکسی التهاب ملتحمه نوزادان، از پیامدهای جدی مانند نابینایی یا هر پیامد نامطلوب بینایی دیگر پیشگیری می‌کند یا خیر، وجود ندارد. شواهدی با قطعیت متوسط نشان می‌دهد که استفاده از پروفیلاکسی ممکن است منجر به کاهش در بروز ACAE در نوزادان شود اما شواهد مربوط به تاثیر آن بر GC؛ CC یا BC، از قطعیت پائینی برخوردار است. مقایسه مداخلات فردی، برتری مداوم هیچ مداخله‌ای را پیشنهاد نداد، اما داده‌ها محدود بودند. یک کارآزمایی مقایسه‌ای روی تتراسایکلین، پپوویدون-آیوداین (تجویز تک دوز)، و کلرامفنیکل در مدیریت GC و CC، می‌تواند به‌طور بالقوه پروفیلاکسی تاثیرگذار و با کاربرد جهانی را در مقابله با التهاب ملتحمه نوزادان ارائه دهد.
التهاب ملتحمه نوزادان، عفونت چشم در نوزادان است که می‌تواند منجر به نابینایی شود، خصوصا اگر عفونت ناشی از نایسریا گونوره‌آ (Neisseria gonorrhoeae) باشد. داروهای آنتی‌سپتیک یا آنتی‌بیوتیک، برای پیشگیری از کونژکتیویت نوزادی و اختلال بالقوه بینایی، بلافاصله پس از زایمان درون چشم نوزادان ریخته شده یا به صورت سیستمیک تجویز می‌شوند.
1. تعیین این که هر نوع داروی سیستمیک یا موضعی چشمی، بهتر از دارونما (placebo) یا عدم پروفیلاکسی، در پیشگیری از التهاب ملتحمه نوزادان است یا خیر.
2. تعیین این که هر نوع داروی سیستمیک یا موضعی چشمی، بهتر از داروی دیگر در پیشگیری از التهاب ملتحمه نوزادان است یا خیر.
ما CENTRAL؛ MEDLINE؛ Embase؛ LILACS و سه پایگاه ثبت کارآزمایی‌ها را، تا 4 اکتبر 2019، جست‌وجو کردیم. ما همچنین منابع مطالعات وارد شده را جست‌وجو کرده و با شرکت‌های داروسازی تماس گرفتیم.
ما کارآزمایی‌های تصادفی‌سازی و شبه-تصادفی‌سازی و کنترل شده را از هر گونه مداخله دارویی موضعی، سیستمیک، یا ترکیبی، استفاده شده برای پیشگیری از التهاب چشمی نوزادان، در مقایسه با دارونما، عدم پروفیلاکسی، یا با یکدیگر، وارد کردیم.
ما از روش‌های استاندارد مورد انتظار کاکرین استفاده کردیم. پیامدها عبارت بودند از: نابینایی یا هرگونه پیامد نامطلوب بینایی در 12 ماه، کونژکتیویت در 1 ماه (گونوکوکی (GC)، کلامیدیایی (CC)، باکتریایی (BC)، ناشی از هر علتی (ACAE)، یا با علت ناشناخته (CUE)) و عوارض جانبی.
این مرور شامل 30 کارآزمایی با مجموع 79,198 نوزاد بود. 18 مطالعه در سیستم‌های با درآمد بالا (ایالات متحده آمریکا، اروپا، اسرائیل، کانادا) و 12 مطالعه در سیستم‌های کم‌درآمد و با درآمد متوسط (آفریقا، ایران، چین، اندونزی، مکزیک) انجام شدند. 15 مورد از 30 مطالعه، شبه-تصادفی‌سازی شده بودند. ما هر مطالعه را در حداقل یک حوزه، در معرض خطر بالای سوگیری (bias) قضاوت کردیم. 10مطالعه شامل یک بازوی مقایسه با عدم پروفیلاکسی بودند. در 30 مطالعه وارد شده، 14 رژیم مختلف پروفیلاکتیک و 12 داروی مختلف بررسی شدند.
انجام پروفیلاکسی در مقایسه با عدم انجام آن
تا زمانی که خلاف این موارد مشخص شود، شواهد زیر از مطالعات ارزیابی کننده یک یا چند مورد از مداخلات زیر حاصل می‌شود: تتراسایکلین 1%، اریترومایسین 0.5%، پوویدون-آیوداین 2.5%، نیترات نقره 1%. هیچ یک از مطالعات، داده‌های مربوط به پیامدهای اولیه را گزارش نکردند: نابینایی یا هر گونه پیامد نامطلوب بینایی در هر نقطه زمانی. فقط شواهدی با قطعیت بسیار پائین در مورد خطر ابتلا به GC با پروفیلاکسی (4/5340 نوزاد) در مقایسه با عدم پروفیلاکسی (5/2889) در یک ماه وجود داشت (خطر نسبی (RR): 0.79؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.24 تا 2.56؛ 3 مطالعه). شواهدی با قطعیت پائین نشان داد که پروفیلاکسی ممکن است تفاوتی اندک یا عدم تفاوت در تاثیر بر خطر CC داشته باشد (RR: 0.96؛ 95% CI؛ 0.37 تا 1.93؛ 3685 نوزاد؛ 2 مطالعه). شواهدی با قطعیت متوسط، کاهش احتمالی خطر ابتلا را به ACAE در یک ماه پیشنهاد کرد (RR: 0.65؛ 95% CI؛ 0.54 تا 0.78؛ 9666 نوزاد؛ 8 مطالعه با ارزیابی تتراسایکلین 1%؛ اریترومایسین 0.5%؛ پوویدون-آیوداین 2.5%؛ نیترات نقره 1%؛ کولوستروم (colostrum)؛ پماد باسیتراسین-فناکائین (bacitracin-phenacaine)). فقط شواهدی با قطعیت بسیار پائین در مورد CUE وجود داشت (RR: 1.75؛ 95% CI؛ 0.37 تا 8.28؛ 330 نوزاد؛ 1 مطالعه). شواهدی با قطعیت بسیار پائین در مورد عوارض جانبی نشان داد که هیچ افزایشی در میزان انسداد مجرای نازولاکریمال (RR: 0.93؛ 95% CI؛ 0.68 تا 1.28؛ 404 نوزاد؛ 1 مطالعه روی اریترومایسین 0.5% و نیترات نقره 1%) و ابتلا به کراتیت (keratitis) (تک مطالعه؛ 40 نوزاد که نیترات نقره 1% را بدون حادثه جانبی ارزیابی کرد) وجود ندارد.
هرگونه پروفیلاکسی در مقایسه با نوع دیگری از آن
به طور کلی، شواهدی که مداخلات مختلف را بررسی کردند، برتری پایدار هیچ مداخله‌ای را نشان ندادند. با این حال، بیشتر این شواهد از قطعیت پائینی برخوردار بوده و بسیار محدود بودند.
این متن توسط مرکز کاکرین ایران به فارسی ترجمه شده است.