رژیمهای ورزشی بر اساس فراوانی، شدت و مدت تمرین ورزشی و همچنین نوع فعالیت و سطح اولیه آمادگی جسمانی فرد تعیین میشوند. همه این عوامل باید هنگام رسیدن به هدف با تمرینات ورزشی منظم یا توانبخشی در نظر گرفته شوند.
چهل و پنج مطالعه، که 1863 شرکتکننده را تصادفیسازی کردند، در این مرور وارد شدند. سی و دو مطالعه دادههایی را ارائه کردند که توانستند در متاآنالیزها گنجانده شوند. این مرور نشان داد که انجام منظم تمرینات ورزشی بهطور قابلتوجهی آمادگی جسمانی، عملکرد فیزیکی (مانند ظرفیت راه رفتن)، و کیفیت زندگی مرتبط با سلامت را در بزرگسالان مبتلا به بیماری مزمن کلیوی (CKD) بهبود میبخشند. تاثیرات سودمندی نیز بر دیگر معیارهای پیامد، مانند فشار خون مشاهده شد، اما به دلیل تعداد اندک مطالعات تحقیقاتی یا حجم نمونه بسیار کم مطالعات، سطح شواهد پائین است. تاثیرات مفیدی در بزرگسالان مبتلا به CKD اما بدون نیاز به درمان دیالیز، بیماران تحت دیالیز (همودیالیز و دیالیز صفاقی) و دریافتکنندگان پیوند کلیه دیده شد.
این مرور سیستماتیک و متاآنالیز دادههای مبتنی بر شواهدی را به پزشکان و بیماران ارائه میکند که باید برای بهینهسازی اندازه تاثیرگذاری نوع رژیم ورزشی (نوع تمرینات، شدت، دفعات و طول مدت تمرین) استفاده شوند. نتایج باید توسط پزشکانی استفاده شوند که بزرگسالان مبتلا به بیماری مزمن کلیه را تشویق کرده و آنها را آگاه سازند که شواهد علمی برای تاثیرات مفید انجام تمرینات منظم ورزشی وجود دارد، و توسط کسانی که باید از مداخله کافی ورزشی برای دستیابی به هدف بیمار و پزشک با ورزش منظم استفاده کنند.
شواهدی مبنی بر تاثیرات بسیار مفید انجام منظم ورزش بر آمادگی جسمانی، ظرفیت راه رفتن، ابعاد قلبیعروقی (مانند فشار خون و ضربان قلب)، کیفیت زندگی مرتبط با سلامت و برخی پارامترهای تغذیهای در بزرگسالان مبتلا به CKD وجود دارد. دیگر پیامدها به دلیل فقدان دادههای برگرفته از RCT، شواهد کافی نداشتند. طراحی مداخله ورزشی باعث تفاوت در اندازه تاثیرگذاری مداخله شده و باید هنگام تجویز ورزش با هدف تاثیرگذاری بر یک پیامد خاص، مورد توجه قرار گیرد. RCTهای آینده باید بیشتر بر تاثیرات مداخلات ورزشهای مقاومتی یا ترکیبی از تمرینات قلبیعروقی و مقاومتی تمرکز کنند زیرا این نوع تمرینات به اندازه ورزش قلبیعروقی مورد مطالعه قرار نگرفتهاند.
بیماری مزمن کلیه (chronic kidney disease; CKD) یک مشکل سلامت عمومی در سراسر جهان است. در دستورالعملهای National Kidney Foundation Disease Outcomes Quality Initiative تاکید شده که مسائل مربوط به سبک زندگی مانند فعالیت بدنی باید به عنوان سنگ بنای درمان این وضعیت دیده شود. آمادگی جسمانی در بزرگسالان مبتلا به CKD به حدی کاهش مییابد که بر توانایی و ظرفیت انجام فعالیتهای زندگی روزمره و وظایف شغلی آنها تاثیر میگذارد. تعداد فزایندهای از مطالعات در مورد تاثیرات سلامت برنامههای مختلف ورزشی منظم در بزرگسالان مبتلا به CKD و در بیماران پیوند کلیه منتشر شدهاند.
اهداف ما عبارت بودند از: 1) ارزیابی تاثیرات انجام ورزش منظم در بزرگسالان مبتلا به CKD و بیماران پیوند کلیه؛ و 2) تعیین چگونگی طراحی برنامه ورزشی (مثلا نوع، طول دوره، شدت، دفعات تمرین) تا بتواند بر آمادگی جسمانی و عملکرد، سطح فعالیت بدنی، ابعاد قلبیعروقی، تغذیه، لیپیدها، متابولیسم گلوکز، التهاب سیستمیک، مورفولوژی و مورفومتریک عضلانی (muscle morphology and morphometric)، میزان ترک مطالعه، پیروی از درمان، عوارض جانبی و مورتالیتی تاثیر بگذارد.
پایگاه ثبت تخصصی گروه کلیه در کاکرین؛ CENTRAL؛ MEDLINE؛ EMBASE؛ CINAHL؛ Web of Science؛ Biosis؛ Pedro؛ Amed؛ AgeLine؛ PsycINFO و KoreaMed را جستوجو کردیم. همچنین فهرست منابع مقالات مروری و مطالعات وارد شده، خلاصه مقالات کنفرانسها را به صورت دستی جستوجو کردیم. هیچ گونه محدودیتی از نظر زبان نگارش مقاله اعمال نشد.
تاریخ انجام آخرین جستوجو: می 2010.
کارآزماییهای تصادفیسازی و کنترل شدهای را وارد کردیم که بزرگسالان مبتلا به CKD یا دریافتکنندگان پیوند کلیه را که تحت هر نوع مداخله ورزش بدنی به مدت هشت هفته یا بیشتر قرار گرفتند، بررسی کردند. مطالعاتی که کمتر از هشت هفته تمرین داشتند، مطالعاتی که فقط افزایش فعالیت بدنی را توصیه کردند، و مطالعاتی که در آنها مداخلات مشترک در هر دو گروه اعمال نشده یا انجام نشدند، حذف شدند.
استخراج دادهها و ارزیابی مطالعه و کیفیت دادهها بهطور مستقل توسط دو نویسنده انجام شدند. دادههای پیامد پیوسته (continuous outcome) در قالب تفاوت میانگین استاندارد شده (SMD) یا تفاوت میانگین (MD) با 95% فاصله اطمینان (CI) ارائه میشوند.
چهل و پنج مطالعه، که 1863 شرکتکننده را تصادفیسازی کردند، در این مرور وارد شدند. سی و دو مطالعه دادههایی را ارائه کردند که توانستند وارد متاآنالیز شوند. انواع تمرینات ورزشی شامل تمرینات قلبیعروقی، ترکیبی از تمرینات قلبیعروقی و مقاومتی، فقط تمرینات مقاومتی و یوگا بودند. برخی از مطالعات از مداخلات ورزشی نظارت شده و برخی دیگر از مداخلات بدون نظارت استفاده کردند. شدت تمرین تحت عنوان «بالا» یا «کم» طبقهبندی شد، طول دوره جلسات تمرین فردی از 20 دقیقه در هر جلسه تا 110 دقیقه در هر جلسه، و مدت زمان مطالعه از دو تا 18 ماه متغیر بود. هفده درصد از مطالعات با خطر پائین سوگیری (bias)، 33% با خطر متوسط سوگیری، و 49% با خطر بالای سوگیری طبقهبندی شدند.
نتایج نشان میدهند که انجام ورزش منظم موارد زیر را بهطور قابلتوجهی بهبود بخشید: 1) آمادگی جسمانی (ظرفیت هوازی، 24 مطالعه، 847 شرکتکننده: SMD: -0.56؛ 95% CI؛ 0.70- تا 0.42-؛ ظرفیت راه رفتن، 7 مطالعه، 191 شرکتکننده: SMD: -0.36؛ 95% CI؛ 0.65- تا 0.06-)؛ 2) ابعاد قلبیعروقی (فشار خون دیاستولیک در حالت استراحت، 11 مطالعه، 419 شرکتکننده: MD؛ 2.32 میلیمتر جیوه؛ 95% CI؛ 0.59 تا 4.05؛ فشار خون سیستولیک در حالت استراحت، 9 مطالعه، 347 شرکتکننده: MD؛ 6.08 میلیمتر جیوه؛ 95% CI؛ 2.15 تا 10.12؛ تعداد ضربان قلب، 11 مطالعه، 229 شرکتکننده: MD؛ 6 bpm؛ 95% CI؛ 10 تا 2)؛ 3) برخی از پارامترهای تغذیهای (آلبومین، 3 مطالعه، 111 شرکتکننده: MD؛ 2.28- گرم/لیتر؛ 95% CI؛ 4.25- تا 0.32-؛ پرهآلبومین، 3 مطالعه، 111 شرکتکننده: MD؛ 44.02- میلیگرم/لیتر؛ 95% CI؛ 71.52- تا 16.53-؛ دریافت انرژی، 4 مطالعه، 97 شرکتکننده: SMD: -0.47؛ 95% CI؛ 0.88- تا 0.05-)؛ و 4) کیفیت زندگی مرتبط با سلامت. نتایج همچنین نشان دادند که چگونه ورزش باید به منظور بهینهسازی تاثیر آن طراحی شود. دیگر پیامدها شواهد کافی نداشتند.
این متن توسط مرکز کاکرین ایران به فارسی ترجمه شده است.