پیشینه و سوالات مرور
میگرن یک اختلال دردناک و ناتوان کننده است که در کودکان (زیر 12 سال) و نوجوانان (12 تا 17 سال) شایع است. نشانههای متداول گزارش شده در طول حمله میگرن عبارتند از سردرد، حالت تهوع ، استفراغ، و حساسیت به نور و صدا. درمانهای زیادی برای میگرن در دسترس هستند، که متداولترین آنها پاراستامول (همچنین به عنوان استامینوفن شناخته میشود)، ایبوپروفن و دیگر داروهای ضد-التهابی، و تریپتانها هستند. همه داروهای تریپتان برای استفاده در کودکان یا نوجوانان تأیید نشدهاند، و مجوزهای تجویز آنها از کشوری به کشور دیگر متفاوت است.
ویژگیهای مطالعه
در این مرور، 27 کارآزمایی تصادفیسازی و کنترل شده را از داروها در مقایسه با دارونما (placebo) بررسی کردیم تا بدانیم کدام درمانها در ایجاد وضعیت بدون درد دو ساعت پس از درمان موثر هستند. ما همچنین میخواستیم بدانیم که چه مواردی از عوارض جانبی ممکن بود در اثر درمانها ایجاد شوند. در مجموع 7630 کودک در این مطالعات دارو دریافت کردند. شواهد تا فوریه 2016 بهروز هستند. هر مطالعه بین 13 و 888 شرکتکننده را وارد کرد. میانگین سنی آنها 12.9 سال و از 8.2 تا 14.7 سال متغیر بود. نوزده مطالعه از تولیدکننده دارو حمایت مالی دریافت کردند.
نتایج کلیدی
به نظر میرسد ایبوپروفن در درمان کودکان مبتلا به میگرن موثر باشد، اما شواهد محدود به فقط دو کارآزمایی کوچک بود. ایبوپروفن به راحتی در دسترس قرار دارد و ارزانقیمت است، که همین امر، آن را به اولین انتخاب عالی برای درمان میگرن تبدیل کرده است. پاراستامول نشان نداد که در ایجاد وضعیت بدون درد در کودکان موثر است، اما ما فقط یک مطالعه کوچک را پیدا کردیم. تریپتانها نوعی دارو هستند که بهطور خاص برای درمان میگرن طراحی شدهاند و اغلب در ایجاد وضعیت بدون درد بیشتر در کودکان و نوجوانان موثر است. تریپتانهای مورد بررسی در کودکان شامل ریزاتریپتان (rizatriptan) و سوماتریپتان (sumatriptan) بودند، در حالی که آلموترپتان (almotriptan)، التریپتان (eletriptan)، ناراتریپتان (naratriptan)، ریزاتریپتان (rizatriptan)، سوماتریپتان (sumatriptan) و زولمیتریپتان (zolmitriptan) در نوجوانان بررسی شدند. ترکیب سوماتریپتان به علاوه ناپروکسن سدیم نیز در درمان نوجوانان مبتلا به میگرن موثر است. بهطور کلی، این خطر وجود دارد که داروهای تریپتان باعث بروز عوارض جانبی ناخواسته خفیف مانند اختلال چشایی، نشانههای بینی، سرگیجه، خستگی، سطح پائین انرژی، حالت تهوع، یا استفراغ شوند. مطالعات در مورد عوارض جانبی جدی گزارشی ارائه نکردند.
کیفیت شواهد
کیفیت کلی شواهد ارائه شده توسط مرور برای تریپتانها در سطح متوسط بود، اما برای پاراستامول و ایبوپروفن در سطح پائین قرار داشت، زیرا فقط مطالعات اندکی را شناسایی کردیم. انجام مطالعات بیشتری برای بررسی اثرات هر یک از درمانهای میگرن در کودکان و نوجوانان بهطور جداگانه مورد نیاز است.
شواهدی با کیفیت پائین از دو کارآزمایی کوچک نشان میدهد که ایبوپروفن باعث ایجاد وضعیت بدون درد برای درمان حاد کودکان مبتلا به میگرن خواهد شد. ما از کارآزماییهای موجود در این مرور، فقط اطلاعات محدودی در مورد عوارض جانبی مرتبط با ایبوپروفن داریم. تریپتانها به عنوان یک کلاس دارویی در ایجاد وضعیت بدون درد در کودکان و نوجوانان نیز موثر هستند، اما با میزان بالاتری از عوارض جانبی خفیف همراه هستند. ترکیب سوماتریپتان به علاوه ناپروکسن سدیم نیز در درمان نوجوانان مبتلا به میگرن اثربخش است.
داروهای متعددی برای درمان حاد میگرن در بزرگسالان در دسترس است، و برخی از آنها اکنون برای استفاده در کودکان و نوجوانان در محیط سرپایی تایید شدهاند. انجام یک مرور سیستماتیک پیرامون کارآزماییهای دارویی درمان حاد میگرن در کودکان و نوجوانان به پزشکان کمک میکند تا روش درمانی بیماران را مبتنی بر شواهد موجود انتخاب کنند.
ارزیابی اثرات مداخلات دارویی با هر روش تجویز در مقابل دارونما (placebo) در مدیریت میگرن در کودکان و نوجوانان 17 سال یا کمتر. برای اهداف این مرور، کودکان، زیر 12 سال و نوجوانان، 12 تا 17 سال تعریف شدند.
ما هفت بانک اطلاعاتی کتابشناختی و چهار پایگاه ثبت کارآزمایی بالینی، همچنین منابع علمی خاکستری را برای یافتن مطالعات تا فوریه 2016 جستوجو کردیم.
ما کارآزماییهای بالینی تصادفیسازی و کنترل شده آیندهنگر را در کودکان و نوجوانان مبتلا به میگرن وارد کردیم، که به مقایسه داروهای تسکین دهنده نشانههای حاد میگرن با دارونما (placebo) در محیط سرپایی پرداختند.
دو مرورگر، عناوین و چکیده مقالات را غربالگری کرده و متن کامل مطالعات بالقوه واجد شرایط را مرور کردند. دو مرورگر مستقل دادههای مطالعاتی را که واجد معیارهای ورود بودند، استخراج کردند. ما خطر نسبی (RR) و تعداد افراد مورد نیاز جهت درمان تا حصول پیامد مثبت اضافی (number needed to treat for an additional beneficial outcome; NNTB) را برای دادههای دو حالتی محاسبه کردیم. ما تفاوت خطر (RD) و تعداد افراد مورد نیاز جهت درمان تا حصول یک پیامد مضر اضافی (number needed to treat for an additional harmful outcome; NNTH) را برای نسبتهایی از عوارض جانبی محاسبه کردیم. درصد بیماران بدون درد در دو ساعت، معیار پیامد اولیه اثربخشی بود. برای ارزیابی ایمنی و تحملپذیری، از عوارض جانبی استفاده کردیم. معیارهای پیامد ثانویه شامل تسکین سردرد، استفاده از داروهای نجات (rescue medication)، عود سردرد، وجود حالت تهوع، و وجود استفراغ بود. ما شواهد را با استفاده از درجهبندی توصیه، ارزیابی، توسعه و ارزشیابی (Grading of Recommendations Assessment, Development and Evaluation; GRADE) ارزیابی کرده و جداول «خلاصهای از یافتهها» را ایجاد کردیم.
در مجموع 27 کارآزمایی تصادفیسازی و کنترل شده (randomised controlled trials; RCTs) را از داروهای تسکین دهنده نشانههای میگرن شناسایی کردیم، که در آنها 9158 کودک و نوجوان وارد شده و 7630 نفر (دامنه میانگین سنی بین 8.2 و 14.7 سال) دارو دریافت کردند. بیستوچهار مطالعه روی داروهای کلاس تریپتان، شامل آلموترپتان (almotriptan)، التریپتان (eletriptan)، ناراتریپتان (naratriptan)، ریزاتریپتان (rizatriptan)، سوماتریپتان (sumatriptan)، سوماتریپتان + ناپروکسن سدیم (naproxen sodium) و زولمیتریپتان (zolmitriptan)، متمرکز بودند. سایر داروهای مورد مطالعه شامل پاراستامول (استامینوفن)، ایبوپروفن و دیهیدروارگوتامین (dihydroergotamine; DHE) بودند. بیش از نیمی از مطالعات سوماتریپتان را ارزیابی کردند. همه به جز یک مطالعه، به ارائه دادههای عوارض جانبی پرداختند. بیشتر مطالعات خطر پائین یا نامشخص سوگیری (bias) را نشان دادند، و کیفیت کلی شواهد، بر اساس معیارهای GRADE، پائین تا متوسط بود، که بیشتر به دلیل وجود عدم دقت و ناهمگونی، کاهش سطح پیدا کردند. ایبوپروفن در دو مطالعه کوچک که شامل 162 کودک بوده و کیفیت پائین (به دلیل عدم دقت) داشتند، برتر از دارونما در کاهش درد ظاهر شد (RR: 1.87؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 1.15 تا 3.04). پاراستامول در یک مطالعه کوچک روی 80 کودک از دارونما برتر نبود. تریپتانها به عنوان یک کلاس دارویی در ایجاد وضعیت بدون درد در 3 مطالعه با حضور 273 کودک (RR: 1.67؛ 95% CI؛ 1.06 تا 2.62، NNTB = 13) (شواهد با کیفیت متوسط) و 21 مطالعه که شامل 7026 نوجوان میشدند (RR: 1.32؛ 95% CI؛ 1.19 تا 1.47؛ NNTB = 6) (شواهد با کیفیت متوسط)، عملکرد بهتری از دارونما داشتند. تفاوت قابل توجهی در اندازههای تاثیرگذاری بین مطالعات مربوط به کودکان در مقابل نوجوانان وجود نداشت. تریپتانها با افزایش خطر عوارض جانبی خفیف (غیر- جدی) در نوجوانان همراه بودند (RD: 0.13؛ 95% CI؛ 0.08 تا 0.18؛ NNTH = 8)، اما مطالعات هیچ گونه عوارض جانبی جدی را گزارش نکردند. خطر بروز عوارض جانبی خفیف در کودکان قابل توجه نبود (RD: 0.06؛ 95% CI؛ 0.04- تا 0.17، NNTH = 17). سوماتریپتان به علاوه ناپروکسن سدیم در یک مطالعه که شامل 490 نوجوان بود (RR: 3.25؛ 95% CI؛ 1.78 تا 5.94؛ NNTB = 6) نسبت به دارونما عملکرد بهتری داشت (شواهد با کیفیت متوسط). دیهیدروارگوتامین خوراکی در یک مطالعه کوچک با حضور 13 کودک، از دارونما برتر نبود.
این متن توسط مرکز کاکرین ایران به فارسی ترجمه شده است.