پیشینه
بیماری مزمن انسدادی ریه (COPD) یک وضعیت مزمن است که مشخصه آن کاهش بدتر شونده تدریجی جریان هوا از طریق ریهها است. افراد مبتلا به COPD در معرض ابتلا به اپیزودهای ناگهانی قرار دارند که علائمشان بدتر شده (به عنوان مثال افزایش غیرقابل بازگشت تنگی نفس و تغییرات در حجم مخاط و قوام آن) و سطح اکسیژن ممکن است کاهش پیدا کند. درمان اولیه طی این مراحل، زمانی که بیماران در حال انتقال به بیمارستان هستند، معمولا شامل اکسیژن میشود. با این وجود، دادن اکسیژن زیاد به این بیماران ممکن است باعث بالا رفتن سطح دیاکسید کربن شود که در نهایت میتواند منجر به کاهش سرعت تنفس شده و احتمال دارد توانایی نفس کشیدن آنها را متوقف کند.
سوال مطالعه مروری
هدف از این مرور بررسی این موضوع است که اکسیژندرمانی که در غلظتهای مختلف مبتنی بر نیاز بیمار ارائه میشود، در مقایسه با گروه کنترل که از اکسیژن با جریان بالا استفاده میکنند، خطر کمتر یا بیشتری دارد یا تفاوتی بین آنها نیست.
ویژگیهای مطالعه
برای بررسی این سوال ما به جستوجوی کارآزماییهای تصادفیسازی و کنترل شده (randomised controlled trials; RCTs) پرداختیم، اینها مطالعاتی هستند که در آنها افرادی که وارد مطالعه شدند، شانس برابری جهت دریافت درمان یا بازوی مقایسه دارند. ما به کارآزماییهایی علاقهمند بودیم که در آنها میزان مختلف جریان (غلظتها) اکسیژن که هنگام انتقال بیماران با آمبولانس به بیمارستان، به دلیل تشدید ناگهانی علائم COPD ارائه میشد، مقایسه شدند.
نتایج کلیدی
فقط یک مطالعه یافت شد که مخاطب سؤال این مرور بود. در این مطالعه شرکتکنندگان به صورت تصادفی به دو گروه اختصاص یافتند؛ گروه اول اکسیژن عیارسنجی شده (titrated) دریافت کردند (اکسیژندرمانی که در غلظتهای مختلف متناسب با نیاز بیمار تحویل داده میشد تا سطح اکسیژن موجود در خون بین 88% تا 92% حفظ شود) یا اکسیژن با جریان بالا (اکسیژندرمانی که به طور مداوم و در غلظت بالا تحویل داده میشد).
تعداد مرگومیر در گروهی که اکسیژن عیارسنجی شده دریافت کردند (دو نفر) در مقایسه با گروه کنترل که از اکسیژن با جریان بالا با هشت تا ده لیتر در دقیقه بوسیله ماسک دریافت کردند (11 نفر)، کمتر بود.
قطعیت شواهد
با توجه به وارد شدن فقط یک مطالعه و شمار پائین مرگومیری که رخ داد، اعتماد ما به اندازه تفاوت بین این دو درمان محدود است. ما شواهد را به عنوان شواهد با قطعیت پایین قضاوت کردیم.
حرف آخر
تنها مطالعه وارد شده دریافت که هنگام انتقال به بیمارستان بیمارانی که در آنان COPD تشدید شده، اکسیژندرمانی در غلظت متناسب با نیاز افراد در مقایسه با استفاده مداوم از اکسیژن با غلظت بالا، باعث کاهش خطر مرگ میشود. با این حال، ادله شواهد بسیار اندک است تا با اطمینان ادعا کنیم که اکسیژن عیارسنجی شده نسبت به اکسیژن با جریان بالا در این گروه از افراد بهطور کلی خطر کمتری دارد و موثرتر است.
این خلاصه به زبان ساده تا سپتامبر2019 بهروز است.
تنها مطالعه وارد شده کاهش مرگومیر قبل/داخل بیمارستان را در بازویی که اکسیژن عیارسنجی شده دریافت کردند، در مقایسه با بازوی کنترل که اکسیژن با جریان بالا دریافت کردند، نشان داد. با این حال، کمبود شواهد تا حدودی قابلیت اطمینان را به این یافتهها و تعمیمپذیری آن را به سایر زمینهها محدود میکند. برای بررسی بیشتر تأثیر روشهای درمانی اکسیژن در شرایط پیش بیمارستانی برای مبتلایان به AECOPD، نیاز به RCTهایی قوی و با طراحی مناسب است.
بیماری انسدادی مزمن ریه (COPD) یکی از دلایل اصلی مورتالیتی و موربیدیتی در سرتاسر جهان است که با وخامت حاد علائم مشخص میشود. طی این تشدیدها، افراد در معرض ابتلا به کاهش تهویه (hypoventilation) آلوئولی قرار میگیرند که ممکن است تا حدی ناشی از تجویز اکسیژن دمی با غلظتهای بالا باشد.
تعیین تأثیر غلظتهای مختلف اکسیژن دمی («جریان بالا» در مقایسه با «جریان کنترل شده») در شرایط قبل از بیمارستان (قبل از بخش تصادفات/اورژانس) بر پیامدهای افراد مبتلا به تشدیدهای COPD حاد (AECOPD).
پایگاه ثبت تخصصی گروه راههای هوایی در کاکرین، فهرست منابع مقالات و بانکهای اطلاعاتی آنلاین کارآزمایی بالینی جستوجو شدند. همچنین به منظور دستیابی به جزئیات سایر مطالعات منتشر شده و منتشر نشده مرتبط، با نویسندگان کارآزماییهای تصادفیسازی و کنترل شده (randomised controlled trials; RCTs) تماس گرفته شد. آخرین جستوجو در تاریخ 16 سپتامبر 2019 انجام شد.
ما RCTهایی را وارد کردیم که به مقایسه اکسیژندرمانی در غلظتهای مختلف یا اکسیژندرمانی در برابر دارونما (placebo) در شرایط قبل از بیمارستان برای درمان AECOPD پرداختند.
دو نویسنده مرور بهطور مستقل از هم کیفیت کارآزماییها را ارزیابی و دادهها را استخراج کردند. پیامد اولیه، مورتالیتی به هر علتی و مورتالیتی ناشی از سیستم تنفسی بود.
حین جستوجو در مجموع 824 استناد شناسایی شد. یک مطالعه برای ورود مشخص شد و دو مطالعه در انتظار طبقهبندی هستند. 214 شرکتکننده که در مطالعه وارد شده بررسی شدند، بزرگسالانی با AECOPD بودند که طی مسیر انتقال به بیمارستان توسط پیراپزشکان، درمان دریافت کردند. میانگین سنی شرکتکنندگان 68 سال بود.
کاهش در مورتالیتی پیش/داخل بیمارستان به نفع گروه اکسیژن عیارسنجی شده (titrated) مشاهده شد (دو مورد مرگ در گروه اکسیژن عیارسنجی شده در مقایسه با 11 مرگ در بازوی کنترل اکسیژن با جریان بالا؛ نسبت خطر(RR): 0.22؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.05 الی 0.97؛ شرکتکننده: 214). این به معنای تاثیر قطعی 94 در هر 1000 نفر (اکسیژن با جریان بالا) در مقایسه با 21 در هر 1000 نفر (اکسیژن عیارسنجی شده) و تعداد افراد مورد نیاز جهت درمان تا حصول پیامد مثبت اضافی (NNTB) معادل 14 نفر (95% CI؛ 12 الی 355) با درمان اکسیژن عیارسنجی شده است. به غیر از مورتالیتی، هیچ گونه حادثه جانبی دیگری در این مطالعه گزارش نشد.
فاصله اطمینان گستردهای بین گروهها برای شاخص گاز خون شریانی مشاهده شد (هر چند این ممکن است با اشتباه پروتکل در مطالعه وارد شده برای این اندازهگیری پیامد، مخدوش شده باشد)، این فاصله اطمینان گسترده برای متغیرهای شکست درمان نیازمند ونتیلاسیون تهاجمی یا غیرتهاجمی یا بهرهگیری از خدمات بیمارستان نیز مشاهده شد. هیچ دادهای در رابطه با کیفیت زندگی، عملکرد ریه یا تنگی نفس گزارش نشد. خطر سوگیری (bias) در مطالعه وارد شده تا حد زیادی نامشخص بود، هر چند خطر سوگیری بالایی در حوزههای مربوط به عملکرد و ریزش نمونه وجود داشت. ما شواهد را با توجه به معیارهای درجهبندی توصیه، ارزیابی، توسعه و ارزشیابی (GRADE) به عنوان شواهد با قطعیت پایین قضاوت کردیم.
این متن توسط مرکز کاکرین ایران به فارسی ترجمه شده است.