هدف از این مرور چیست؟
در این مرور سیستماتیک، هدف ما، خلاصهسازی بهترین شواهد موجود در مورد اثربخشی و ایمنی بستن معمولی چشم (پچ کردن) و پنالیزاسیون آتروپین (atropine penalization) (قطرهها) به عنوان درمان آمبلیوپی (تنبلی چشم) بود.
پیامهای کلیدی
ما شواهدی را یافتیم که نشان دادند پچ کردن معمولی و قطرههای آتروپین منجر به بهبود مشابه در بینایی میشوند.
چه چیزی در این مرور مورد مطالعه قرار گرفت؟
آمبلیوپی (تنبلی چشم) یک وضعیت شایع دوران کودکی است و به صورت دید ضعیف در یک یا هر دو چشم تعریف شده است. تنبلی چشم با هیچ مشکل روشنی با مسیر بینایی تظاهر مییابد و با پوشیدن عینک بلافاصله برطرف نمیشود. درمان برای تنبلی چشم معمولا با تجویز عینکهای لازم برای اصلاح هر گونه نقص بینایی و به دنبال آن، تشویق استفاده از چشم تنبل (ضعیفتر) شروع میشود. این مرور سیستماتیک، دو درمان مورد استفاده را برای تشویق استفاده از چشم ضعیفتر: پوشاندن چشم قویتر برای ساعاتی در روز، و قطرههای آتروپین (آتروپین سولفات) برای تار کردن دید چشمی که بهتر میبیند، مقایسه کرد.
نتایج اصلی مرور چه هستند؟
بهروزرسانی ما از نسخه قبلی این مرور شامل هفت کارآزمایی با مجموع 1177 چشم تنبل بود. شواهد به دست آمده از شش کارآزمایی (دو مورد با کیفیت خوب روششناسی) نشان میدهند که هر دو روش پچ کردن و قطرههای آتروپین منجر به بهبود حدت بینایی در کوتاهمدت (یک تا شش ماه) و بلندمدت (24 ماه) در چشم ضعیفتر پس از شروع درمان میشوند. ما هیچ تفاوتی را بین دو روش درمانی در اصلاح چشمها، درک عمق، یا بینایی در چشم بهتر نیافتیم. هر دو درمان به خوبی تحمل شدند. قطرههای آتروپین بهطور منظمتر از استفاده از پچ به کار گرفته شدند و در ارتباط با کیفیت بهتر زندگی است، اما تاری دید و حساسیت به نور در چشم درمان شده با آتروپین شایعتر بود. التهاب پوست، پلک، یا ملتحمه در میان شرکتکنندگانی که پج دریافت کردند، در مقایسه با دریافتکنندگان آتروپین، شایعتر بود.
چگونه این مرور بهروز است؟
این مرور تا 7 سپتامبر 2108 بهروز است.
هر دو روش بستن معمولی و پنالیزاسیون آتروپین منجر به بهبود حدت بینایی در چشم دچار آمبلیوپی میشود. به نظر میرسد پنالیزاسیون آتروپین به اندازه بستن معمولی چشم موثر است، اگر چه مقدار بهبودی متفاوت در میان کارآزماییهایی که ما تجزیهوتحلیل کردیم، متفاوت بود.
آمبلیوپی به صورت اختلال حدت بینایی در یک یا هر دو چشم بدون ناهنجاری قابل اثبات در مسیر بینایی تعریف میشود و با پوشیدن عینک بلافاصله برطرف نمیشود.
در انجام این مرور سیستماتیک، هدف ما، خلاصهسازی بهترین شواهد موجود در مورد اثربخشی و ایمنی بستن معمولی چشم (پچ کردن) در مقایسه با پنالیزاسیون آتروپین (atropine penalization) در درمان آمبلیوپی (تنبلی چشم) بود.
ما پایگاه ثبت مرکزی کارآزماییهای کنترلشده کاکرین (CENTRAL) (شامل پایگاه ثبت کارآزماییهای گروه چشم و بینایی در کاکرین) (2018، شماره 8)؛ Ovid MEDLINE؛ Ovid Embase؛ ClinicalTrials.gov؛ LILACS BIREME؛ ISRCTN؛ و WHO ICTRP را تا 7 سپتامبر 2018 جستوجو کردیم.
ما کارآزماییهای تصادفیسازی و شبه تصادفیسازی و کنترل شدهای را وارد کردیم که به مقایسه بستن معمولی با پنالیزاسیون آتروپین برای تنبلی چشم پرداخته بودند.
دو نویسنده مرور بهطور مستقل از هم خلاصهها و مقالات متن کامل را غربالگری کرده، دادهها را خلاصه کرده، و خطر سوگیری (bias) را ارزیابی کردند.
ما هفت کارآزمایی (پنج کارآزمایی تصادفیسازی و کنترل شده (randomized controlled trials) و دو کارآزمایی شبه تصادفیسازی و کنترل شده (quasi-randomized controlled trials)) را وارد کردیم که در شش کشور (چین، هندوستان، ایران، ایرلند، اسپانیا، و ایالات متحده) با مجموع 1177 چشم آمبلیوپی انجام شده بودند. سه مورد از این هفت کارآزمایی از نسخه اصلی 2009 این مرور بودند. ما دو کارآزمایی را با خطر پائین سوگیری در تمام حوزهها ارزیابی کردیم و پنج کارآزمایی باقیمانده، خطر نامشخص یا بالای سوگیری برای برخی از حوزهها داشتند.
از آنجا که روشهای بستن چشم، رژیمهای درمانی پنالیزاسیون آتروپین و جمعیتهای مختلفی در سراسر کارآزماییهای وارد شده مورد استفاده قرار گرفتند، ما به دلیل ناهمگونی بالینی و آماری، متاآنالیز انجام ندادیم. شواهد از شش کارآزمایی (دو مورد در معرض خطر کم سوگیری) نشان میدهند که پنالیزاسیون آتروپین به اندازه بستن معمولی چشم در بهبود حدت بینایی موثر است. بهبود مشابه در حدت بینایی در تمام نقاط زمانی که در آنها ارزیابی انجام شد، از پنج هفته (بهبود 1 خط) تا 10 سال (بهبود بیشتر از 3 خط) گزارش شد. در شش ماه، اگرچه اغلب شرکتکنندگان (363/522) از یک کارآزمایی با خطر پائین سوگیری با یک برآورد دقیق آمده بودند (تفاوت میانگین (MD): 0.03؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.00 تا 0.06)، دو کارآزمایی دیگر که خطر بالای سوگیری داشتند، برآوردهای متناقض و فواصل اطمینان گسترده ایجاد کردند (MD: -0.02؛ 95% CI؛ 0.11- تا 0.07 و MD: -0.14؛ 95% CI؛ 0.23- تا 0.05-؛ شواهد با قطعیت متوسط) در 24 ماه، بهبود بیشتر در هر دو گروه یافت شد، اما در ادامه نیز هیچ تفاوت معنیداری بین دریافتکنندگان روش بستن چشم و کسانی که درمان آتروپین دریافت کردند (شواهد با قطعیت متوسط) وجود نداشت.
ما هیچ تفاوتی را در همترازی چشم، حدت استریو، یا دقت بینایی چشم بین گروههای بستن چشم و پنالیزاسیون آتروپین نیافتیم (شواهد با قطعیت متوسط). هر دو درمان به خوبی تحمل شدند. آتروپین با پایبندی به درمان (شواهد با قطعیت متوسط) و کیفیت زندگی (شواهد با قطعیت متوسط) بهتر همراه بود، اما همچنین خطر بیشتر گزارش عوارض جانبی از نظر کاهش خفیف در حدت بینایی در چشمی که به درمان نیاز نداشت و حساسیت به نور (شواهد با قطعیت بالا) وجود داشت. التهاب پوست، پلک، یا ملتحمه در میان شرکتکنندگانی که پج دریافت کردند، در مقایسه با دریافتکنندگان آتروپین، شایعتر بود. هزینههای پنالیزاسیون آتروپین کمتر از بستن معمولی است.
این متن توسط مرکز کاکرین ایران به فارسی ترجمه شده است.