سوال مطالعه مروری
آیا افزودن اسپری شست‌وشوی بینی با محلول نمک یا شست‌وشو به مراقبت‌های معمول یا دارونما (placebo)، شدت نشانه‌ها را کاهش می‌دهد یا بهبودی بزرگسالان و کودکان مبتلا به نشانه‌های سرماخوردگی و آنفلوآنزا را که کمتر از چهار هفته طول کشیده، سرعت می‌بخشد؟

پیشینه
عفونت‌های حاد دستگاه تنفسی فوقانی (upper respiratory tract infections; URTIs) شامل سرماخوردگی، آنفلوآنزا و عفونت‌های گلو، بینی یا سینوس‌ها هستند. آنها معمولا عفونت‌های ویروسی خود محدودشونده هستند، اگرچه گاهی نشانه‌ها ممکن است برای چندین هفته پس از پاک‌سازی عفونت اولیه، با یا بدون ایجاد عفونت‌های باکتریایی ثانویه، باقی بمانند. هدف درمان عمدتا تسکین نشانه‌ها است، اگرچه برخی از درمان‌ها ممکن است در کاهش مدت زمان باقی ماندن نشانه‌ها پس از ویروس، مانند سرفه، نقش داشته باشند. اسپری محلول نمک بینی و شست‌وشوی بینی با حجم بیشتری از آن به عنوان یکی از چندین گزینه درمانی URTI محبوب‌تر شده‌اند، و نشان داده شده که برای سینوزیت مزمن و پس از جراحی بینی، موثر هستند. با این حال، اطلاعات کمی در مورد اثربخشی آنها در درمان URTI حاد یا نشانه‌هایی که ممکن است برای آنها موثر باشد، وجود دارد.

ویژگی‌‌های مطالعه

ما پنج مطالعه را شناسایی کردیم، که در مجموع 749 شرکت‌کننده را وارد کردند و 565 شرکت‌کننده داده‌هایی را ارائه دادند که به سوال تحقیق پرداخته و معیارهای ورود را برآورده کردند. همه آنها شست‌وشوی بینی با محلول نمک را با مراقبت‌های معمول یا دیگر اسپری‌های بینی مقایسه کردند. این مطالعات طیف وسیعی از سنین، کشورها، حجم نمونه، روش‌های دوزبندی و فراوانی، و زمان از شروع نشانه‌های URTI را پوشش دادند. آنها همچنین در طراحی و نشانه‌های اندازه‌گیری شده بسیار متغیر بودند. این مساله به دلیل عدم وجود معیارهای هم‌سو و سازگار برای علائم و نشانه‌های URTI، جای تعجب ندارد. این امر منجر به تعداد بسیار کمی از معیارهای رایج پیامد شد که توانستند در این پنج مطالعه ترکیب شوند. شواهد تا آگوست 2014 به‌روز است.

نتایج کلیدی
دو مطالعه دیگر که از زمان انتشار مرور سیستماتیک اولیه وارد شدند، داده‌هایی را با اندازه یا کیفیت کافی به منظور ایجاد تغییر اساسی در یافته‌های اصلی ارائه نکردند. فقط بزرگترین مطالعه، که روی 401 کودک 6 تا 10 ساله انجام شد، کاهش قابل توجهی را در تعدادی از نشانه‌ها، از جمله ترشحات بینی، گلودرد، نمره تنفس بینی و انسداد بینی، همچنین کاهش استفاده از داروهای کمکی ضداحتقان بینی را نشان داد. همچنین بهبودی قابل توجهی در نمره وضعیت سلامت گزارش کرد. کاهش در پیامد زمان سپری‌شده تا رفع نشانه‌ها دیده شد، که در دو کارآزمایی با شرکت‌کنندگان بزرگسال گزارش شد، اما این تفاوت از نظر بالینی معنی‌دار نبود. شست‌وشوی بینی با محلول نمک بی‌خطر است اما ممکن است عوارض جانبی خفیف را مانند تحریک یا احساس سوزش ایجاد کند، به ویژه در محصولاتی که از جریان یا غلظت بالاتر استفاده می‌کنند.

کیفیت شواهد
اکثر مطالعات کوچک بوده و دارای کاستی‌های قابل توجهی در طراحی یا اجرای پژوهش بودند. انجام مطالعات بیشتر، ترجیحا بزرگتر از نظر حجم نمونه و با استفاده از معیارهای رایج پیامد، برای تعیین پتانسیل نقش شست‌وشوی بینی با محلول نمک در کاهش شدت و مدت نشانه‌های حاد URTI، عفونت‌های ثانویه و احتمالا مصرف آنتی‌بیوتیک، مورد نیاز است.