این مرور چه سوالی را مطرح می‌کند؟
این اولین نسخه به‌روز شده از مرور اولیه کاکرین است که هدف آن بررسی این موضوع بود که برنامه‌های آموزشی مراقبت‌های اضطراری اضافی می‌توانند توانایی کارکنان سلامت را در کشورهای فقیر برای مراقبت از نوزادان به شدت بیمار و کودکان بستری در بیمارستان‌ها بهبود بخشند یا خیر. پژوهشگران سازمان همکاری کاکرین (Cochrane Collaboration)، به جست‌وجو برای یافتن همه مطالعاتی پرداختند که بتوانند به این سوال پاسخ دهند و دو مطالعه مرتبط را پیدا کردند.
پیام‌های کلیدی چه هستند؟
نویسندگان مرور پیشنهاد می‌کنند که ارائه آموزش‌های بیشتر در زمینه مراقبت‌های اضطراری به متخصصان سلامت در کشورهای فقیر احتمالا توانایی آنها را برای مراقبت از نوزادان به شدت بیمار بهبود می‌بخشند. به انجام مطالعات بیشتر و با کیفیت بالا نیاز داریم، از جمله مطالعاتی که در آنها متخصصان سلامت برای مراقبت از کودکان بزرگتر به شدت بیمار آموزش ببینند.
پیشینه: آموزش متخصصان سلامت برای مراقبت از نوزادان و کودکان به شدت بیمار
در کشورهای فقیر، بسیاری از نوزادان و کودکان به شدت بیمار جان خود را از دست می‌دهند، حتی اگر در بیمارستان‌ها از آنها مراقبت شود. یکی از دلایل این امر ممکن است آن باشد که کارکنان بخش سلامت در این کشورها اغلب برای ارائه مراقبت‌های مورد نیاز این کودکان به درستی آموزش نمی‌بینند.
در کشورهای فقیر، کودکان اغلب به دلیل شرایطی مانند پنومونی، مننژیت و اسهال به شدت بیمار می‌شوند و ممکن است به دریافت مراقبت‌های اضطراری نیاز داشته باشند. برای نوزادان تازه متولد شده، شایع‌ترین دلیل ارائه مراقبت‌های اضطراری، رسیدن اکسیژن بسیار کم به نوزاد هنگام تولد است. اگر این حالت برای مدت طولانی ادامه یابد، فردی که نوزاد را به دنیا می‌آورد باید به او کمک کند تا نفس بکشد و گاهی اوقات باید ضربان قلب نوزاد را به حالت عادی برگرداند. به این عمل، احیای نوزاد (neonatal resuscitation) گفته می‌شود.
احیای نوزادان یک کار ماهرانه است و کارکنان بخش سلامت نیاز به آموزش مناسب در این زمینه دارند. از آنجایی که نوزادان باید به سرعت احیا شوند، کارمند بخش سلامت باید بداند که چگونه پیش از تولد نوزاد برای این امر آماده شود. برای مثال، باید بداند که چگونه اتاق و تجهیزات مناسب را آماده کند. کارکنان بخش سلامت در کشورهای فقیر اغلب این مهارت‌ها را ندارند، بنابراین احتمال مرگ این نوزادان وجود دارد. همچنین اگر کارمند بخش سلامت نوزاد را به درستی احیا نکند، نوزادان ممکن است آسیب ببینند.
برنامه‌های آموزشی متعددی برای آموزش به کارکنان بخش سلامت ایجاد شده تا بدانند چگونه به نوزادان و کودکان به شدت بیمار مراقبت‌های اضطراری را ارائه دهند. اما بیشتر آنها در کشورهای ثروتمند توسعه یافته و تست شده‌اند، به همین دلیل نمی‌دانیم که این برنامه‌ها در کشورهای فقیر هم موثر خواهند بود یا خیر.
وقتی به متخصصان سلامت در کشورهای فقیر آموزش‌های بیشتری داده شود، چه اتفاقی می‌افتد؟
نویسندگان این مرور دو مطالعه مرتبط را پیدا کردند. این مطالعات، عملکرد متخصصان سلامت را که در مراقبت از نوزادان آموزش بیشتری دیده بودند، با عملکرد متخصصان سلامت که آموزش اضافی دریافت نکردند، مقایسه کردند.
در اولین مطالعه، پرستاران در یک زایشگاه در کنیا یک دوره آموزشی یک روزه را در مورد چگونگی احیای نوزادان تازه متولد شده گذراندند. این دوره از شورای احیای انگلستان (Resuscitation Council) اقتباس شده و شامل سخنرانی‌ها و آموزش عملی است. این مطالعه نشان می‌دهد که پس از این دوره‌های آموزشی:
• متخصصان سلامت به احتمال زیاد، نوزادان تازه متولد شده را به درستی احیا می‌کنند (قطعیت متوسط شواهد)؛ و
• نوزادان تازه متولد شده کمتر احتمال دارد که هنگام احیا جان خود را از دست بدهند (شواهد با قطعیت پائین).
در مطالعه دوم، به پزشکان، پرستاران و ماماها در پنج بیمارستان سریلانکا یک دوره آموزشی چهار روزه در مورد نحوه آماده‌سازی و ارائه مراقبت به نوزادان ارائه شد. این دوره با اقتباس از ماژول‌های آموزشی سازمان جهانی بهداشت (WHO) در مورد مراقبت‌های ضروری برای نوزادان و شیردهی (World Health Organization (WHO) Training Modules on Essential Newborn Care and Breastfeeding) تهیه شده و شامل سخنرانی‌ها، نمایش‌ها، آموزش عملی و بحث‌های گروهی کوچک است. این مطالعه نشان می‌دهد که پس از این دوره‌های آموزشی:
• متخصصان سلامت احتمالا آمادگی بیشتری برای احیای نوزادان تازه متولد شده دارند (قطعیت متوسط شواهد).
متاسفانه، این دو مطالعه فقط برای مدت دو تا سه ماه پس از دریافت آموزش، پیگیری متخصصان سلامت را انجام دادند. بنابراین، نمی‌دانیم که مزایای این دوره‌های آموزشی در طول زمان نیز ادامه داشته یا خیر.
نویسندگان مرور هیچ مطالعه‌ای را نیافتند که به بررسی تاثیرات برنامه‌های آموزشی بر مراقبت از کودکان بزرگتر پرداخته باشد.
این مرور تا چه زمانی به‌روز است؟
نویسندگان مرور، در جست‌وجوی مطالعاتی بودند که تا فوریه 2015 منتشر شدند.
دوره‌های آموزشی مراقبت‌های اضطراری ضمن خدمت برای مراقبت از نوزادان احتمالا در کوتاه‌مدت، بهبود قابل توجهی را در کیفیت درمان نوزادان به شدت بیمار توسط متخصصان سلامت ایجاد می‌کنند. برای ارزیابی تاثیرات آموزش مراقبت‌های اضطراری ضمن خدمت بر پیامدهای طولانی‌مدت (عملکرد متخصصان سلامت و پیامدهای بیمار)، انجام کارآزمایی‌های تصادفی‌سازی شده چند مرکزی بیشتری مورد نیاز است.
در حال حاضر، طیف گسترده‌ای از دوره‌های آموزشی مراقبت‌های اضطراری ضمن خدمت (in-service emergency care training) به عنوان راهبردی برای بهبود کیفیت مراقبت ارائه‌شده به نوزادان و کودکان به شدت بیمار در کشورهایی با سطح درآمد پائین ترویج می‌شوند. اکثر دوره‌ها در کشورهایی با سطح درآمد بالا توسعه یافته‌اند. با این حال، مشخص نیست این دوره‌ها توانایی متخصصان سلامت را برای ارائه مراقبت‌های مناسب در کشورهایی با سطح درآمد پائین بهبود می‌بخشند یا خیر. این اولین نسخه به‌روز شده از مرور اصیل است.
ارزیابی تاثیرات آموزش مراقبت‌های اضطراری ضمن خدمت به متخصصان سلامت برای درمان نوزادان و کودکان به شدت بیمار در کشورهایی با سطح درآمد پائین.
برای این نسخه به‌روز شده، بانک اطلاعاتی مرورهای سیستماتیک کاکرین (Cochrane Database of Systematic Reviews)، بخشی از کتابخانه کاکرین ( www.cochranelibrary.com )؛ MEDLINE, Ovid SP؛ EMBASE, Ovid SP؛ پایگاه مرکزی ثبت کارآزمایی‌های کنترل‌شده کاکرین (CENTRAL)، بخشی از کتابخانه کاکرین ( www.cochranelibrary.com ) (شامل پایگاه ثبت تخصصی گروه عملکرد موثر و سازمان‌‌دهی مراقبت در کاکرین (EPOC)؛ Science Citation Index و Social Sciences Citation Index؛ Institute for Scientific Information (ISI) Web of Knowledge/Science و هشت بانک اطلاعاتی دیگر را جست‌وجو کردیم. جست‌وجو در بانک اطلاعاتی را در فوریه 2015 انجام دادیم. پایگاه‌های ثبت کارآزمایی بالینی، وب‌سایت‌های سازمان‌های مرتبط و فهرست منابع مرورهای مرتبط را نیز جست‌وجو کردیم. هنگام انجام جست‌وجوها، هیچ محدودیتی را از نظر تاریخ، زبان یا وضعیت انتشار اعمال نکردیم.
کارآزمایی‌های تصادفی‌سازی شده، کارآزمایی‌های تصادفی‌سازی نشده، مطالعات کنترل‌شده قبل و بعد (controlled before and after studies; CBAs) و مطالعات سری زمانی منقطع (interrupted-time-series) واجد شرایط ورود بودند که تاثیرات آموزش مراقبت‌های اضطراری ضمن خدمت را در برابر مراقبت‌های معمول مقایسه کردند. فقط مطالعات مبتنی بر بیمارستان را وارد کرده و مطالعات جامعه-محور را حذف کردیم. دو نویسنده مرور به‌طور مستقل از هم مطالعات را برای ورود غربالگری و انتخاب کردند.
دو نویسنده مرور به‌طور مستقل از هم داده‌ها را استخراج کرده، و خطر سوگیری (bias) مطالعه و اطمینان به برآورد اثرگذاری (effect estimate) (قطعیت شواهد) مداخله را برای هر پیامد با استفاده از رویکرد درجه‌بندی توصیه، ارزیابی، توسعه و ارزشیابی (Grading of Recommendations Assessment, Development and Evaluation; GRADE) ارزیابی کردند. نتایج را شرح داده و آنها را در جداول GRADE ارائه کردیم.
هیچ مطالعه جدیدی را برای به‌روز کردن این مرور نیافتیم. دو کارآزمایی تصادفی‌سازی شده (که در مرور اصیل گنجانده شدند) معیار واجد شرایط بودن برای ورود به مرور را داشتند. در کارآزمایی اول، آموزش احیای نوزادان (newborn resuscitation) در مقایسه با مراقبت‌های معمول، عملکرد ارائه‌دهنده احیای مناسب را بهبود بخشید (66% آموزش‌دیده در برابر 27% در مراقبت معمول، خطر نسبی (RR): 2.45؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 1.75 تا 3.42؛ شواهد با قطعیت متوسط) و احیای نامناسب را کاهش داد (میانگین آموزش‌دیده 0.53 در برابر 0.92 در مراقبت معمول، تفاوت میانگین (MD): 0.40؛ 95% CI؛ 0.13 تا 0.66؛ شواهد با قطعیت متوسط). تاثیر آموزش بر مورتالیتی نوزادان قطعی نبود (28% آموزش‌دیده در برابر 25% در مراقبت معمول، خطر نسبی: 0.77؛ 95% CI؛ 0.40 تا 1.48؛ 27 مورد مرگ‌ومیر؛ شواهد با قطعیت پائین). یافته‌های حاصل از کارآزمایی دوم نشان می‌دهد که آموزش مراقبت‌های ضروری از نوزاد در مقایسه با مراقبت‌های معمول، احتمالا شیوه‌های مراقبت از نوزاد را در اتاق زایمان (ارزیابی تنفس، آمادگی برای احیا) اندکی بهبود می‌بخشد (شواهد با قطعیت متوسط).
این متن توسط مرکز کاکرین ایران به فارسی ترجمه شده است.