آپنه انسدادی خواب (OSA) و فشار مثبت مداوم راه هوایی (CPAP) چه هستند؟
آپنه انسدادی خواب (OSA) شرایطی است که باعث قطع تنفس در طول خواب می‌شود. افراد مبتلا به OSA زمان بیشتری را در خواب سبک و زمان کمتری را در خواب عمیق می‌گذرانند و به تبع آن دچار خواب‌آلودگی روزانه می‌شوند که این وضعیت ممکن است بر زندگی روزمره آنها تأثیر بگذارد.
فشار مثبت مداوم راه هوایی درمانی است که هوای فشرده شده را وارد می‌کند تا ره هوایی باز بماند. درمان با CPAP شامل دستگاهی است که سه قسمت اصلی دارد: وسیله‌ای که روی بینی و دهان قرار می‌گیرد، لوله‌ای که ماسک را به موتور دستگاه متصل می‌کند و موتوری که هوا را درون لوله وارد می‌کند.
سوال مطالعه مروری
ما از قبل می‌دانستیم که CPAP به‌طور موثری باعث بهبود علائم ناشی از OSA در اغلب بیماران می‌شود. با این حال، بسیاری از افراد از دستگاه CPAP خود به میزان توصیه شده استفاده نمی‌کنند. ما می‌خواستیم به مداخلات طراحی شده برای آموزش و ایجاد انگیزه برای افراد مبتلا به OSA، برای استفاده بیشتر از دستگاه‌های CPAP، نگاهی بی‌اندازیم.
ویژگی‌های مطالعه
ما به شواهد برگرفته از مطالعات تصادفی‌سازی شده، گروه موازی و کنترل شده نگاه کردیم. پس از جست‌و‌جوی جامع در منابع علمی و ارزیابی کارآزمایی‌ها، ما 41 مطالعه (تعداد شرکتکنندگان = 9005) را وارد کردیم. بیشتر افراد دچار خواب‌آلودگی بیش از حد در طول روز بودند و OSA آنها به تازگی تشخیص داده شده بود. مدت زمان مطالعات از 28 روز تا دو سال متغیر بود.
نتایج
ما کارآزمایی‌ها را به گروه‌هایی تقسیم کردیم که در آنها برای افراد الف) آموزش، ب) مداخله حمایتی، ج) مداخله رفتاری، و د) ترکیبی از مداخلات (با استفاده از همه این سه تکنیک) انجام شد.
ما دریافتیم که همه انواع مداخلات، میزان استفاده از CPAP را با سطوح مختلفی از قطعیت شواهد، افزایش می‌دهند. رفتار‌درمانی باعث می‌شود میزان استفاده از ماشین تا 79 دقیقه در شب افزایش یابد، و مداخلات حمایتی مداوم، احتمالا استفاده از دستگاه را تا حدود 42 دقیقه در شب افزایش می‌دهد. مداخلات آموزشی و ترکیبی ممکن است به‌طور بالقوه استفاده از دستگاه را بهبود بخشند، اما قطعیت این شواهد بسیار کم است.
ما همچنین می‌خواستیم پیامدهای دیگری را مثل خواب‌آلودگی روزانه با استفاده از مقیاس خواب‌آلودگی Epworth؛ (Epworth Sleepiness Scale; ESS)، کیفیت زندگی، افسردگی، و شاخص آپنه هیپوپنه (اندازه‌گیری مکث‌ها در تنفس و تنفس آهسته یا کم‌عمق)، بررسی کنیم. همه مطالعات وارد شده این پیامدهای دیگر را به‌طور مداوم مورد بررسی قرار ندادند، با این حال مداخلات رفتاری ممکن است خواب‌آلودگی روزانه را کاهش دهند.
مطالعات عموما افرادی را وارد کردند که به تازگی از CPAP استفاده می‌کردند.
کیفیت شواهد
کیفیت شواهد برای بهبود پایبندی به استفاده از CPAP، در طول مطالعات و انواع مطالعه به‌طور قابل‌توجهی متفاوت بود. ما اطمینان داشتیم که مداخلات رفتاری باعث بهبود پایبندی به استفاده از دستگاه برای حدود 70 دقیقه در شب می‌شوند. کیفیت شواهد برای مداخلات آموزشی، حمایتی و ترکیبی به اندازه کافی بالا نبود. کیفیت شواهد برای علائم مرتبط با OSA از جمله خواب‌آلودگی روزانه، کیفیت زندگی، اضطراب یا افسردگی، تحت تاثیر تعداد کم مطالعاتی قرار گرفتند که این نتایج را اندازه‌گیری کردند.
در افراد مبتلا به OSA که از CPAP استفاده می‌کنند، شواهدی با قطعیت بالا نشان می‌دهد كه مداخلات رفتاری باعث افزایش معنی‌دار از نظر بالینی در ساعت استفاده از دستگاه، در مقایسه با مراقبت‌های معمول می‌شود. شواهد با قطعیت متوسط نشان می‌دهد که مداخلات حمایتی میزان استفاده از دستگاه را به میزان متوسطی افزایش می‌دهد. شواهد با قطعیت بسیار پائین نشان می‌دهد که مداخلات آموزشی و مختلط ممکن است استفاده از CPAP را به میزان متوسطی افزایش دهد. تأثیر بهبود استفاده از CPAP بر خواب‌آلودگی روزانه، کیفیت زندگی و نمرات خلق‌و‌خو و اضطراب، نامشخص است زیرا این نتایج در اکثر مطالعات وارد شده، ارزیابی نشدند. انجام مطالعاتی که به انتخاب مداخلاتی بپردازند که به بهترین وجه با نیاز‌های خاص فرد بیمار مطابقت داشته و بنابراین منجر به موفقیت‌آمیز‌ترین و مقرون‌به‌صرفه‌ترین درمان می‌شوند، مورد نیاز است.
اگرچه فشار مثبت مداوم راه هوایی (CPAP) در درمان آپنه انسدادی خواب (OSA) بسیار موثر است، عموما توسط استفاده‌کنندگان مورد قبول واقع نمی‌شود. مداخلات آموزشی، حمایتی و رفتاری ممکن است به افراد مبتلا به OSA کمک کنند تا از CPAP به‌طور منظم و مداوم استفاده کنند.
ارزیابی اثر‌بخشی راهبرد‌های آموزشی، حمایتی، رفتاری یا مختلط (ترکیبی از دو یا چند نوع مداخله) که هدف آنها تشویق بزرگسالان به استفاده از CPAPای است که برایشان تجویز شده است.
جستوجوها در پایگاه ثبت تخصصی کارآزمایی‌های گروه راه‌های هوایی در کاکرین انجام شدند. جستوجوها تا 29 اپریل 2019 به‌روز هستند.
ما کارآزمایی‌های تصادفی‌سازی و کنترل شده‌ای (RCT) را وارد کردیم که مداخله(های) طراحی شده را برای آگاهی دادن به شرکتکنندگان در مورد CPAP/OSA، حمایت از آنها در استفاده از CPAP، یا اصلاح رفتار آنها را برای افزایش استفاده از دستگاه‌های CPAP ارزیابی کردند.
ما مطالعات را برای تعیین مناسب بودن آنها برای گنجاندن در مرور، ارزیابی کردیم. داده‌ها به‌طور مستقل از هم استخراج شده و برای تجزیهوتحلیل وارد RevMan شدند. ارزیابی «خطر سوگیری (bias)» با استفاده از ابزار به‌روز‌شده «خطر سوگیری 2» برای پیامد اولیه که استفاده از CPAP بود، انجام شد. ارزیابی‌های سطح «خطر سوگیری» مطالعه، با استفاده از ابزار اصلی «خطر سوگیری» انجام شد. ارزیابی GRADE با استفاده از GRADEpro انجام شد.
چهل‌ویک مطالعه (9005 شرکت‌کننده) در این مرور گنجانده شدند؛ 16 مورد از این مطالعات با جست‌و‌جو‌های به‌روزرسانی شده، شناسایی شدند. مقیاس پایه خواب‌آلودگی Epworth؛ (ESS) نشان می‌دهد که بیشتر شرکتکنندگان از خواب‌آلودگی بیش از حد در روز رنج می‌برند. اکثر شرکتکنندگان قبلا از CPAP استفاده نکرده بودند. هنگام بررسی خطر سوگیری برای پیامد اولیه که ساعات استفاده از دستگاه در شب بود، 58.3% مطالعات دارای خطر کلی بالایی بودند (24 از 41 مطالعه)، 39.0% مشکلاتی داشتند (16 از 41 مطالعه) و 2.4% با خطر کلی پایین روبه‌رو بودند (1 از 41 مطالعه).
ما مطمئن نیستیم که مداخلات آموزشی میزان استفاده از دستگاه را بهبود می‌بخشند، زیرا قطعیت شواهد بسیار پائین ارزیابی شد. به دلیل ناهمگونی زیاد در مطالعات، نتوانستیم متاآنالیزها را برای تعداد موارد خروج از مطالعه و نمرات علائم، انجام دهیم.
مداخلات حمایتی احتمالا میزان استفاده از دستگاه را تا 0.70 ساعت در شب افزایش می‌دهند (95% فاصله اطمینان (CI): 0.36 تا 1.05؛ N = 1426؛ 13 مطالعه، شواهد با قطعیت متوسط) و شواهدی با قطعیت پائین نشان می‌دهد که تعداد شرکت‌کنندگانی که ≥ 4 ساعت در شب از دستگاه استفاده کردند، ممکن است از 601 به 717 مورد در هر 1000 نفر افزایش یابد (نسبت شانس (OR): 1.68؛ 95% CI؛ 1.08 تا 2.60؛ N = 376؛ 2 مطالعه). با این حال، ممکن است تعداد موارد ترک درمان نیز از 136 به 167 مورد در هر 1000 نفر برسد (OR: 1.27؛ 95% CI؛ 0.97 تا 1.66، N = 1702؛ 11 مطالعه، شواهد با قطعیت پائین). شرکتکنندگان ممکن است پیشرفت‌های اندکی را در علائم داشته باشند (نمره ESS؛ 0.32- نمره؛ 95% CI؛ 1.19- تا 0.56، N = 470؛ 5 مطالعه، شواهد با قطعیت پائین) و ما مطمئن نیستیم که کیفیت زندگی با مداخلات حمایتی بهبود می‌یابد، زیرا قطعیت شواهد بسیار پایین ارزیابی شد.
در مقایسه با مراقبت‌های معمول، مداخلات رفتاری باعث افزایش معنی‌دار از نظر بالینی در میزان استفاده از دستگاه تا 1.31 ساعت در شب (95% CI؛ 0.95 تا 1.66، N = 578؛ 8 مطالعه، شواهد با قطعیت بالا) می‌شوند و احتمالا تعداد شرکت‌کنندگانی را که ≥ 4 ساعت در شب از دستگاه‌های خود استفاده می‌کنند، از 371 به 501 مورد در هر 1000 نفر افزایش می‌دهند (OR: 1.70؛ 95% CI؛ 1.20 تا 2.41؛ تعداد 549، 6 مطالعه، شواهد با قطعیت بالا) و تعداد موارد ترک مطالعه را از 146 به 101 مورد در هر 1000 نفر کاهش می‌دهد (OR: 0.66؛ 95% CI؛ 0.44 تا 0.98، N = 939؛ 10 مطالعه، شواهد با قطعیت بالا). مداخلات رفتاری ممکن است علائم را کاهش دهند (نمره ESS؛ 2.42- نمره؛ 95% CI؛ 4.27- تا 0.57-؛ N = 272؛ 5 مطالعه، شواهد با قطعیت پائین)، اما احتمالا هیچ تاثیری بر کیفیت زندگی ندارند (پرسشنامه پیامدهای عملکردی خواب (FOSQ)، تفاوت میانگین استانداردشده (SMD): 0.00؛ 95% CI؛ 0.26- تا 0.26، N = 228؛ 3 مطالعه، شواهد با قطعیت متوسط). ما مطمئن نیستیم که مداخلات رفتاری شاخص آپنه/هیپوپنه (AHI) را بهبود می‌بخشند یا خیر، زیرا قطعیت شواهد بسیار پائین ارزیابی شدند.
ما مطمئن نیستیم که مداخلات مختلط باعث بهبود استفاده از دستگاه، افزایش تعداد شرکتکنندگان استفاده کننده از دستگاه به مدت ≥ 4 ساعت در شب، کاهش موارد خروج از مطالعه، بهبود کیفیت زندگی یا کاهش علائم اضطراب می‌شوند، زیرا قطعیت شواهد برای این پیامدها، بسیار پایین ارزیابی شدند. به دلیل ناهمگونی قابل‌توجه بین مطالعات، نمرات علائم به دست آمده از ESS قابل اندازه‌گیری نبود.
این متن توسط مرکز کاکرین ایران به فارسی ترجمه شده است.