سوال مطالعه مروری
آیا مصرف پروفیلاکسی ویتامین K در پیشگیری از خونریزی ناشی از کمبود ویتامین K؛ (vitamin K deficiency bleeding; VKBD) در نوزادان پره‌ترم موثر است؟
پیشینه
نوزادان پره‌ترم به علت تاخیر در تغذیه و بنابراین، تاخیر در کلونیزاسیون (colonization) روده با باکتری تولید کننده ویتامین K و هم‌چنین نارسایی عملکرد کبد و عملکرد لخته شدن خون، به‌طور بالقوه در معرض خطر بالای VKBD قرار دارند. نوزادان پره‌ترم به‌طور معمول ویتامین K پروفیلاکتیک را از طریق راه‌های داخل وریدی یا عضلانی دریافت می‌کنند.
ویژگی‌های مطالعه
در جست‌وجویی که تا 5 دسامبر 2016 کامل شد، هیچ مطالعه‌ای را در مورد نوزادان پره‌ترم نیافتیم که مصرف پروفیلاکتیک ویتامین K را با عدم درمان مقایسه کند و فقط یک مطالعه دوز و روش تجویز ویتامین K را مقایسه کرد.
نتایج کلیدی
یک مطالعه معیارهای ورود به مطالعه را داشت و دوز و روش تجویز را مقایسه کرد. این مطالعه نشان می‌دهد که هر دو روش داخل وریدی و عضلانی در دستیابی به سطوح قابل اندازه‌گیری ویتامین K کافی هستند و دوز پائین 0.2 میلی‌گرم منجر به سطوح قابل اندازه‌گیری ویتامین K، بدون شواهدی از وجود پروتئین ناشی از کمبود ویتامین K می‌شود. برای تعیین بهترین دوز و روش تجویز ویتامین K به نوزادان پره‌ترم، انجام مطالعات بیشتر با کیفیت بالا مورد نیاز است.
کیفیت شواهد
شواهد با کیفیت پائین.
نوزادان پره‌ترم دارای سطوح ویتامین K پائینی هستند و پروتئین PIVKA قابل تشخیص طی هفته اول زندگی به وجود می‌آید. علی‌رغم اینکه این نوزادان در معرض خطر VKDB قرار دارند، مطالعه‌ای وجود ندارد که ویتامین K را در برابر عدم درمان مقایسه کند و مطالعات اندکی استراتژی‌های بالقوه مصرف آن را برای درمان موثر بررسی کردند. مطالعات دوزاژ نشان می‌دهند که ما در حال حاضر دوزهایی را از ویتامین K به نوزادان پره‌ترم ارائه کردیم که منجر به سطوح سوپرافیزیولوژیک شد. به علت عدم قطعیت فعلی، پزشکان باید داده‌های به دست آمده از نوزادان ترم را به نوزادان پره‌ترم تعمیم دهند. از آنجا که هیچ شواهدی وجود ندارد که نشان دهد ویتامین K مضر یا بی‌اثر است و از آنجایی که ویتامین K یک داروی ارزان است، به نظر می‌رسد باید از توصیه‌های متخصص نوزادان پیروی کرده و ویتامین K را به نوزادان پره‌ترم ارائه کرد. با این حال، انجام پژوهش بیش‌تری در مورد دوز و روش مناسب تجویز ضروری است.
ویتامین K برای سنتز عوامل انعقادی ضروری است. نوزادان ترم، به خصوص نوزادانی که به‌طور انحصاری با شیر مادر تغذیه می‌شوند، کمبود ویتامین K دارند و در نتیجه ممکن است خونریزی ناشی از کمبود ویتامین K؛ (vitamin K deficiency bleeding; VKDB) داشته باشند. نوزادان پره‌ترم به دلیل تاخیر در کلونیزاسیون (colonization) سیستم گوارشی و میکروفلورهای تولید کننده ویتامین K و هم‌چنین عملکرد هپاتیک و هموستاتیک نارس، به‌طور بالقوه در معرض خطر بالایی برای VKDB قرار دارند.
تعیین تاثیر مصرف پروفیلاکسی ویتامین K در پیشگیری از خونریزی ناشی از کمبود ویتامین K؛ (VKDB) در نوزادان پره‌ترم.
ما از استراتژی جست‌وجوی استاندارد گروه نوزادان در کاکرین برای جست‌وجو در پایگاه ثبت مرکزی کارآزمایی‌های کنترل شده کاکرین (CENTRAL؛ شماره 11، 2016)؛ MEDLINE via PubMed (از 1966 تا 5 دسامبر 2016)؛ Embase (از 1980 تا 5 دسامبر 2016) و CINAHL (از 1982 تا 5 دسامبر 2016) استفاده کردیم. هم‌چنین بانک‌های اطلاعاتی کارآزمایی‌های بالینی، خلاصه مقالات کنفرانس‌ها و فهرست منابع مقالات بازیابی شده را جست‌وجو کردیم.
کارآزمایی‌های تصادفی‌سازی و کنترل شده (randomised controlled trials; RCTs) یا شبه-RCTهایی درباره هر نوع شکل دارویی ویتامین K برای نوزادان پره‌ترم.
مطالعات بالقوه را ارزیابی کرده و داده‌ها را بر اساس توصیه‌های گروه نوزادان در کاکرین استخراج کردیم.
هیچ مطالعه واجد شرایطی را نیافتیم که ویتامین K را با عدم درمان مقایسه کرده باشد.
یک مطالعه تجویز داخل وریدی (intravenous; IV) ویتامین K را با تزریق عضلانی (intramuscular; IM) آن و دوزهای مختلف ویتامین K را مقایسه کرد. سه نوع رژیم پروفیلاکتیک مختلف ویتامین K؛ (0.5 میلی‌گرم به صورت IM؛ 0.2 میلی‌گرم ویتامین K1، یا 0.2 میلی‌گرم به صورت IV) به نوزادان با سن بارداری کمتر از 32 هفته ارائه شد. با توجه به این که فقط یک مطالعه کوچک معیارهای ورود را داشت، کیفیت شواهد را برای پیامدهای بررسی شده پائین ارزیابی کردیم.
داخل عضلانی در برابر داخل وریدی
هیچ تفاوتی با اهمیت آماری در سطوح ویتامین K در گروه دریافت کننده 0.2 میلی‌گرم IV در مقایسه با نوزادان دریافت کننده 0.2 یا 0.5 میلی‌گرم ویتامین K به صورت IM (گروه کنترل) در روز 5 زندگی وجود نداشت. تا روز 25، سطوح ویتامین K1 در تمام گروه‌ها کاهش یافت، اما نوزادان دریافت کننده 0.5 میلی‌گرم ویتامین K عضلانی سطوح بالاتری از ویتامین K1 نسبت به گروه دریافت کننده 0.2 میلی‌گرم IV یا گروه دریافت کننده 0.2 میلی‌گرم IM داشتند.
سطح ویتامین K1 اپوکساید 2,3 (ویتامین K1O) در نوزادان دریافت کننده 0.2 میلی‌گرم IV تفاوت آماری با نوزادان گروه کنترل در روز 5 یا 25 مطالعه نداشت. تمام نوزادان دارای سطوح طبیعی یا سوپرافیزیولوژیک (supraphysiologic) غلظت ویتامین K1 بودند یا مقدار قابل تشخیص یا ناچیز پروترومبین (prothrombin) ناشی از نبود ویتامین K – II؛ (PIVKA II) نداشتند.
مقایسه دوزها
سطوح ویتامین K1 و سطوح ویتامین K1O در روز 5 در گروه 0.2 میلی‌گرم IM به‌طور معنی‌داری کمتر از گروه 0.5 میلی‌گرم IM بود. در روز 25، سطوح ویتامین K1O و سطوح ویتامین K1 در گروه 0.2 میلی‌گرم IM و گروه 0.5 میلی‌گرم IM تفاوت معنی‌داری نداشت. وجود پروتئین‌های PIVKA II در گروه 0.2 میلی‌گرم IM در برابر گروه 0.5 میلی‌گرم IM در روز 5 یا 25 مطالعه تفاوت معنی‌داری نداشت.
این متن توسط مرکز کاکرین ایران به فارسی ترجمه شده است.