سیبزمینی شیرین (sweet potato) (با نام علمی Ipomoea batatas) گیاهی است که در کمربندهای گرمسیری و نیمه-گرمسیری یافت شده و یکی از مغذیترین سبزیجات در این مناطق به حساب میآید. سیبزمینی شیرین علاوه بر محبوبیت در آشپزی در کشورهای آسیا-اقیانوسیه، آفریقا و آمریکای شمالی، در طب سنتی نیز برای درمان دیابت ملیتوس استفاده میشود. ما تصمیم گرفتیم بررسی کنیم که شواهد کافی از کارآزماییهای پزشکی وجود دارد که نشان دهد سیبزمینی شیرین به عنوان درمان دیابت اثربخش است یا خیر. این مرور از کارآزماییهای تصادفیسازی و کنترل شده فقط سه مطالعه (با مجموع 140 شرکتکننده) را پیدا کرد که تاثیرات سیبزمینی شیرین را برای مدیریت بالینی دیابت ملیتوس نوع 2 در مقایسه با داروی تقلبی (دارونما (placebo)) ارزیابی کردند. همه این کارآزماییها از کیفیت بسیار پائینی برخوردار بودند. دو مطالعه با 122 شرکتکننده بهبود کنترل متابولیک طولانی-مدت سطح قند خون را که با هموگلوبین A1c گلیکوزیله (HbA1c) اندازهگیری شد، نشان دادند، که در شرکتکنندگانی که روزانه 4 گرم قرص سیبزمینی شیرین را به مدت سه تا پنج ماه مصرف کردند، بهطور میانگین تا 0.3% درصد کاهش یافت. طول دوره درمان از شش هفته تا پنج ماه متغیر بود. هیچ مطالعهای عوارض دیابت، مرگومیر به هر علتی، کیفیت زندگی مرتبط با سلامت، بهزیستی (well-being)، پیامدهای عملکردی یا هزینهها را مورد بررسی قرار نداد. عوارض جانبی عمدتا خفیف و شامل اتساع و درد شکمی بودند. انواع مختلفی از سیبزمینیهای شیرین و فرآوردههای آنها وجود دارد. انجام کارآزماییهای بیشتری برای ارزیابی کیفیت فرآوردههای مختلف سیبزمینی شیرین، همچنین ارزیابی بیشتر استفاده از انواع مختلف سیبزمینی شیرین در رژیم غذایی افراد دیابتی مورد نیاز است.
شواهد کافی در مورد تاثیر استفاده از سیبزمینی شیرین برای دیابت ملیتوس نوع 2 وجود ندارد. علاوه بر بهبود متدولوژی کارآزمایی، مسائل مربوط به استانداردسازی و کنترل کیفیت فرآوردهها - از جمله دیگر انواع سیبزمینی شیرین - باید مورد توجه قرار گیرند. کارآزماییهای مشاهدهای بیشتر و RCTهایی که تاثیرات سیبزمینی شیرین را ارزیابی میکنند، برای راهنمایی هر توصیهای در عملکرد بالینی مورد نیاز است.
سیبزمینی شیرین (sweet potato) (با نام علمی Ipomoea batatas) از مغذیترین سبزیجات نیمه-گرمسیری و گرمسیری است. در طب سنتی نیز از آن برای مدیریت بالینی دیابت ملیتوس نوع 2 استفاده میشود. پژوهشهای انجام شده در مدلهای حیوانی و انسانی نقش احتمالی سیبزمینی شیرین را در کنترل سطح قند خون نشان میدهند.
ارزیابی تاثیرات مصرف سیبزمینی شیرین در مدیریت بالینی دیابت ملیتوس نوع 2.
بانکهای اطلاعاتی الکترونیکی متعددی را جستوجو کردیم، از جمله کتابخانه کاکرین (The Cochrane Library) (سال 2013، شماره 1)؛ MEDLINE؛ EMBASE؛ CINAHL؛ SIGLE و LILACS (همه تا فوریه 2013)، جستوجوهای دستی نیز انجام شدند. هیچ گونه محدودیت زبانی اعمال نشد.
کارآزماییهای تصادفیسازی و کنترل شدهای (randomised controlled trials; RCTs) را وارد کردیم که سیبزمینی شیرین را با دارونما (placebo) یا یک مداخله مقایسهکننده، با یا بدون مداخلات دارویی یا غیر-دارویی مقایسه کردند.
دو نویسنده بهطور مستقل از هم کارآزماییها را انتخاب و دادهها را استخراج کردند. خطر سوگیری (bias) را با ارزیابی تصادفیسازی، پنهانسازی تخصیص، کورسازی، کامل بودن دادههای پیامد، گزارشدهی انتخابی و دیگر منابع بالقوه سوگیری ارزیابی کردیم.
سه RCT معیارهای ورود ما را داشتند: اینها در مجموع 140 شرکتکننده را مورد بررسی قرار دادند و طول دوره آنها از شش هفته تا پنج ماه متغیر بود. هر سه مطالعه توسط همان نویسندگانی انجام شدند که کارآزماییها را انجام دادند. در مجموع، خطر سوگیری این کارآزماییها نامشخص یا در سطح بالا بود. همه RCTها تاثیر مصرف فرآوردههای سیبزمینی شیرین را با دارونما (placebo) بر کنترل سطح قند خون در دیابت ملیتوس نوع 2 مقایسه کردند. بهبودی مشاهدهشده در هموگلوبین A1c گلیکوزیله (HbA1c) در سه تا پنج ماه با مصرف فرآوردههای سیبزمینی شیرین به میزان 4 گرم/روز در مقایسه با دارونما از نظر آماری معنیدار بود (تفاوت میانگین (MD): 0.3-%؛ (95% فاصله اطمینان: 0.6- تا 0.04-)؛ P = 0.02؛ 122 شرکتکننده؛ 2 کارآزمایی). هیچ موردی از بروز عوارض جانبی جدی گزارش نشد. عوارض دیابتی و موربیدیتی، مرگومیر به هر علتی، کیفیت زندگی مرتبط با سلامت، بهزیستی (well-being)، پیامدهای عملکردی و هزینهها مورد بررسی قرار نگرفتند.
این متن توسط مرکز کاکرین ایران به فارسی ترجمه شده است.