بیماری مزمن انسدادی ریه (chronic obstructive pulmonary disease; COPD) یک بیماری ریوی است که شامل وضعیتهایی مثل برونشیت (bronchitis) مزمن و آمفیزم (emphysema) میشود. COPD بهطور عمده در اثر کشیدن سیگار یا استنشاق گرد و غبار، که منجر به انسداد یا تنگی راههای هوایی شود، ایجاد میشود. نشانههای این بیماری شامل تنگی نفس و سرفه مزمن است. تیوتروپیوم (tiotropium) یک داروی استنشاقی است که به گشاد شدن راههای هوایی (برونکودیلاتور) تا 24 ساعت کمک کرده و برای مدیریت نشانههای پایدار COPD استفاده میشود.
تعداد 22 مطالعه را شامل 23,309 شرکتکننده پیدا کردیم که اثربخشی طولانیمدت و عوارض جانبی تیوتروپیوم و دارونما (placebo) را با هم مقایسه کردند. درمان با تیوتروپیوم در مقایسه با دارونما، منجر به بهبود کیفیت زندگی شد، و تعداد افراد کمتری مبتلا به تشدید بیماری (بدتر شدن نشانههای COPD) یا تشدیدهای منجر به بستری شدن در بیمارستان شدند. تعداد افرادی که به مدت یک سال نیاز به درمان داشتند تا از بروز تشدید بیماری در یک نفر بیشتر جلوگیری شود، 16 نفر (95% فاصله اطمینان (CI): 10 تا 36) گزارش شد. هیچ تفاوتی را با اهمیت آماری میان گروههای تیوتروپیوم و دارونما از نظر تعداد افراد بستری در بیمارستان به هر علتی، عوارض جانبی جدی یا مرگومیر در طول مطالعات پیدا نکردیم. با این حال، زمانی که دادهها را بسته به اینکه اسپری استنشاقی پودر خشک در مطالعات استفاده شد یا اسپری استنشاقی soft mist، تقسیم کردیم، این دو زیر گروه بهطور قابل@توجهی متفاوت بودند. با اسپری استنشاقی پودر خشک، مرگومیرهای کمتری در گروه تیوتروپیوم نسبت به گروه دارونما رخ داد، در حالی که با اسپری استنشاقی soft mist مرگومیرهای بسیار بیشتری در گروه تیوتروپیوم نسبت به گروه دارونما گزارش شد. همچنین، تعداد شرکتکنندگانی که داروی مطالعه را زودهنگام قطع کردند، در گروه دارونما بیشتر از گروه تیوتروپیوم بود.
این مرور نشان میدهد که درمان با تیوتروپیوم، کیفیت زندگی بیماران را بهبود بخشیده و خطر تشدید بیماری را کاهش میدهد، از جمله تشدیدهایی که منجر به بستری شدن بیمار در بیمارستان میشود. اما تیوتروپیوم احتمال بستری شدن در بیمارستان به هر علتی یا تعداد مرگومیرها را کاهش نمیدهد. بر اساس شواهد موجود در این مرور، به نظر میرسد که تیوتروپیوم یک انتخاب درمانی معقول برای بیماران مبتلا به COPD پایدار باشد.
این مرور نشان میدهد که درمان با تیوتروپیوم با بهبود قابلتوجهی در کیفیت زندگی بیماران همراه بوده و خطر تشدید حملات بیماری را کاهش میدهد، تعداد افراد مورد نیاز جهت درمان تا حصول یک منفعت (number needed to treat for a benefit; NNTB) برای پیشگیری از بروز یک تشدید، 16 نفر بود. تیوتروپیوم همچنین تشدیدهای منجر به بستری را کاهش داد، اما تفاوت معنیداری از لحاظ بستری شدن در بیمارستان به هر علتی یا مورتالیتی مشاهده نشد. بنابراین، همانطور که در دستورالعملهای بالینی هم پیشنهاد شده، به نظر میرسد تیوتروپیوم انتخاب معقولی برای مدیریت بیماران مبتلا به COPD پایدار باشد. کارآزماییهای موجود در این مرور تفاوتی را در خطر مورتالیتی در مقایسه با دارونما بسته به نوع دستگاه تحویل تیوتروپیوم مورد استفاده نشان دادند. با این حال، زمانی که 2.5 میکروگرم یا 5 میکروگرم تیوتروپیوم از طریق Respimat در مقایسه مستقیم با 18 میکروگرم Handihaler استفاده شد، این نتایج در کارآزمایی اخیر تایید نشدند.
تیوتروپیوم (tiotropium) یک عامل آنتیکولینرژیک است که به عنوان یک درمان نگهدارنده با دوز یک بار در روز برای مدیریت بالینی نشانهها و تشدیدهای بیماری مزمن انسدادی ریه (chronic obstructive pulmonary disease; COPD) پایدار مقبولیت گستردهای به دست آورده است. در چند سال گذشته چندین مرور سیستماتیک در مورد اثربخشی تیوتروپیوم انجام شده، با این حال، انتشار نتایج چندین کارآزمایی جدید که درمان تیوتروپیوم را با دارونما (placebo)، از جمله اسپریهای استنشاقی soft mist مقایسه کردهاند، بهروز کردن این مرور را ضروری میسازد.
ارزیابی دادههای به دست آمده از کارآزماییهای تصادفیسازی و کنترل شده (randomised controlled trials; RCTs) که اثربخشی تیوتروپیوم و دارونما را در بیماران مبتلا به COPD، بر اساس نقاط پایانی (endpoints) مهم بالینی، مقایسه کردند.
تا فوریه سال 2012، در پایگاه ثبت تخصصی کارآزماییهای گروه راههای هوایی در کاکرین (CAGR) و ClinicalTrials.gov به جستوجو پرداختیم.
RCTهای گروه موازی (parallel group) را با طول دوره سه ماه یا بیشتر وارد کردیم که به مقایسه درمان با تیوتروپیوم در برابر دارونما در بیماران مبتلا به COPD پرداختند.
دو نویسنده مرور بهطور مستقل از هم مطالعات را برای گنجاندن در مرور ارزیابی کرده و سپس دادههای مربوط به کیفیت مطالعه و نتایج پیامد را استخراج کردند. برای کسب اطلاعات بیشتر، با نویسندگان مطالعه و حامیان کارآزمایی تماس گرفته و اطلاعاتی را در مورد عوارض جانبی از همه کارآزماییها جمعآوری کردیم. با استفاده از نرمافزار Cochrane Review Manager 5, RevMan 5.2 دادهها را آنالیز کردیم.
این مرور شامل 22 مطالعه با کیفیت روششناسی (methodology) خوب بود که 23,309 شرکتکننده مبتلا به COPD را وارد کردند. مطالعات از طراحیهای مشابه استفاده کردند، با این حال، طول دوره آنها از سه ماه تا چهار سال متغیر بود. در 19 مطالعه، 18 میکروگرم تیوتروپیوم یک بار در روز از طریق اسپری استنشاقی پودر خشک Handihaler و در سه مطالعه، 5 یا 10 میکروگرم تیوتروپیوم یک بار در روز از طریق اسپری استنشاقی کننده Respimat soft mist مورد ارزیابی قرار گرفتند. درمان با تیوتروپیوم در مقایسه با دارونما (placebo)، بهطور قابل توجهی میانگین کیفیت زندگی را بهبود بخشید (تفاوت میانگین (MD): 2.89-؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 3.35- تا 2.44-)، و باعث افزایش تعداد شرکتکنندگان با بهبود بالینی قابلتوجه (نسبت شانس (OR): 1.52؛ 95% CI؛ 1.38 تا 1.68)، و کاهش تعداد شرکتکنندگان با وخامت بالینی قابلتوجه (OR: 0.65؛ 95% CI؛ 0.59 تا 0.72) در کیفیت زندگی (اندازهگیری شده با پرسشنامه تنفسی سنت جورج (St George's Respiratory Questionnaire; SGRQ)) شد. درمان با تیوتروپیوم بهطور چشمگیری تعداد شرکتکنندگانی را که از تشدید بیماری رنج میبردند، کاهش داد (OR: 0.78؛ 95% CI؛ 0.70 تا 0.87). بر اساس میانگین نرخ رویداد با دارونما در 44% از مطالعات یک ساله، این یافته به این معناست که باید 16 بیمار (95% CI؛ 10 تا 36) با تیوتروپیوم به مدت یک سال درمان شوند تا از تشدید بیماری در یک بیمار بیشتر جلوگیری شود. درمان با تیوتروپیوم منجر به کاهش موارد بستری در بیمارستان به دلیل تشدید بیماری شد (OR: 0.85؛ 95% CI؛ 0.72 تا 1.00)، اما هیچ تفاوتی با اهمیت آماری در بستری شدن به هر علتی (OR: 1.00؛ 95% CI؛ 0.88 تا 1.13) یا عوارض جانبی جدی غیر کشنده (OR: 1.03؛ 95% CI؛ 0.97 تا 1.10) وجود نداشت. علاوه بر این، تفاوتی با اهمیت آماری از نظر مورتالیتی به هر علتی (all-cause mortality) میان گروههای تیوتروپیوم و دارونما وجود نداشت (Peto OR: 0.98؛ 95% CI؛ 0.86 تا 1.11). با این حال، تجزیهوتحلیل زیر گروه، تفاوت معنیداری را میان مطالعاتی که از یک اسپری استنشاقی پودر خشک استفاده کرده و مطالعاتی که از یک اسپری استنشاقی soft mist استفاده کردند، نشان داد (تست برای تفاوتهای زیر گروه: P = 0.01). با اسپری استنشاقی پودر خشک، مرگومیرهای کمتری در گروه تیوتروپیوم (Peto OR: 0.92؛ 95% CI؛ 0.80 تا 1.05) نسبت به گروه دارونما (نرخ سالانه 2.8%) رخ داد، اما با اسپری استنشاقی soft mist مرگومیرهای بسیار بیشتری در گروه تیوتروپیوم (Peto OR: 1.47؛ 95% CI؛ 1.04 تا 2.08) نسبت به گروه دارونما (نرخ سالانه 1.8%) به وقوع پیوست. نرخ بیمارانی که درمان مطالعه را قطع کردند، نابرابر بود، شرکتکنندگان دریافتکننده درمان تیوتروپیوم بهطور قابلتوجهی کمتر از شرکتکنندگان درمان شده با دارونما، از درمان کنارهگیری کردند (OR: 0.66؛ 95% CI؛ 0.59 تا 0.73). عملکرد ریه در شرکتکنندگانی که تیوتروپیوم مصرف کردند در مقایسه با افرادی که دارونما دریافت کردند، در پایان مطالعه بهبود یافت (حجم بازدمی اجباری در یک ثانیه (FEV 1) MD؛ 118.92 میلیلیتر؛ 95% CI؛ 113.07 تا 124.77).
این متن توسط مرکز کاکرین ایران به فارسی ترجمه شده است.