شکستگیهای استخوان یکی از عوامل اصلی ناتوانی در بزرگسالان است. زمان لازم برای بهبودی استخوان («جوشخوردگی یا union») عامل مهمی در تعیین بهبودی پساز آسیبدیدگی است. در تعداد کمی از شکستگیها، ترمیم بهطور کامل یا در بازه زمانی مناسبی صورت نمیگیرد. این مرور برای یافتن اینکه درمان غنی از پلاکت (platelet rich therapy; PRT) بهبود استخوان را تسریع میکند و عوارض را کاهش میدهد یا خیر، انجام شد. بهطور معمول، درمان پلاکت شامل اهدای یک نمونه خون وریدی است که در آن بخش فعال و غنی از پلاکت، معمولا با فرایند سانتریفیوژ، استخراج میشود. برای تغییر خواص بیولوژیکی و نحوه کار با مواد، ممکن است مواد شیمیایی دیگری به بخش فعال اضافه شوند.
فقط یک مطالعه، شامل 21 شرکتکننده، وارد این مرور شد. در این مطالعه، PRT بههمراه پیوند استخوان در مقایسه با پیوند استخوان بهتنهایی (گروه کنترل)، در بیماران مبتلا به استئوآرتریت زانو که تحت جراحی برداشتن یک قطعه گوهای (استئوتومی (osteotomy)) از استخوان تیبیا (ساق پا) به منظور تغییر الگوی تحمل وزن روی زانو قرار گرفتند، بررسی شد. مانند شکستگی، زمان لازم برای بهبودی استخوان، عامل مهمی در تعیین بهبودی پساز استئوتومی است. این مطالعه نشان داد که میان گروه PRT و گروه کنترل، از نظر پیامدهای عملکردی گزارششده توسط بیمار یا ارزیابیشده توسط پزشک در مدت یک سال، تفاوتی وجود نداشت. بااینحال، بر اساس معیارهای رادیوگرافی (اشعه ایکس) ترمیم استخوان، این مطالعه نشان داد که نسبت بیشتری از استخوانها تا یک سال در شرکتکنندگانی که مطالعه را کامل کردند، بهبود یافتند. یک عارضه جانبی در شرکتکنندهای که تحت درمان غنی از پلاکت قرار گرفت، گزارش شد.
این مرور براساس شواهد محدودی که در حال حاضر در دسترس است، نشان داد که PRT هیچ تاثیری بر پیامدهای عملکردی نداشت. PRT ممکن است در تسریع و بهبود میزان بروز جوشخوردگی در استئوتومی مفید باشد. تنها عارضه گزارششده لزوما مربوط به درمان PRT نبود. هیچ دادهای در مورد اثربخشی PRT در درمان شکستگیهای حاد، شکستگیهای جوشنخورده یا نواقص بزرگ استخوانی در دسترس نبود. در حال حاضر، مطالعه دیگری روی بیماران دچار شکستگی مفصل ران در دست انجام است و شواهد بیشتری را در رابطه با استفاده از PRT در آینده ارائه خواهد کرد.
اگرچه نمیتوان مزیت بالقوه درمانهای غنی از پلاکت را در تقویت ترمیم استخوانهای بلند در بزرگسالان منتفی دانست، شواهد موجود از یک کارآزمایی واحد برای حمایت از استفاده روتین از این مداخله در عملکرد بالینی کافی نیست. کارآزماییهای آتی باید بر ارائه گزارش از پیامدهای عملکردی گزارششده توسط بیمار از همه شرکتکنندگان کارآزمایی به مدت حداقل یک سال پیگیری تمرکز کنند.
عوارض و هزینههای اجتماعیاقتصادی مرتبط با ترمیم استخوانهای بلند، قابل توجه است. درمانهای غنی از پلاکت (platelet rich)، فرآوردههای خونی اتولوگ هستند که غلظت پلاکت آنها بیشتر از خون کامل فیزیولوژیکی است. علیرغم نتایج امیدوارکننده حاصل از تعدادی از مطالعات حیوانی آزمایشگاهی (in-vitro) ، شواهد بالینی برای پشتیبانی از استفاده از درمان غنی از پلاکت در ترمیم استخوانهای بلند مبهم است.
ارزیابی تاثیرات (مزایا یا آسیبها) درمانهای غنی از پلاکت برای درمان استئوتومی (osteotomy) استخوانهای بلند، شکستگیهای حاد، شکستگیهای جوشنخورده و نواقص استخوانی در بزرگسالان.
پایگاه ثبت تخصصی گروه ترومای استخوان، مفصل و عضله در کاکرین (8 نوامبر 2011)، پایگاه مرکزی ثبت کارآزماییهای کنترلشده کاکرین (CENTRAL) ( کتابخانه کاکرین ، سال 2011، شماره 4)؛ MEDLINE (1948 تا هفته 1 نوامبر 2011) و EMBASE (1980 تا هفته 44 سال 2011) را جستوجو کردیم. همچنین پایگاههای ثبت کارآزمایی و فهرست منابع مقالات جستوجو شدند.
کارآزماییهای بالینی تصادفیسازی و شبه-تصادفیسازی و کنترلشدهای که هر نوع درمان غنی از پلاکت را در مقایسه با عدم درمان بیشتر یا دارونما (placebo) در مدیریت استئوتومی استخوانهای بلند، شکستگیهای حاد، شکستگیهای جوشنخورده و نواقص استخوانی در بزرگسالان ارزیابی کردند. مطالعاتی در این مرور وارد شدند که شامل شرکتکنندگان بالای 18 سال بودند؛ پیامدهای عملکردی، زمان سپریشده تا جوش خوردن استخوان، جوشنخوردگی استخوان، پروسیجرهای ثانویه مانند اقدامات مربوط به شکست تثبیت یا تاخیر در جوشخوردگی یا جوشنخوردگی استخوان، عوارض جانبی، درد یا هزینهها را گزارش کردند.
دو نویسنده بهطور مستقل از هم مطالعات را برای ورود به این مرور انتخاب کردند. خطر سوگیری (bias) مطالعات با استفاده از ابزار «خطر سوگیری» سازمان همکاری کاکرین (Cochrane Collaboration) ارزیابی شدند. تاثیرات درمان برای پیامدهای دوحالتی (dichotomous outcome) در قالب خطرات نسبی (RR) و برای معیارهای پیوسته (continuous) در قالب تفاوتهای میانگین (MD)، هر دو با 95% فواصل اطمینان (CI)، بیان شدند.
فقط یک مطالعه واجد شرایط، شامل 21 شرکتکننده، وارد این مرور شد. این مطالعه به مقایسه درمان غنی از پلاکت همراه با پیوند استخوان آلوژنیک با پیوند استخوان آلوژنیک بهتنهایی در بیمارانی پرداخت که تحت استئوتومی اصلاحی برای استئوآرتروز کمپارتمان داخلی زانو قرار داشتند. خطر سوگیری مرتبط با این مطالعه، قابل توجه بود. در نمرات پیامد عملکردی گزارششده توسط بیمار یا ارزیابیشده توسط پزشک، تفاوت معنیداری میان گروهها در مدت یک سال مشاهده نشد. از نظر نسبتی از استخوانهای جوشخورده در مدت یک سال، درمان غنی از پلاکت، مزیتی با اهمیت آماری داشت (8/9 در مقایسه با 3/9؛ RR: 2.67؛ 95% CI؛ 1.03 تا 6.91). بااینحال، با فرض پیامدهای ضعیف برای شرکتکنندگانی که در دوره پیگیری از دست رفته بودند، این مزیت حفظ نشد (8/11 در مقایسه با 3/10؛ RR: 2.42؛ 95% CI؛ 0.88 تا 6.68). بروز یک عارضه جانبی در شرکتکنندهای گزارش شد که تحت درمان غنی از پلاکت قرار گرفت.
در حال حاضر، یک مطالعه واجد شرایط دیگر روی بیماران مبتلا به شکستگی مفصل ران در دست انجام است.
این متن توسط مرکز کاکرین ایران به فارسی ترجمه شده است.