در طول جراحی، بیماران ممکن است در نتیجه ترکیبی از عوامل از جمله عملکرد داروهای بیهوشی، بدون پوشش ماندن پوست و تزریق مایعات سرد به داخل وریدها یا استفاده از آنها برای شستوشوی قسمتهایی از بدن تحت جراحی، سرد میشوند. سرد شدن حین جراحی میتواند ناخوشایند باشد و باعث لرز بیش از حد پس از جراحی شود. همچنین میتواند باعث بروز مشکلات قلبی و مشکلات خونریزی شده و به ایجاد مشکلات زخمهای فشاری و بهبودی زخم و بستری طولانیتر در بیمارستان کمک کند. هدف این مرور آن است که بداند گرم کردن مایعات تزریقی به داخل وریدها یا برای شستن قسمتهای بدن، ممکن است از سرد شدن بیماران پیشگیری کند یا خیر.
تا فوریه 2014 بانکهای اطلاعاتی پزشکی را جستوجو کردیم تا مطالعاتی را پیدا کنیم که مایعات گرمشده را با مایعات گرمنشده و دیگر روشهای گرم کردن بیمار مقایسه کردند. تعداد 24 کارآزمایی مرتبط را با 1250 بیمار بزرگسال پیدا کردیم که تحت انواع جراحی قرار گرفتند. مطالعاتی را که در آنها در نظر گرفته شده بود بیمار سرد شود (مانند تسهیل جراحی بایپس قلب)، در نظر نگرفتیم. ما قصد داشتیم دادههایی را جمعآوری کنیم که به ما بگویند چه بیمارانی دچار هیپوترمی (زمانی که دمای بدن به زیر 36 درجه سانتیگراد کاهش یابد) شدند، اما هیچ کارآزماییای این مورد را گزارش نکرد، بنابراین دادههایی را در مورد دمای بیمار در مقاطع زمانی مختلف در طول جراحی گردآوری کردیم.
ما شواهدی را با کیفیت متوسط پیدا کردیم که اگر بیماران مایعات گرمشده را دریافت کردند، حدود نیم درجه سانتیگراد گرمتر بودند و کمتر از کسانی دچار لرز شدند که مایعات گرمنشده را گرفتند؛ با این حال، ما نتوانستیم تفاوت معنیداری را در بیمارانی نشان دهیم که مایعات گرمشده را برای شستن قسمتهایی از بدن خود استفاده کردند.
ما نشان دادهایم که مایعات گرمشده، بیماران بزرگسال را گرمتر نگه میدارند؛ با این حال مشخص نیست که این روش به تنهایی میتواند در عوارض شدیدی که باعث سرد شدن بیمار میشوند، تفاوتی ایجاد کند یا خیر.
به نظر میرسد مایعات داخل وریدی گرم در مقایسه با مایعات با دمای اتاق، بیماران را در طول جراحی گرمتر نگه میدارند. مشخص نیست که تفاوتهای واقعی در دما از نظر بالینی معنیدار هستند، یا اینکه استفاده از مایعات گرمشده مزایا یا مضرات دیگری داشته باشند. همچنین مشخص نیست که استفاده از گرم کردن مایعات علاوه بر دیگر روشهای گرمایشی، مزیتی را به همراه دارد یا خیر، زیرا زمانی که چندین روش گرمایشی استفاده میشوند، اثر سقف (ceiling effect) محتمل است.
هیپوترمی غیرعمدی حین و پس از جراحی (کاهش دمای مرکزی به زیر 36 درجه سانتیگراد (°C)) به دلیل تداخل داروهای بیهوشی، بدون پوشش ماندن پوست برای دورههای طولانی، و دریافت حجم زیادی از مایعات داخل وریدی و مایعات شستوشو با تنظیم دمای طبیعی رخ میدهد. اگر دمای این مایعات کمتر از دمای مرکزی بدن باشد، میتواند باعث از دست دادن حرارت زیادی شود. گرم کردن مایعات داخل وریدی و مایعات شستوشو تا دمای مرکزی بدن یا بالاتر ممکن است از بخشی از این اتلاف گرما و هیپوترمی بعدی پیشگیری کنند.
ارزیابی اثربخشی گرم کردن مایعات داخل وریدی و مایعات شستوشو پیش از جراحی یا حین جراحی، یا هر دو، در پیشگیری از بروز هیپوترمی حین و پس از جراحی و عوارض آن در طول جراحی در بزرگسالان.
پایگاه مرکزی ثبت کارآزماییهای کنترلشده کاکرین (CENTRAL) (2014، شماره 2)، MEDLINE (Ovid SP) (1956 تا 4 فوریه 2014)، EMBASE (Ovid SP) (1982 تا 4 فوریه 2014)، Institute for Scientific Information (ISI) Web of Science (1950 تا 4 فوریه 2014) و Cumulative Index to Nursing and Allied Health Literature (CINAHL)؛ EBSCO host (1980 تا 4 فوریه 2014)، و فهرست منابع مقالات را جستوجو کردیم. وبسایت Current Controlled Trials و ClincalTrials.gov را نیز جستوجو کردیم.
ما کارآزماییهای تصادفیسازی و کنترلشده یا کارآزماییهای شبه-تصادفیسازی و کنترلشدهای را وارد کردیم که روشهای گرم کردن مایعات را در مقابل مراقبت استاندارد یا دیگر روشهای گرم کردن مورد استفاده برای حفظ نورموترمی مقایسه کردند.
دو نویسنده مرور بهطور مستقل از هم دادهها را از کارآزماییهای واجد شرایط استخراج کرده و اختلافنظرات را با نویسنده مرور سوم حل و فصل کردند. با نویسندگان مطالعه تماس گرفتیم تا در صورت نیاز جزئیات بیشتری را درخواست کنیم. فقط در صورتی دادهها را در مورد عوارض جانبی جمعآوری کردیم که در کارآزماییها گزارش شده بودند.
در این مرور، 24 مطالعه را با مجموع 1250 شرکتکننده وارد کردیم. کارآزماییها شامل تعداد و انواع مختلفی از شرکتکنندگان بودند. محققان، طیف وسیعی را از روشها برای گرم کردن مایعات در دمای بین 37 و 41 درجه سانتیگراد (C°) استفاده کردند. ما دریافتیم که شواهد کیفیت متوسطی داشتند زیرا توصیفهای ارایهشده از طراحی کارآزمایی اغلب نامشخص بودند، که منجر به خطر سوگیری (bias) بالا یا نامشخص ناشی از تصادفیسازی و روشهای کورسازی (blinding) نامناسب یا نامشخص بودند. این عوامل ممکن است به نحوی بر نتایج تاثیر بگذارند. پروتکل ما خطر هیپوترمی را به عنوان پیامد اولیه تعیین کرد؛ از آنجایی که هیچ یک از کارآزماییها این موضوع را گزارش نکردند، تصمیم گرفتیم دادههای مربوط به میانگین دمای مرکزی را اضافه کنیم. تنها پیامد ثانویه گزارششده در کارآزماییها که دادههای قابل استفاده را ارایه کرد، لرز بود. شواهد در مورد تاثیرات گرم شدن مایعات بر خونریزی، نامشخص بود. هیچ دادهای در مورد دیگر پیامدهای مشخصشده، یعنی عوارض قلبیعروقی، عفونت، زخمهای فشاری، خونریزی، مرگومیر، مدت بستری، پذیرش بدون برنامهریزی در بخش مراقبتهای ویژه و عوارض جانبی، گزارش نشدند.
محققان دریافتند که گرم کردن مایعات داخل وریدی، دمای مرکزی شرکتکنندگان مطالعه را حدود نیم درجه گرمتر از شرکتکنندگانی حفظ کرد که مایعات داخل وریدی را با دمای اتاق در دقیقههای 30، 60، 90 و 120 و در پایان جراحی دریافت کردند. مایعات داخل وریدی گرمشده نیز خطر لرز را در مقایسه با مایعات داخل وریدی در دمای اتاق کاهش دادند.
محققان هیچ تفاوت آماری معنیداری را در دمای مرکزی بدن یا لرز میان افرادی که مایعات شستوشوی گرمشده و با دمای اتاق دریافت کردند، گزارش نکردند.
این متن توسط مرکز کاکرین ایران به فارسی ترجمه شده است.