سوال مطالعه مروری: آیا مکمل روی (zinc) باعث کاهش مرگومیر، بیماری و افزایش رشد در نوزادان کمتر از شش ماه سن می‌شود؟
پیشینه: کمبود روی در جهان شایع است. سطوح کافی سرمی روی با کاهش مرگ‌و‌مير، بيماری و بهبود رشد در همه جمعيت‌ها به‌ويژه در كشور‌های در حال توسعه، مرتبط است. مصرف مکمل روی در کودکان بزرگتر، اثرات مثبتی را نشان داده است.
ویژگی‌های مطالعه: در ژانویه سال 2020 به دنبال مطالعاتی بودیم كه نوزادان سالم كمتر از شش ماه سن را وارد کرده و آنها به مدت حداقل شش ماه، از مكمل روی استفاده کردند. ما هشت مطالعه را وارد کردیم که مکمل روی را با دارونما (placebo)، روی و ریبوفلاوین را با ریبوفلاوین (riboflavin) به تنهایی، روی، ریبوفلاوین و ویتامین‌های B کمپلکس را با ریبوفلاوین و ویتامین‌های B کمپلکس مقایسه کردند.
نتایج اصلی و قطعیت شواهد: روی هیچ تاثیری در کاهش مرگومیر یا بیماری در کودکان کمتر از 12 ماه سن نداشت. شواهدی با قطعیت متوسط تا خوب از سه مطالعه نشان داد، پس از مصرف مکمل روی به مدت شش ماه در مقایسه با فقط دارونما، در نمرات Z وزن-برای-سن و نمرات Z وزن-برای-قد، افرایش دیده می‌شود. فقط یک مطالعه، قابل آنالیز برای مکمل‌یاری با روی و ریبوفلاوین در مقایسه با ریبوفلاوین به تنهایی بود، و نتایج، کاهش از دست رفتن وزن را پس از 24 ماه مصرف مکمل و افزایش کوتاه‌قدی را بعد از 21 ماه نشان دادند.
نتیجه‌گیری: با این شواهد، نمی‌توانیم به پزشکان قویا توصیه کنیم که مکمل‌های روی را برای کودکان زیر شش ماه سن تجویز کنند. ما همچنین توسعه کارآزمایی‌هایی را تشویق می‌کنیم که باعث مصرف روی همچنین سایر ریزمغذی‌ها در این گروه سنی شوند و اینکه این کارآزمایی‌ها، پیامدهایی را مثل مرگومیر، بیماری، عوارض جانبی و رشد ارزیابی کنند.
پس از شش ماه مداخله، در نوزادان مصرف کننده روی، در مقایسه با دارونما، تأثیر مثبتی بر WAZ و WLZ مشاهده شد. هنگامی که ترکیب مکمل‌های روی و ریبوفلاوین با ریبوفلاوین تنها مقایسه شد، در 24 ماه، کاهش معنی‌داری در کاهش وزن وجود داشت، اما کوتاه‌قدی در 21 ماه، به طور منفی، تحت تأثیر قرار گرفت. اگرچه کارآزمایی‌های وارد شده، کیفیت خوب تا متوسطی داشتند، شواهد قابل متاآنالیز، مبتنی بر تعداد اندکی مطالعه بود که بر کیفیت کلی نتایج تأثیر گذاشت. صرف‌نظر از این، پیش از تدوین توصیه‌های قوی در حمایت از مصرف مکمل روی در نوزادان زیر شش ماه سن، نیاز به انجام کارآزمایی‌های قوی در این گروه سنی وجود دارد.
روی (zinc) یک ریزمغذی حیاتی برای انسان بوده و برای سنتز پروتئین، رشد سلولی، و تمایز آنها ضروری به حساب می‌آید. کمبود شدید روی، می‌تواند منجر به کندی رشد فیزیکی، شناختی و جنسی، ایجاد اختلالات پوستی، کاهش ایمنی بدن، افزایش بروز بیماری‌های حاد در نوزادان و کودکان شود و در کوتاه‌قدی دوران کودکی نقش داشته باشد. به طور تخمینی، 17.3% از جمعیت جهان در معرض خطر مصرف ناکافی روی قرار دارند. اینگونه اختلال‌های تغذیه‌ای، خطر ابتلا را به اسهال و پنومونی تا 20% افزایش داده، همچنین منجر به از بین رفتن کلی بیش از 16 میلیون سال عمر تعدیل شده برای ناتوانی در کودکان زیر پنج سال می‌شود. کمبود روی نه تنها بر زندگی افراد تأثیر می‌گذارد، بلکه بار (burden) مالی قابل‌توجهی را بر منابع محدود کشورهایی تحمیل می‌کند که بیشترین آسیب را دیده‌اند. با پیشگیری یا درمان این کمبود، می‌توان مورتالیتی، موربیدیتی و رشد دوران کودکی را بهبود بخشید.
بررسی تأثیر مکمل روی در تقویت رشد، کاهش مورتالیتی، و پیشگیری از عفونت‌ها در نوزادان کوچکتر از شش ماه.
ما از استراتژی استاندارد جستوجو در گروه نوزادان در کاکرین، برای جستوجو در پایگاه ثبت مرکزی کارآزمایی‌های کنترل شده کاکرین (CENTRAL؛ شماره 4؛ 2018)؛ MEDLINE via PubMed (1966 تا 18 می 2018)؛ Embase (1980 تا 18 می 2018)، و CINAHL (1982 تا 18 می 2018) استفاده کردیم. ما همچنین بانک‌های اطلاعاتی کارآزمایی‌های بالینی، خلاصه مقالات کنفرانس، و فهرست منابع مقالات بازیابی شده را برای یافتن کارآزمایی‌های تصادفی‌سازی و کنترل شده و شبه-تصادفی‌سازی شده جستوجو کردیم. یک جست‌و‌جوی به‌روز‌شده از 1 ژانویه 2018 تا 29 ژانویه 2020 در بانک‌های اطلاعاتی زیر اجرا شد: CENTRAL از طریق وب‌سایت CRS؛ MEDLINE از طریق Ovid، و CINAHL از طریق EBSCOhost.
کلیه کارآزمایی‌های تصادفی‌سازی و کنترل شده (فردی و خوشه‌ای تصادفی‌سازی شده) و شبه-تصادفی‌سازی شده از تجویز مکمل روی در نوزادان سالم و ترم کمتر از شش ماه سن واجد شرایط بودند که به مقایسه مورتالیتی نوزادان، بروز اسهال یا بیماری‌های تنفسی، رشد و/یا سطوح سرمی روی پرداختند.
دو نویسنده مرور، نتایج جستوجو (عنوان و چکیده) و متون کامل مرتبط را غربالگری کردند. مطالعاتی وارد شدند که معیارهای ورود از پیش تعیین شده را داشتند، و هرگونه اختلاف‌نظری با توافق برطرف شد. سپس، استخراج و تجزیهوتحلیل داده‌ها انجام شد. ما از رویکرد GRADE برای ارزیابی کیفیت شواهد استفاده کردیم که بصورت قطعیت در تخمین‌های اثرگذاری نشان داده شد.
هشت مطالعه (با 85,629 نوزاد) وارد و پنج مطالعه متاآنالیز شدند، که از اینها، چهار مطالعه روی را با دارونما (placebo)، و یک مطالعه روی به علاوه ریبوفلاوین را در برابر ریبوفلاوین مقایسه کردند. پیامدهای خاص رشد پس از شش ماه مداخله (نمرات Z وزن-برای-سن (Weight for Age Z-scores; WAZ) (تفاوت میانگین استاندارد شده) (SMD): 0.16؛ 95% CI؛ 0.03 تا 0.29؛ سه مطالعه، n = 955؛ اثر ثابت؛ ناهمگونی: Chi² P = 0.96)؛ I² = 0%)؛ تغییر در WAZ (SMD: 0.16؛ 95% CI؛ 0.07 تا 0.25؛ یک مطالعه، n = 386؛ اثر ثابت)؛ (نمرات Z وزن برای قد (Weight-for-Length Z-score; WLZ) (SMD: 0.15؛ 95% CI؛ 0.02 تا 0.28؛ سه مطالعه، n = 955؛ اثر ثابت؛ ناهمگونی: Chi² P = 0.81)؛ I² = 0%)؛ (تغییر WLZ (SMD: 0.17؛ 95% CI؛ 0.06 تا 0.28؛ یک مطالعه، 386 = n) اثر ثابت)) در مقایسه با دارونما، به‌طور مثبتی تحت تأثیر مصرف مکمل روی قرار گرفتند. در یک مطالعه تکی، هیچ تفاوتی در بروز اسهال و عفونت دستگاه تنفسی تحتانی با مکمل روی وجود نداشت. روی، هیچ تاثیری بر مورتالیتی در کودکان کمتر از 12 ماه سن نداشت.
هنگامی که روی به علاوه ریبوفلاوین با ریبوفلاوین به تنهایی، مقایسه شد، بهبود معنی‌داری در بروز کاهش وزن در 24 ماه مشاهده شد (خطر نسبی (RR): 0.59؛ 95% CI؛ 0.37 تا 0.96؛ یک مطالعه، 296 = n؛ اثر ثابت)، اما در 21 ماه، بروز کوتاه‌قدی بیشتری دیده شد (RR: 1.53؛ 95% CI؛ 1.09 تا 2.16؛ یک مطالعه، n = 298؛ اثر ثابت).
این متن توسط مرکز کاکرین ایران به فارسی ترجمه شده است.