پیشینه
آرتریت التهابی (inflammatory arthritis; IA) که به آن روماتیسم نیز گفته می‌شود، گروهی از بیماری‌هاست که باعث درد، سفتی و تورم طولانی‌مدت در مفاصل می‌شود. این نشانه‌ها حرکت را دشوار کرده و باعث می‌شوند که بیمار احساس خستگی کند که به نوبه خود می‌تواند کار را دشوار کند. شایع‌ترین انواع IA عبارتند از: آرتریت روماتوئید، آرتریت پسوریاتیک و اسپوندیلیت آنکیلوزان. در سراسر جهان حدود 3% از افراد مبتلا به IA هستند. این بیماری معمولا زمانی شروع می‌شود که افراد بین 30 و 40 سال سن دارند، به عبارتی در زمانی که هنوز سال‌های زیادی از عمر کاری برای آنها باقی مانده است. بنابراین، مهم است که بدانیم راه‌های موثری وجود دارند که بتوانیم به افراد مبتلا به IA کمک کنیم تا به کار خود ادامه دهند. این مرور کاکرین بر مداخلات غیردارویی تمرکز دارد.
کارآزمایی‌هایی را که پیدا کردیم
متون علمی در دسترس را تا 30 اپریل 2014 جست‌وجو کردیم. ما سه کارآزمایی تصادفی‌سازی و کنترل‌شده را با 414 شرکت‌کننده که مبتلا به IA بوده و در معرض خطر از دست دادن شغل خود بودند، وارد کردیم. این کارآزمایی‌ها ابتدا چگونگی سازگاری محیط کار را ارزیابی کرده و سپس برای مشکلات کاری به ارایه مشاوره، توصیه یا آموزش پرداختند. یک کارآزمایی دو جلسه 1.5 ساعته را در طول پنج ماه انجام داد. کارآزمایی دیگر، دو مشاوره و درمان‌های چند رشته‌ای را در طول سه ماه ارایه داد. کارآزمایی سوم، شش تا هشت جلسه انفرادی یا گروهی در طول شش ماه انجام داد. کارآزمایی‌های واردشده، تاثیرات مداخلات را با مراقبت‌های معمول (دو کارآزمایی) یا فقط با اطلاعات نوشتاری (یک کارآزمایی) مقایسه کردند. دو مورد از کارآزمایی‌های واردشده تاثیر مداخله را بر از دست دادن شغل (382 شرکت‌کننده) اندازه‌گیری کردند، در حالی که سومین کارآزمایی تاثیر آن را بر غیبت از کار و عملکرد کاری (32 شرکت‌کننده) بررسی کرد.
پژوهش‌ها چه می‌گویند
وقتی کارآزمایی‌ها با هم در نظر گرفته شدند، شواهد آنها کیفیت بسیار پائینی داشتند. دو کارآزمایی نتایج متفاوتی را در مورد از دست دادن شغل نشان دادند که در دو سال پیگیری اندازه‌گیری شدند: یک کارآزمایی در زمینه مشاوره شغلی کاهش زیادی را در افرادی که شغل خود را از دست دادند و کارآزمایی دیگر تاثیرات مشابهی را در هر دو گروه نشان داد. کارآزمایی دیگر تاثیر قابل توجهی را بر غیبت از محل کار در پیگیری شش ماهه پیدا نکرد اما بهبود متوسطی را در عملکرد کاری بیمار یافت.
نتیجه‌گیری‌ها
به دلیل نتایج مثبت از یک RCT با پیگیری طولانی‌مدت، پتانسیل مداخلات پیشگیری از بی‌کار شدن را در کمک به کارگران مبتلا به آرتریت التهابی برای باقی ماندن در محل کار می‌بینیم. قطعیت این نتایج به دلیل وجود شواهدی با کیفیت بسیار پائین از سه RCT به‌طور کلی محدود است.
این مرور کاکرین از سه RCT شواهدی را با کیفیت کلی بسیار پائین برای مداخلات پیشگیری از بی‌کار شدن یافت که بر از دست دادن شغل، غیبت از کار و عملکرد کاری در کارگران مبتلا به آرتریت التهابی تاثیر دارند. در حالی که این مرور تاکید می‌کند RCTهایی با کیفیت بالا بیشتر مورد نیاز است، نتایج نشان می‌دهند که این استراتژی‌ها دارای پتانسیل موثری هستند.
مشارکت کاری بیماران مبتلا به آرتریت التهابی (inflammatory arthritis; IA) نه تنها از نظر اقتصادی بلکه برای سلامت جسمی و روان‌شناختی نیز مهم است. تا به امروز هیچ مرور کاکرین در مورد مطالعات مداخلات غیردارویی به‌طور خاص با هدف پیشگیری از بی‌کار شدن افراد مبتلا به IA وجود ندارد.
ارزیابی تاثیرات مداخلات غیردارویی با هدف پیشگیری از بی‌کار شدن، غیبت از کار یا بهبود عملکرد کاری برای کارکنان مبتلا به IA (آرتریت روماتوئید (rheumatoid arthritis; RA)، اسپوندیلیت آنکیلوزان (ankylosing spondylitis; AS)، آرتریت پسوریاتیک (psoriatic arthritis; PsA)، دیگر موارد اسپوندیل‌آرتریت (spondylarthritis; SpA) یا IA مرتبط با بیماری‌های بافت همبند، مانند لوپوس اریتماتوز سیستمیک (Systemic Lupus Erythematosus; SLE)).
بانک‌های اطلاعاتی زیر را از ابتدا تا 30 اپریل 2014 جست‌وجو کردیم؛ کتابخانه کاکرین (شامل پایگاه مرکزی ثبت کارآزمایی‌های کنترل‌شده کاکرین، یعنی CENTRAL و DARE)؛ MEDLINE (PubMed)؛ EMBASE (Embase.com)؛ CINAHL (EBSCO)؛ ClinicalTrials.gov و PsycINFO (ProQuest). ما در جست‌وجوی خود محدودیت زبانی را اعمال نکردیم.
ما کارآزمایی‌های تصادفی‌سازی و کنترل‌شده‌ای (randomised controlled trials; RCTs) را وارد کردیم که مداخلاتی را با هدف پیشگیری از بی‌کار شدن بزرگسالان در سنین کار (18 تا 65 سال) با تشخیص IA، از جمله RA؛ AS؛ PsA؛ SpA یا دیگر انواع IA ارزیابی کردند. پیامدهای اولیه عبارت بودند از دست دادن شغل و غیبت ناشی از بیماری و پیامد ثانویه عملکرد کاری.
دو نویسنده مرور به‌طور مستقل از هم به انتخاب کارآزمایی‌ها برای ورود، استخراج داده‌ها و ارزیابی خطر سوگیری (bias) در RCTهای واردشده پرداختند.
سه RCT را با مجموع 414 شرکت‌کننده در معرض بی‌کار شدن وارد کردیم. اکثر شرکت‌کنندگان IA داشتند، اکثر آنها مبتلا به RA و تا حدی AS بودند. هدف این مداخلات، پیشگیری از بی‌کار شدن و بهبود عملکرد کاری از طرق مختلف بود: اولا با ارزیابی تغییرات یا سازگاری‌های کاری و ثانیا با ارائه هر گونه مداخله شخص‌محور از جمله مشاوره حرفه‌ای، توصیه یا آموزش. مداخلاتی که مستقیما در محیط کار مورد هدف قرار گرفتند، حداقلی بوده و شامل ویزیت در محل کار (یک کارآزمایی) یا هر اقدامی توسط پزشک کار (یک کارآزمایی) بودند. مدت یا دوز مداخلات از دو جلسه 1.5 ساعته (یک RCT) در مدت پنج ماه، دو جلسه مشاوره و درمان چند رشته‌ای در طول سه ماه (یک RCT)، تا شش تا هشت جلسه فردی یا گروهی در مدت شش ماه (همچنین یک RCT) متغیر بودند. همه شرکت‌کنندگان از طریق کلینیک‌های روماتولوژی، چه در بیمارستان‌ها و چه در خارج از آن، وارد شدند. کارآزمایی‌های واردشده به بررسی از دست دادن شغل (دو RCT؛ 382 شرکت‌کننده)، غیبت از کار و عملکرد کاری (یک RCT؛ 32 شرکت‌کننده) پرداختند. به‌طور کلی، ما دو کارآزمایی کوچکتر را با خطر سوگیری بالا و کارآزمایی بزرگ را با خطر پائین سوگیری ارزیابی کردیم. کارآزمایی‌ها تفاوت‌های مشخصی را در نحوه عملکرد آنها در خطر سوگیری، به‌ویژه در مورد سوگیری عملکرد (performance bias) نشان دادند.
کیفیت شواهد را با استفاده از رویکرد درجه‌بندی توصیه، ارزیابی، توسعه و ارزشیابی (Grading of Recommendations Assessment, Development and Evaluation; GRADE) ارزیابی کرده و شواهدی با کیفیت بسیار پائین بین سه پیامد گزارش‌شده وجود داشت. از دو RCT که از دست دادن شغل را بررسی کردند، مورد بزرگتر (242 شرکت‌کننده) کاهشی را با اهمیت آماری قابل توجهی در از دست دادن شغل گزارش کرد (نسبت خطر (RR): 0.35؛ 95% فاصله اطمینان (CI)؛ 0.18 تا 0.68) و RCT دیگر (140 = n) تاثیرات مشابهی را در هر دو گروه نشان داد، اگرچه CI بسیار گسترده بود (RR: 1.05؛ 95% CI؛ 0.53 تا 2.06). مورد دوم احتمالا از سوگیری عملکرد رنج می‌برد و با خطر سوگیری بالا بود. یک کارآزمایی کوچک که غیبت ناشی از بیماری را بررسی کرد، نتایج نامشخصی را در پیگیری شش ماهه یافت (MD: روز 2.42-؛ 95% CI؛ 5.03- تا 0.19). در نهایت، در همان کارآزمایی کوچک که عملکرد کاری را با استفاده از مقیاس بی‌ثباتی کاری آرتریت روماتوئید (Rheumatoid Arthritis-Work Instability Scale; RA-WIS) بررسی کرد، بهبود متوسطی را در عملکرد کاری در میان‌مدت نشان داد (شش ماه؛ محدوده مقیاس: 0 تا 23؛ میانگین بهبودی: 4.67- امتیاز؛ 95% CI؛ 8.43- تا 0.91-). ما هیچ موردی را از عوارض جانبی در مقالات سه کارآزمایی شناسایی نکردیم.
این متن توسط مرکز کاکرین ایران به فارسی ترجمه شده است.