سوال مطالعه مروری
اثرات توقف مصرف داروی آنتی‌سایکوتیک هالوپریدول در افراد مبتلا به اسکیزوفرنی که روی درمان هالوپریدول در وضعیت پایداری به سر می‌برند، چیست؟
پیشینه
اسکیزوفرنی شامل از هم گسیختگی در ارتباط بین فکر، احساسات و رفتار است که منجر به اختلال فکر، ادراک معیوب، اعمال و احساسات نامناسب و کناره‌گیری اجتماعی می‌شود. هالوپریدول یکی از نخستین داروهایی است که در درمان اسکیزوفرنی استفاده می‌شود. این دارو برای درمان نشانه‌های روان‌پریشی (مانند هذیان و توهم) اسکیزوفرنی شناخته شده است؛ با این حال، می‌تواند عوارض جانبی ناخوشایندی نیز داشته باشد. اثرات توقف مصرف یا خروج از گروه درمان با هالوپریدول به خوبی بررسی نشده است.
جست‌وجوی شواهد
آخرین بار در 24 ژانویه 2019، جست‌وجوهای الکترونیکی را در پایگاه ثبت کارآزمایی گروه اسکیزوفرنی در کاکرین برای یافتن کارآزمایی‌هایی انجام دادیم که افراد مبتلا به اسکیزوفرنی را که روی درمان هالوپریدول در وضعیت پایداری به سر می‌بردند، به توقف یا ادامه مصرف هالوپریدول تصادفی‌سازی کردند. نویسندگان مرور 54 رکورد را پیدا و بررسی کردند.
شواهد یافت‌‌شده
پنج کارآزمایی الزامات مرور را برآورده کرده و داده‌های قابل استفاده‌ای را ارائه دادند.
شواهدی که در حال حاضر از کارآزمایی‌های تصادفی‌سازی و کنترل شده در دسترس هستند، کیفیت بسیار پائینی داشته و نشان می‌دهند که توقف مصرف هالوپریدول با پیامدهای ضعیف‌تری برای افراد مبتلا به اسکیزوفرنی از نظر بهبود کلی نشانه بیماری (global state) همراه است. همچنین نشان می‌دهد افرادی که درمان هالوپریدول را متوقف می‌کنند، در طول سال اول پس از درمان، احتمال بیشتری برای عود (بازگشت مجدد نشانه‌ها) دارند. هیچ کارآزمایی‌ای وجود نداشت که شواهدی را در مورد آنچه پس از سال اول رخ می‌دهد، ارائه کند. تعداد شرکت‌کنندگانی که مطالعه را زودتر ترک کردند (که می‌تواند نشانه‌ای از رضایت از درمان باشد) بین دو درمان مشابه بود.
کیفیت بسیار پائین شواهد موجود به دلیل کاستی‌های روش‌شناسی (methodology) کارآزمایی‌های وارد شده است. این امر اعتماد ما را نسبت به قابلیت اطمینان نتایج کاهش داده و تعمیم‌پذیری آنها را به موقعیت‌های دنیای واقعی مختل می‌کند.
نتیجه‌گیری‌ها
ناامید کننده است که فقط تعداد کمی از مطالعات شناسایی شده و حجم نمونه و کیفیت این مطالعات محدود بودند. شواهد موجود ما را قادر به پاسخ کامل به سوالات مهم در مورد اثرات توقف درمان با هالوپریدول نمی‌کند. به ویژه شواهدی در مورد عوارض جانبی هالوپریدول در دسترس نیست. بنابراین، انجام کارآزمایی‌های بیشتری با کیفیت بهتر مورد نیاز است.
این مرور شواهد محدودی را ارائه می‌کند که از مطالعات کوچک و کوتاه-مدت به دست آمده‌اند. طولانی‌ترین مطالعه برای یک سال بود، که تعمیم نتایج را به یک اختلال مادام‌العمر دشوار می‌کرد. شواهدی با کیفیت بسیار پائین نشان می‌دهد که توقف مصرف هالوپریدول با افزایش خطر عود و کاهش خطر «بهبود وضعیت کلی» مرتبط است. با این حال، رضایت شرکت‌کنندگان از درمان هالوپریدول با رضایت شرکت‌کنندگان از توقف مصرف هالوپریدول که با ترک زودهنگام مطالعات اندازه‌گیری شد، تفاوتی نداشت. به دلیل کیفیت بسیار پائین این نتایج، نمی‌توان نتیجه‌گیری قطعی کرد. علاوه بر این، مطالعات موجود داده‌های قابل استفاده‌ای را در مورد اثرات نامطلوب درمان هالوپریدول گزارش نکردند.
با توجه به اینکه هالوپریدول یکی از پُر-مصرف‌ترین داروهای آنتی‌سایکوتیک است، جای تعجب داشت که فقط تعداد کمی از مطالعات در مورد فواید و مضرات توقف مصرف هالوپریدول در دسترس بود. علاوه بر این، مطالعات موجود در مورد پیامدهایی که برای پزشکان و افراد مبتلا به اسکیزوفرنی مهم است، به ویژه اثرات نامطلوب و پیامدهای اجتماعی، گزارشی ارائه نکردند. انجام کارآزمایی‌های طراحی شده بهتر مورد نیاز است.
اسکیزوفرنی (schizophrenia) یک بیماری روانی جدی ناتوان‌کننده است که می‌تواند مزمن باشد. هالوپریدول (haloperidol)، یکی از داروهای آنتی‌سایکوتیک نسل اول، در درمان اسکیزوفرنی موثر است اما می‌تواند عوارض جانبی نامطلوبی داشته باشد. اثرات توقف مصرف هالوپریدول در افراد مبتلا به اسکیزوفرنی که در نسخه آنها ثابت است، در چارچوب مرورهای سیستماتیک به خوبی تحقیق نشده است.
بررسی اثرات توقف مصرف هالوپریدول در افراد مبتلا به اسکیزوفرنی که روی درمان هالوپریدول پایدار هستند.
در 20 فوریه 2015، 24 می 2017، و 12 ژانویه 2019، پایگاه ثبت کارآزمایی‌های مطالعه-محور گروه اسکیزوفرنی در کاکرین (مشتمل بر پایگاه‌های ثبت کارآزمایی) را جست‌وجو کردیم.
کارآزمایی‌های بالینی را وارد کردیم که بزرگسالان مبتلا به اسکیزوفرنی یا اختلالات مرتبط را که هالوپریدول دریافت کرده و پایدار بودند، تصادفی‌سازی کردند. کارآزمایی‌هایی را وارد کردیم که این شرکت‌کنندگان را به‌طور تصادفی انتخاب کردند تا درمان فعلی خود را با هالوپریدول ادامه دهند یا درمان هالوپریدول خود را متوقف کنند. کارآزمایی‌هایی را وارد کردیم که با معیارهای انتخاب مطابقت داشته و داده‌های قابل-استفاده‌ای را گزارش کردند.
به‌طور مستقل از هم تمام سوابق بازیابی شده را از جست‌وجو بررسی کرده و برای ارزیابی دقیق‌تر گزارش‌های کامل رکوردهای مربوطه را به دست آوردیم. داده‌ها را به‌طور جداگانه از مطالعات وارد شده استخراج کردیم. همه داده‌های قابل استفاده دو-حالتی بودند، و نسبت خطر (relative risk) و 95% فاصله اطمینان (95% CI) آنها را با استفاده از یک مدل اثر-ثابت محاسبه کردیم. خطر سوگیری (bias) را برای مطالعات وارد شده ارزیابی کرده و با استفاده از سیستم درجهبندی توصیه، ارزیابی، توسعه و ارزشیابی (GRADE) جدول «خلاصه‌ای از یافته‌ها» را ایجاد کردیم.
پنج کارآزمایی تصادفی‌سازی و کنترل شده (randomised controlled trials; RCTs) را با 232 شرکت‌کننده وارد کردیم که توقف مصرف هالوپریدول را با ادامه مصرف آن مقایسه کردند. توقف مصرف دارو در هر پنج مطالعه با جایگزینی هالوپریدول با دارونما (placebo) حاصل شد. کارآزمایی‌ها شامل 23 تا 87 شرکت‌کننده بودند. در بیشتر کارآزمایی‌ها روش‌های تصادفی‌سازی، پنهانسازی تخصیص و کورسازی به‌طور ضعیفی گزارش شدند.
شرکت‌کنندگانی که به توقف درمان با هالوپریدول اختصاص یافتند، در مقایسه با شرکت‌کنندگانی که در گروه ادامه‌دهنده هالوپریدول قرار داشتند، بیشتر احتمال داشت که بهبودی را در وضعیت کلی خود نشان ندادند (49 = n؛ 1 RCT؛ RR: 2.06؛ 95% CI؛ 1.33 تا 3.20؛ شواهد با کیفیت بسیار پائین: به دلیل کاستی‌های روش‌شناسی (methodology) موجود در کارآزمایی‌های گنجانده شده، اعتماد ما به برآورد اثر محدود است). بیمارانی که درمان هالوپریدول را ادامه دادند در مقایسه با افرادی که مصرف هالوپریدول را متوقف کردند، کمتر احتمال داشت دچار عود شوند (n = 165؛ 4 RCT؛ RR: 1.80؛ 95% CI؛ 1.18 تا 2.74؛ شواهد با کیفیت بسیار پائین). رضایت از درمان (اندازه‌گیری با تعداد بیمارانی که مطالعه را زودتر ترک می‌کنند) بین گروه‌ها مشابه بود (n = 43؛ 1 RCT؛ RR: 0.13؛ 95% CI؛ 0.01 تا 2.28؛ شواهد با کیفیت بسیار پائین).
هیچ یک از کارآزمایی‌ها هیچ داده قابل استفاده‌ای را از وضعیت روانی، عملکرد کلی، رفتار عمومی یا اثرات نامطلوب درمان گزارش نکردند.
این متن توسط مرکز کاکرین ایران به فارسی ترجمه شده است.