هدف مطالعه مروری
هدف این سنتز شواهد کیفی کاکرین، شناسایی عواملی بود که بر ارائه مراقبت از سوی ماماهای ماهر تاثیر میگذارد. برای پاسخ به این سوال، ما مطالعات کیفی مربوط به دیدگاهها، تجربیات و رفتار ماماهای ماهر را جستوجو و تجزیهوتحلیل کردیم.
این سنتز مکمل مرور دیگری در کاکرین است که تاثیر استراتژیها را برای ترویج استفاده زنان از امکانات مراقبت سلامت هنگام زایمان ارزیابی میکند.
پیامهای کلیدی
بسیاری از عوامل بر مراقبتهایی که SBAها توانایی ارائه آن را به مادران هنگام زایمان دارند، تاثیر میگذارد. این عوامل شامل دسترسی به آموزش و نظارت؛ تعداد کارمندان و حجم کار؛ حقوق و شرایط زندگی؛ و دسترسی به امکانات مراقبت سلامت خوب و مجهز به آب، برق و حملونقل میشود. عوامل دیگری که ممکن است نقش داشته باشند عبارتند از وجود کار گروهی، اعتماد، همکاری و ارتباط میان کارکنان بخش سلامت و مادران. ماماهای ماهر مشکلات زیادی را همراه با تمامی این عوامل گزارش دادند.
ما چه چیزی را در این سنتز مطالعه کردیم؟
در کشورهای با سطح درآمد پائین و متوسط، بسیاری از مادران هنوز هم حین زایمان میمیرند. زنان بیشتر تشویق میشوند در مراکز سلامت زایمان کنند تا در خانه، از این رو میتوانند مراقبت را از ماماهای ماهر دریافت کنند. مامای ماهر یک کارمند سلامت مانند یک ماما، پزشک یا پرستار است که برای کنترل بارداری و زایمان طبیعی آموزش دیده، و زمانی که عوارض بروز میکند نزد مادران و نوزادان میروند.
با در نظر گرفتن دیدگاهها، تجربیات، و رفتار ماماهای ماهر، این سنتز به دنبال شناسایی عواملی است که میتواند بر توانایی آنها در ارائه مراقبتهای با کیفیت تاثیر بگذارد.
یافتههای اصلی
ما 31 مطالعه انجام شده را در آفریقا، آسیا و آمریکای لاتین وارد کردیم. شرکتکنندگان شامل ماماهای ماهر از جمله پزشکان، ماماها، پرستاران، کمک پرستاران و مدیران آنها بودند.
سنتز ما به عوامل متعددی اشاره کرد که بر ارائه مراقبتهای کیفی ماماهای ماهر تاثیر گذاشت. عوامل زیر بر اساس شواهدی هستند که اطمینان به آنها متوسط تا بالا ارزیابی شدهاند. ماماهای ماهر گزارش کردند که گاهی اوقات در طول تحصیلات خود یا پس از اینکه کار خود را آغاز کرده بودند، آموزش کافی نداشتند. در جایی که شرایط فاقد کارکنان بود، حجم کاری ماماهای ماهر میتوانست افزایش یابد و این موضوع میتواند کار را برای نظارت دشوار کند و مادران مراقبتهای ضعیفتری را دریافت میکنند. علاوه بر این، ماماهای ماهر همواره بر این اعتقاد نیستند که حقوق و مزایای آنها منعکس کننده وظایف و مسئولیتهای آنها و خطرات شخصی است که آنها متحمل میشوند. در کنار شرایط کاری و زندگی فقیرانه، این مسائل میتواند منجر به استرس شود و بر زندگی خانوادگی ماماهای ماهر تاثیر بگذارد. بعضی از ماماهای ماهر احساس کردند که مدیران فاقد توانایی و مهارت کافی هستند و هنگامی که به نگرانیهایشان نسبت به محل کارشان اهمیتی داده نمیشود احساس دلسردی میکنند.
احتمالا کمبود پرسنل به دلیل مشکلاتی در استخدام و اختصاص کارکنان بخش سلامت به مراکز سلامت؛ کمبود بودجه؛ مدیریت ضعیف و سیستمهای بوروکراتیک؛ و حقوق پائین ایجاد شده است. ماماهای ماهر و مدیران آنها عواملی را پیشنهاد کردند که میتواند به استخدام، نگهداری و ایجاد انگیزه در کارکنان بخش سلامت و بهبود کیفیت مراقبت کمک کند؛ این عوامل شامل مسکن با کیفیت، پرداخت اضافهکاری، دادن مرخصی، آموزش مداوم، ارزیابیهای مناسب با کار و پاداش آنها میشود.
توانایی ماماهای ماهر همچنین جهت فراهم کردن مراقبتهای با کیفیت به سبب کمبود تجهیزات، لوازم و دارو؛ خون و زیرساخت برای مدیریت ترانسفیوژنهای خون؛ تامین برق و آب؛ و فضای کافی و رفاه در بخشهای زایمان محدود شده است. این عوامل سبب کاهش روحیه مامای ماهر، افزایش حجم کار و خطر عفونت و کاهش کارایی آنها در کار شده است. کمبود حملونقل گاهی اوقات موجب بروز مشکلاتی برای ماماهای ماهر در فرستادن زنان به مراکز مراقبتی بهتر شده است. علاوه بر این، برداشتهای منفی زنان در مورد سیستم سلامت میتواند موجب دلسردی آنها در پذیرش مراجعه کننده شود.
ما برخی عوامل دیگر را که ممکن است بر کیفیت مراقبت تاثیر بگذارند شناسایی کردیم، که بر اساس یافتههای ارزیابی شده اطمینان به آنها در درجه پائین یا بسیار پائین بودند. کار گروهی ضعیف و فقدان اعتماد و همکاری بین کارکنان بخش سلامت به نظر بر مراقبت تاثیر منفی میگذارد. در مقابل، همکاری و کار گروهی خوب انگیزه ماماهای ماهر، توانایی تصمیمگیری، و کیفیت مراقبت را افزایش میدهد. حجم کاری بالای ماماهای ماهر و کمبود کارکنان بر تعاملات آنها با مادران تاثیر میگذارد. علاوه بر این، ارتباطات ضعیف اعتماد بین ماماهای ماهر و مادران را تضعیف میکند.
این مرور تا چه زمانی بهروز است؟
مطالعاتی را که تا پیش از نوامبر 2016 منتشر شدند، جستوجو کردیم.
بسیاری از عوامل بر مراقبتهایی که SBAها توانایی ارائه آن را به مادران هنگام زایمان دارند، تاثیر میگذارد. این عوامل شامل دسترسی به آموزش و نظارت؛ تعداد کارمندان و حجم کار؛ حقوق و شرایط زندگی؛ و دسترسی به امکانات مراقبت سلامت خوب و مجهز به آب، برق و حملونقل میشود. عوامل دیگری که ممکن است نقش داشته باشند عبارتند از وجود کار گروهی، اعتماد، همکاری و ارتباط میان کارکنان بخش سلامت و مادران. ماماهای ماهر مشکلات زیادی را همراه با تمامی این عوامل گزارش دادند.
در بسیاری از کشورهای با سطح درآمد پائین و متوسط، زنان به زایمان در کلینیکها و بیمارستانها تشویق میشوند تا بتوانند مراقبت را از ماماهای ماهر دریافت کنند. مامای ماهر (skilled birth attendant; SBA)، یک کارمند بخش سلامت مانند ماما، پزشک یا پرستار است که برای کنترل بارداری و زایمان طبیعی آموزش دیده است. همچنین برای شناسایی، کنترل و ارجاع هر گونه مشکلات سلامت که برای مادر و کودک رخ میدهد، آموزش دیده است. مهارتها، نگرشها و رفتار SBAها و میزان کار آنها در یک محیط کاری کارآمد، بر کیفیت مراقبت ارائه شده تاثیر میگذارد. اگر هر یک از این عوامل نادیده گرفته شود، مادران و نوزادان احتمالا مراقبتهای مطلوبی را دریافت نمیکنند.
کشف دیدگاهها، تجربیات و رفتارهای ماماهای ماهر و کسانی که از آنها حمایت میکنند؛ شناسایی عوامل موثر بر ارائه مراقبتهای حین زایمان و پس از زایمان در کشورهای با سطح درآمد پائین و متوسط؛ و کشف میزان این عوامل که در مطالعات مداخلهای منعکس شدند.
استراتژیهای جستوجوی ما اصطلاحات متون آزاد و کلیدی را مشخص کردند که به دوره پریناتال و ارائه دهنده خدمات سلامت مربوط بود و شامل فیلترهای روششناسی برای سنتز شواهد کیفی برای کشورهای با سطح درآمد پائین و متوسط میشد. ما MEDLINE؛ OvidSP (جستوجو شده در 21 نوامبر 2016)؛ Embase؛ OvidSP (جستوجو شده در 28 نوامبر 2016)؛ PsycINFO؛ OvidSP (جستوجو شده در 30 نوامبر 2016)؛ POPLINE؛ K4Health (جستوجو شده در 30 نوامبر 2016)؛ CINAHL؛ EBSCOhost (جستوجو شده در 30 نوامبر 2016)؛ پایاننامهها و تزهای پروکوئست (ProQuest) (جستوجو شده در 15 آگوست 2013)؛ Web of Science (جستوجو شده در 1 دسامبر 2016)؛ World Health Organization Reproductive Health Library (جستوجو شده در 16 آگوست 2013) و World Health Organization Global Health Library برای بانکهای اطلاعاتی WHO (جستوجو شده در1 دسامبر 2016) را جستوجو کردیم.
مطالعات کیفی را وارد کردیم که بر نظرات، تجربیات و رفتارهای SBAها و کسانی که با آنها به عنوان بخشی از تیم کار میکردند، متمرکز بود. مطالعات را از همه سطوح مراقبت سلامت در کشورهای با سطح درآمد پائین و متوسط وارد کردیم.
یک نویسنده مرور دادهها را استخراج و کیفیت مطالعه را ارزیابی کرد و یک نویسنده دیگر مرور دادهها را بررسی کرد. ما دادهها را با استفاده از بهترین روش ترکیب چارچوب مناسب ترکیب و اطمینان به شواهد را با استفاده از GRADE-CERQual (اطمینان به شواهد گرفته شده از مرورهای پژوهشی کیفی) ارزیابی کردیم. از یک روش ماتریکسی برای بررسی این استفاده کردیم که عوامل شناسایی شده توسط کارکنان بخش سلامت در سنتز ما برای فراهم آوردن مراقبتهای مادران، بازتابی در مداخلات ارزیابی شده در مطالعات در مرور مداخلات مرتبط، به عنوان عنصر مهم، بازتابی داشته یا خیر.
31 مطالعه را وارد کردیم که دیدگاهها و تجربیات انواع مختلف SBAها را بررسی کرد، از جمله پزشکان، ماماها، پرستاران، کمکپرستاران و مدیران آنها. مطالعات وارد شده در آفریقا، آسیا و آمریکای لاتین صورت گرفته بود.
سنتز ما به تعدادی از عوامل موثر بر ارائه خدمات مراقبت کیفی به SBAها اشاره کرد. عوامل زیر بر اساس شواهد ارزیابی شده به عنوان اطمینان متوسط تا بالا بودند. ماماهای ماهر گزارش دادند که در طول تحصیلاتشان یا پس از اینکه کار بالینی خود را آغاز کرده بودند، به آنها آموزش کافی داده نشده است. همچنین، دسترسی ناکافی به امکانات میتواند حجم کاری ماماهای ماهر را افزایش میدهد، نظارت را دشوار میسازد و در نتیجه به مادران مراقبتی ضعیف ارائه داده میشود. علاوه بر این، SBAها همواره بر این باور نیستند که حقوق و مزایای آنها منعکس کننده وظایف و مسئولیتهای آنها و خطرات شخصی است که آنها متحمل شدهاند. در کنار شرایط کاری سخت و زندگی فقیرانه، این موارد در افزایش استرس و گذاشتن تاثیر منفی بر زندگی خانوادگی تاثیر میگذارد. بعضی از SBAها همچنین احساس کردند که مدیران فاقد توانایی و مهارت کافی هستند و هنگامی که به نگرانیهایشان نسبت به محل کارشان اهمیتی داده نمیشود، احساس دلسردی میکنند.
علل احتمالی کمبود پرسنل در تسهیلات، شامل مشکلاتی در استخدام و اختصاص کارکنان بخش سلامت به مراکز مورد نیاز؛ کمبود بودجه؛ مدیریت ضعیف و سیستمهای بوروکراتیک؛ و حقوق پائین عنوان شده است. ماماهای ماهر و مدیران آنها عواملی را پیشنهاد کردند که میتواند به استخدام، نگهداری و ایجاد انگیزه در کارکنان بخش سلامت و بهبود کیفیت مراقبت کمک کند؛ این عوامل شامل مسکن با کیفیت، پرداخت اضافهکاری، دادن مرخصی، آموزش مداوم، ارزیابیهای مناسب با کار و پاداش آنها میشود.
توانایی ماماهای ماهر همچنین جهت فراهم کردن مراقبتهای با کیفیت در شرایط کمبود تجهیزات، لوازم و دارو؛ خون و زیرساخت برای مدیریت ترانسفیوژنهای خون؛ تامین برق و آب؛ و فضای کافی و رفاه در بخشهای زایمان محدود شده است. این عوامل سبب کاهش روحیه SBAها، افزایش حجم کار و خطر عفونت و کاهش کارایی آنها در کار شده است. کمبود حملونقل گاهی اوقات موجب بروز مشکلاتی برای SBAها در فرستادن زنان به مراکز مراقبتی بهتر شده است. علاوه بر این، برداشتهای منفی زنان در مورد سیستم سلامت میتواند موجب دلسردی آنها در پذیرش مراجعه کننده شود.
ما برخی عوامل دیگر را که ممکن است بر کیفیت مراقبت تاثیر بگذارند شناسایی کردیم، که بر اساس یافتههای ارزیابی شده اطمینان به آنها در درجه پائین یا بسیار پائین بودند. کار گروهی ضعیف و فقدان اعتماد و همکاری بین کارکنان بخش سلامت به نظر بر مراقبت تاثیر منفی میگذارد. در مقابل، همکاری و کار گروهی خوب انگیزه ماماهای ماهر، توانایی تصمیمگیری، و کیفیت مراقبت را افزایش میدهد. حجم کاری بالای ماماهای ماهر و کمبود کارکنان بر تعاملات آنها با مادران تاثیر میگذارد. علاوه بر این، ارتباطات ضعیف اعتماد بین ماماهای ماهر و مادران را تضعیف میکند.
این متن توسط مرکز کاکرین ایران به فارسی ترجمه شده است.