سوال مطالعه مروری
ما این موضوع را بررسی کردیم که ورزش پیش از واکسیناسیون می‌تواند باعث کاهش تعداد بزرگسالانی شود که مبتلا به آنفلوآنزا یا عوارض آن می‌شوند یا خیر.
پیشینه
ورزش می‌تواند پاسخ ایمنی را تغییر دهد. آنفلوآنزا یک عفونت ویروسی است که تخمین زده می‌شود سالانه سه تا پنج میلیون نفر را در سراسر جهان مبتلا کند. واکسیناسیون فصلی آنفلوآنزا در بسیاری از کشورها شایع است، این واکسیناسیون روی سیستم ایمنی عمل کرده و باعث حفاظت افراد در برابر عفونت می‌شود.
تاریخ جستوجو
ما منابع علمی مربوطه را تا نوامبر 2015 جستوجو کردیم.
ویژگی‌های مطالعه
ما به شش مطالعه با 599 نفر که بین 18 تا 80 سال سن داشتند، نگاهی انداختیم، در این مطالعات ورزش پیش از واکسیناسیون ارزیابی شده بود. ورزش شامل پیاده‌روی یا استفاده از تردمیل (استقامتی) و فعالیت‌هایی مانند biceps curls and lateral raises (مقاومتی) بود که در هر جلسه 25 تا 50 طول می‌کشید. افراد در پنج مطالعه یک جلسه ورزش در همان روز واکسیناسیون داشتند، در یک مطالعه شرکت‌کنندگان، هشت هفته پیش از واکسیناسیون ورزش کردند. ورزش در سه مطالعه تحت نظارت انجام می‌شد. افرادی که ورزش نکرده بودند (گروه کنترل) بعد از دوره استراحت آرام، ارزیابی شدند.
منابع تامین مالی مطالعه
سه مطالعه منابع مالی مطالعه را گزراش نکرده بودند، یکی از مطالعات توسط یک شرکت دارویی حمایت شده بود بدین ترتیب که آن شرکت، واکسن‌های آنفلوآنزا را به این مرور اهدا کرده بود، یک مطالعه نیز از طرف یک انجمن حرفه‌ای و مطالعه‌ای دیگر هم از طرف آژانس‌های دولتی حمایت شده بودند.
نتایج کلیدی
ما تفاوتی در تعداد افرادی که مبتلا به آنفلوآنزا یا عوارض آن شده‌اند، بین گروه ورزش کننده پیش از واکسیناسیون و گروهی که ورزش نکردند، مشاهده نکردیم. فقط یک مطالعه از تعداد افراد مبتلا به آنفلوآنزا بعد از ورزش و واکسیناسیون گزارشی ارائه کرده بود. هیچ مطالعه‌ای عوارض مربوط به آنفلوآنزا را گزارش نکرده بود، فقط یک مطالعه حوادث جانبی را گزارش کرده بود. در هیچ یک از مطالعات گزارشی از غیبت در روزهای کاری یا از دست دادن روزهای دیگر (یعنی فرد نتواند برنامه کاری‌اش را انجام دهد) به دلیل آنفلوآنزا وجود نداشت. هیچ تفاوت سودمندی بین گروه ورزش کننده پیش از واکسیناسیون و گروهی که ورزش نکردند، وجود نداشت.
به دلایل زیر ما قادر نبودیم درباره مزایای ورزش پیش از واکسیناسیون نتیجه‌گیری قوی داشته باشیم؛ تعداد کم افراد شرکت‌کننده در مطالعات، محدودیت‌هایی در طراحی مطالعات، انواع ورزش‌های متفاوت. به نظر می‌رسد ورزش پیش از واکسیناسیون آنفلوآنزا نه مزیت دارد نه آسیب.
کیفیت شواهد
کیفیت شواهد پائین یا بسیار پائین بود. طراحی مطالعاتی محکم و استوار (robust) که شامل تعداد کافی از شرکت‌کنندگان باشد ارزیابی و تجزیهوتحلیل یافته‌ها را تسهیل می‌کند، با این داده‌ها می‌توانیم دریابیم که ورزش پیش از واکسیناسیون می‌تواند باعث کاهش تعداد افراد مبتلا به آنفلوانزا یا عوارض آن شود یا خیر.
نتیجه‌گیری‌های نویسندگان
ما دریافتیم که ورزش پیش از واکسیناسیون آنفلوآنزا نه مزیت دارد نه آسیب. تعداد کم افراد در هر مطالعه، انواع زیاد ورزش‌ها و تمرکز روی پیامدهای بررسی خون به جای پیامدهای شرکت‌کننده-محور قویا یافته‌های ما را تحت تاثیر قرار می‌دهد.
بر مبنای شواهد موجود، ما دریافتیم که ورزش پیش از واکسیناسیون آنفلوآنزا نه سودمند است نه زیان‌آور. با این حال داده‌های مطالعات محدود و کیفیت شواهد پائین بودند. حجم نمونه کوچک، محدودیت طراحی مطالعات، انواع ورزش و تمرکز بر پیامدهای بیوشیمیایی به جای پیامدهای شرکت‌کننده-محور قویا یافته‌های ما را تحت تاثیر قرار می‌دهد.
آنفلوآنزا یک ویروس عفونی است که هم انسان و هم حیوان را مبتلا می‌کند. نشانه‌های این بیماری در انسان عبارتند از: تب، سرفه، گلودرد، آبریزش بینی، سردرد، درد عضلانی و مفاصل و بی‌حالی. پروفایل اپیدمیولوژیکال این ویروس تحت تاثیر عوامل مختلفی قرار دارد، این عوامل عبارتند از: انتقال‌پذیری (transmissibility) ویروس و آمادگی و استعداد (susceptibility) جمعیت. تخمین زده می‌شود که آنفلوآنزا سالانه 5% تا 10% بزرگسالان را عفونی می‌کند که این میزان در فصل زمستان در کشورهایی با تغییر فصلی بالاتر است. ورزش می‌تواند مداخله‌ای برای افزایش پاسخ ایمنی و محدود کردن بروز آنفلوآنزا و عوارض مربوط به آن باشد.
ارزیابی اثربخشی و ایمنی ورزش کوتاه‌مدت و بلندمدت پیش از واکسیناسیون آنفلوآنزا، در افزایش پیشگیری از آنفلوآنزا در بزرگسالان.
ما CENTRAL (شماره 11؛ 2015) را جستوجو کردیم که شامل این موارد بود: پایگاه ثبت تخصصی گروه عفونت‌های حاد تنفسی در کاکرین؛ MEDLINE (از 1966 تا 3 نوامبر 2015)؛ Embase (از 1974 تا 3 نوامبر 2015)؛ CINAHL (از 1981 تا 3 نوامبر 2015)؛ LILACS (علوم سلامت آمریکای لاتین و کاراییب؛ از 1982 تا 3 نوامبر 2015)؛ PEDro (از 1980 تا 3 نوامبر 2015)؛ SPORTDiscus (از 1985 تا 3 نوامبر 2015)؛ پلت‌فرم بین‌المللی پایگاه ثبت کارآزمایی‌های بالینی (ICTRP) سازمان جهانی بهداشت (WHO) و ClinicalTrials.gov (از نوامبر 2015).
معیار انتخاب ما کارآزمایی‌های تصادفی‌سازی و کنترل شده (randomised controlled trials; RCTs) بود که در آنها ورزش کوتاه‌مدت و بلندمدت پیش از واکسیناسیون آنفلوآنزا برای جمعیت عمومی بزرگسالان ارزیابی شده، و بدین ترتیب واجد شرایط ورود به این مرور بودند.
دو نویسنده مرور به‌طور مستقل از هم داده‌های به دست آمده را از کارآزمایی‌های وارد شده با استفاده از فرم استاندارد، استخراج و ارزیابی کردند. برای تجزیهوتحلیل از مدل اثرات-تصادفی (random-effects model) استفاده کردیم، دلیل آن تفاوت در نوع، مدت، شدت و تواتر ورزش بود.
شش کارآزمایی منتشر شده بین سال‌های 2007 و 2014 را که شامل 599 شرکت‌کننده بزرگسال تصادفی‌سازی شده بود، وارد مرور کردیم. حجم نمونه مطالعه از 46 تا 158 شرکت‌کننده متغیر بود. شرکت‌کنندگان 18 تا 80 سال سن داشتند و ما نتوانستیم نسبت جنسیتی را مشخص کنیم چون جنس شرکت‌کنندگان در تمام مطالعات گزارش نشده بود. یک مطالعه فقط به صورت چکیده در دسترس بود.
ما نتوانستیم تفاوت معناداری را در پیامدها بین افرادی که پیش از واکسیناسیون آنفلوآنزا ورزش می‌کردند و کسانی که ورزش نمی‌کردند، دریابیم.
ورزش‌های پیش از واکسیناسیون شامل فعالیت‌های استقامتی (endurance activities) مانند پیاده‌روی یا استفاده از تردمیل و فعالیت‌های مقاومتی (resistance activities) مانند چرخش عضله بای‌سپس و بلند کردن بازو از طرفین (biceps curls and lateral raises) (احتمالا منظور بالا و پائین بردن دمبل برای تقویت عضله بای‌سپس و بلند کردن دمبل از طرفین) بود. پنج مطالعه، یک جلسه ورزش را بین 25 تا 50 دقیقه تدارک دیده بودند. در پنج مطالعه ورزش در همان روزی انجام شد که واکسیناسیون صورت گرفته بود. در یک مطالعه ورزش در یک دوره هشت هفته‌ای پیش از واکسیناسیون انجام شده بود که 2 ساعت و نیم آن تحت نظارت بوده و روزانه 45 دقیقه نیز در منزل انجام می‌شده است. شدت ورزش بین 55% تا 85% ماکزیمم ضربان قلب بود. شرکت‌کنندگان گروه کنترل طیفی از فعالیت‌ها را انجام می‌دادند، این فعالیت‌ها شامل استراحت آرام، نشستن (sitting)، خواندن (reading) مدیتیشن (مراقبه) یا فعالیت‌های نامشخص بود.
در یک مطالعه تعداد افرادی که به آنفلوآنزا مبتلا شده بودند گزارش شده بود، هیچ تفاوت معناداری میان شرکت‌کنندگانی که ورزش می‌کردند و شرکت‌کنندگانی که ورزش نمی‌کردند وجود نداشت. هیچ یک از مطالعات وارد شده عوارض مربوط به بیماری آنفلوآنزا را گزارش نکرده بودند. فقط یک مطالعه گزارشی از تعداد افرادی داشت که تجربه‌ای از حوادث جانبی داشتند، البته کیفیت شواهد را پائین ارزیابی کردیم. در این مطالعه نیز هیچ تفاوت معناداری در پیامدها میان افراد ورزش کرده و کسانی که ورزش نکرده بودند، گزارش نشده بود. هیچ یک از مطالعات تعداد روزهای کاری غیبت شده یا روزهای از دست رفته به دلیل آنفلوآنزا را گزارش نکرده بودند. فقط دو مطالعه پیامدهای شرکت‌کننده-محور را گزارش کرده بودند.
به طور کلی کیفیت مطالعات نامشحص بود، پنج مورد از شش مطالعه وارد شده را ارزیابی کردیم که در این پنج مطالعه حداقل چهار حوزه نامشخص از خطر سوگیری (bias) وجود داشت (پنهانسازی تخصیص، کورسازی ارزیابی پیامدها، گزارش دهی انتخابی و سوگیری‌های دیگر). گزارش‌های ناکافی در چهار مطالعه درباره گزارش‌دهی انتخابی، اطلاعات کافی برای قضاوت کردن فراهم نمی‌کرد؛ فقط دو مطالعه در پایگاه‌های ثبت کارآزمایی‌ها وارد شده بودند.
این متن توسط مرکز کاکرین ایران به فارسی ترجمه شده است.