چرا تعیین امکان رزکسیون تومور تخمدان مهم است؟
سرطان تخمدان یک بیماری با مرگومیر بالا است که سالانه 239,000 زن را در سراسر جهان تحت تاثیر قرار می‌دهد. زمانی که این بیماری علامت‌دار و تشخیص داده شود، در اکثر زنان سلول‌های سرطانی در سراسر شکم گسترش یافته است. درمان شامل جراحی برای برداشتن تومور قابل رویت تا حد امکان‌پذیر بودن (به نام جراحی کاهنده حجم (debulking surgery) نیز خوانده می‌شود) و شیمی‌درمانی است. کارآزمایی‌های تصادفی‌سازی و کنترل شده نشان داده در زنانی که تمام سرطان قابل مشاهده را نمی‌توان با جراحی خارج کرد، انجام شیمی‌درمانی در ابتدا برای کوچک کردن تومور یک استراتژی درمانی جایگزین است. این امر می‌تواند تعداد زنانی را که همه تومور قابل مشاهده آنها با موفقیت برداشته می‌شود، که به عنوان جراحی کاهنده حجم ماکروسکوپیک شناخته می‌شود، افزایش دهد. بنابراین تعیین اینکه می‌توان همه باقیمانده‌های تومور قابل مشاهده را از طریق جراحی خارج کرد، و به دنبال آن شیمی‌درمانی انجام داد یا اینکه برای کاهش اندازه تومور پیش از اجرای جراحی ابتدا نیاز به شیمی‌درمانی وجود دارد یا خیر، مهم است.
در حال حاضر تصویربرداری با توموگرافی کامپیوتری شکمی (CT شکمی) به منظور تعیین امکان‌پذیر بودن جراحی کاهنده حجم اولیه استفاده می‌شود. با این حال، نمی‌توان پیامد را به‌طور صحیح در تمام زنان مشخص کرد. سایر روش‌های تصویربرداری که قابل استفاده هستند، عبارت هستند از توموگرافی با گسیل پوزیترون (positron emission tomography; PET) و تصویربرداری رزونانس مغناطیسی (magnetic resonance imaging; MRI). روش PET، مصرف گلوکز را به وسیله سلول‌ها تجسم کرده و تشخیص متاستاز‌های دوز را ممکن می‌سازد و غالبا همزمان با CT شکمی (FDG-PET/CT) انجام می‌گیرد. MRI، تفکیک خوبی را برای بافت نرم برای تشخیص ضایعات کوچک فراهم می‌کند. این شیوه‌های تصویربرداری اضافی ممکن است انتخاب درمان را بهبود بخشند.
هدف این مطالعه مروری چیست؟
هدف، بررسی دقت PET و MRI در زنان مبتلا به سرطان پیشرفته تخمدان برای تعیین امکان انجام جراحی کاهنده حجم اولیه است.
یافته‌های اصلی این مرور چه هستند؟
ما دو مطالعه (با 366 شرکت‌کننده) را مربوط به دقت FDG-PET/CT و سه مطالعه (با 178 شرکت‌کننده) را مربوط به بررسی دقت MRI شناسایی کردیم.
در یک گروه فرضی از 1000 زن که 620 نفر از آنها پس از جراحی دارای تومور باقیمانده خواهند شد (شیوع 62%)، تعداد 211 زن بر اساس FDG-PET/CT و 37 زن بر مبنای MRI به صورت نادرست برای جراحی مناسب تلقی خواهند شد. با این حال، کیفیت و کمیت این مطالعات برای این روش‌های تصویربرداری به منظور استفاده روزمره در عملکرد بالینی ناکافی بود. بنابراین نویسندگان نتیجه‌گیری کردند که پیش از انجام چنین توصیه‌هایی، نیاز به پژوهش‌های بیش‌تری وجود دارد.
مطالعات، ویژگی بالا و حساسیت متوسط را برای FDG-PET/CT و MRI در ارزیابی ماکروسکوپیک جراحی کاهنده حجم ناکامل پیشنهاد می‌کنند. با این حال قطعیت شواهد برای توصیه به اضافه کردن FDG-PET/CT یا MRI به عمل بالینی ناکافی است.
در موقعیت‌های پژوهشی، اضافه کردن یک روش تصویربرداری جایگزین با سی‌تی اسکن شکمی، در زنان مناسب برای جراحی کاهنده حجم اولیه، به منظور فیلتر کردن موارد منفی‌های کاذب (یعنی جراحی کاهنده حجم، بر اساس سی‌تی اسکن امکان‌پذیر است اما در جراحی واقعی ممکن نیست) می‌تواند مد نظر قرار گیرد.
سرطان تخمدان علت اصلی مرگومیر ناشی از سرطان‌های زنان و زایمان در کشورهای پیشرفته است. جراحی و شیمی‌درمانی ستون اصلی درمان آن، و جراحی تکمیلی عامل اصلی پیش‌آگهی برای بقا در این زنان است. در حال حاضر، توموگرافی کامپیوتری (computed tomography; CT) برای ارزیابی‌های قابل برداشت بودن تومور (tumour resectability) پیش از عمل استفاده شده است. اگر امکان‌پذیر باشد، این زنان برای جراحی کاهنده حجم (debulking) اولیه مدنظر قرار می‌گیرند (یعنی تلاش‌های جراحی برای حذف و برداشت حجم بیشتر تومور با هدف اینکه هیچ تومور قابل رویتی (ماکروسکوپیک) از تومور باقی گذاشته نشود). اگر جراحی کاهنده حجم اولیه امکان‌پذیر نباشد (یعنی بار تومور خیلی گسترده و وسیع باشد)، شیمی‌درمانی نئوادجوانت (neoadjuvant) برای کاهش بار تومور و به دنبال آن جراحی (با فاصله) در نظر گرفته می‌شود. با این حال سی‌تی اسکن برای ارزیابی قابل برداشت بودن تومور کافی نیست، بنابراین تصویربرداری‌های اضافی برای انتخاب درمان بهینه می‌توانند مدنظر قرار گیرند.
ارزیابی دقت تشخیصی فلورودی‌اکسی‌گلوکز - 18 (FDG) PET/CT؛ MRI رایج و diffusion-weighted (DW) MRI به مثابه تصویربرداری جایگزین یا اضافه شده بر سی‌تی شکمی برای ارزیابی قابل برداشت بودن تومور در جراحی کاهنده حجم اولیه در زنانی که در مراحل III تا IV سرطان اپیتلیالی تخمدان/لوله فالوپ/صفاقی اولیه قرار دارند.
MEDLINE و Embase (OVID) را برای یافتن مطالعات واجد شرایط جست‌وجو کردیم (از 1946 تا 23 فوریه 2017). علاوه بر این، ClinicalTrials.gov؛ WHO-ICTRP و فهرست منابع همه مطالعات مرتبط جست‌وجو شدند.
مطالعات دقت تشخیصی که در آنها دقت FDG-PET/CT؛ MRI رایج و DW-MRI پیش از عمل برای ارزیابی قابل برداشت بودن تومور در زنان مبتلا به مراحل پیشرفته (III و IV) سرطان اپیتلیالی تخمدان/لوله فالوپ/صفاقی اولیه که برای جراحی کاهنده حجم اولیه برنامه‌ریزی کرده بودند.
دو نویسنده به‌طور مستقل از هم عنوان‌ها و چکیده‌های مطالعات را از نظر مرتبط بودن و واجد شرایط بودن غربال کردند، داده‌ها را استخراج کرده و ارزیابی کیفی روش‌شناسی را با استفاده از QUADAS-2 انجام دادند. تعداد محدودی از مطالعات برای متاآنالیز مناسب نبودند.
پنج مطالعه (544 شرکت‌کننده) در این تجزیهوتحلیل وارد شدند. همه مطالعات، تست شاخص را به عنوان جایگزین CT شکمی انجام داده بودند. دو مطالعه (366 شرکت‌کننده) دقت FDG-PET/CT را برای ارزیابی جراحی کاهنده حجم ناقص با بیماری باقیمانده با هر اندازه‌ای (< 0 سانتی‌متر) با حساسیت‌های 1.0؛ (95% CI؛ 0.54 تا 1.0) و 0.66؛ (95% CI؛ 0.60 تا 0.73) و ویژگی‌های 1.0؛ (95% CI؛ 0.80 تا 1.0) و 0.88؛ (95% CI؛ 0.80 تا 0.93) به ترتیب (شواهد با قطعیت پائین و متوسط) گزارش کردند. سه مطالعه (178 شرکت‌کننده)، MRI را برای شرایط هدف مختلف، شامل دو مورد DW-MRI و یک مورد MRI رایج، بررسی کرده بودند. نخستین مطالعه نشان داد که DW-MRI، جراحی کاهنده حجم ناقص را با بیماری باقیمانده با هر اندازه‌ای با حساسیت 0.94؛ (95% CI؛ 0.83 تا 0.99) و ویژگی 0.98؛ (95% CI؛ 0.88 تا 1.00) (شواهد با قطعیت پائین و متوسط) تعیین می‌کند. برای سی‌تی شکمی، حساسیت برای ارزیابی جراحی کاهنده حجم ناقص، 0.66؛ (95% CI؛ 0.52 تا 0.78) و ویژگی 0.77؛ (95% CI؛ 0.63 تا 0.87) (شواهد با قطعیت پائین و پائین ) تعیین می‌کند. مطالعه دوم، حساسیت DW-MRI را معادل 0.75؛ (95% CI؛ 0.35 تا 0.97) و ویژگی 0.96؛ (95% CI؛ 0.80 تا 1.00) (شواهد با قطعیت بسیار پائین) را برای ارزیابی جراحی کاهنده حجم ناقص با بیماری باقی مانده < 1 سانتی‌متر گزارش کرده بود. در آخرین مطالعه برای ارزیابی جراحی کاهنده حجم ناقص با بیماری باقیمانده < 2 سانتی‌متر در MRI معمول، حساسیت 0.91؛ (95% CI؛ 0.59 تا 1.00) و ویژگی 0.97؛ (95% CI؛ 0.87 تا 1.00) بود (شواهد با قطعیت بسیار پائین). به‌طور کلی، قطعیت شواهد به دلیل حجم نمونه‌های کوچک و عدم دقت، بسیار پائین تا متوسط بود (بر اساس سیستم درجهبندی توصیه، ارزیابی، توسعه و ارزشیابی (GRADE)).
این متن توسط مرکز کاکرین ایران به فارسی ترجمه شده است.