هدف از انجام این مرور چیست؟
بیماری حرکت (motion sickness) که معمولا به عنوان بیماری دریا یا بیماری اتومبیل نیز شناخته می‌شود، مجموعه‌ای است از نشانه‌ها - معمولا تهوع و استفراغ. این نشانه‌ها ناشی از حرکت غیر-فعال بدن است - شرایطی که در آن بدن شما بدون اینکه شما آگاهانه آن را به حرکت درآورید، حرکت می‌کند - که در پاسخ به حرکت واقعی (مثلا رانندگی در ماشین یا قرار گرفتن در قایق) یا توهم حرکت هنگام مواجهه با حرکت مجازی (به عنوان مثال، شبیه‌سازی واقعیت مجازی) و محیط‌های بصری متحرک (مانند نگاه کردن به بیرون از پنجره یک قطار در حال حرکت) ایجاد می‌شوند. آنتی‌هیستامین‌ها (antihistamine) نوعی دارو هستند که معمولا برای درمان یا پیشگیری از بیماری حرکت برای افراد تجویز می‌شوند. در این مطالعه، می‌خواستیم بفهمیم که این داروها واقعا برای این منظور موثر هستند یا خیر.
پیام کلیدی
ما متوجه شدیم که آنتی‌هیستامین‌ها احتمالا در مقایسه با دارونما (placebo) (درمان ساختگی) در بزرگسالانی که مستعد ابتلا به بیماری حرکت هستند، خطر ابتلا به نشانه‌های بیماری حرکت را در شرایط حرکت طبیعی (مانند کشتی یا هواپیما) کاهش می‌دهند. هم‌چنین دریافتیم که در مقایسه با دارونما، آنتی‌هیستامین‌ها بیشتر احتمال دارد که فرد را خواب‌آلود کنند. هیچ مطالعه‌ای را نیافتیم که به بررسی این موضوع بپردازد که تجویز آنتی‌هیستامین‌ها پس از شروع بیماری حرکت در درمان آن موثر هستند یا خیر، اطلاعات بسیار کمی در مورد تاثیر آنها در کودکان زیر 18 سال به دست آمد. برای تمام یافته‌های دیگری که مورد بررسی قرار گرفتند، در مورد تاثیرات واقعی آنتی‌هیستامین‌ها در مقایسه با دیگر داروها و غیر-داروها یا سایر عوارض جانبی و تاثیرات روی عملکردهای بدن (مانند ضربان قلب یا حرکات معده) عدم-قطعیت وجود دارد.
در این مرور چه موضوعی بررسی شد؟
مطالعاتی را بررسی کردیم که در آنها افرادی که به بیماری حرکت مبتلا بودند، با آنتی‌هیستامین یا دارونما (درمان ساختگی) درمان شدند. هم‌چنین به مطالعاتی نگاه انداختیم که آنتی‌هیستامین‌ها را در مقایسه با دیگر داروها یا انواع دیگر درمان‌های غیر-دارویی ارائه کردند.
نتایج اصلی این مرور چه هستند؟
آنتی‌هیستامین‌ها در برابر دارونما
نتایج نشان می‌دهند که آنتی‌هیستامین‌ها احتمالا در پیشگیری از بروز نشانه‌های بیماری حرکت تحت شرایط طبیعی موثرتر از دارونما هستند.
در مورد اینکه آنتی‌هیستامین‌ها در پیشگیری از بیماری حرکت موثر هستند یا خیر، یا اینکه در شرایط تجربی (در شرایط آزمایشگاهی) در مقایسه با دارونما، بر تاکی‌آریتمی گاستریک (حرکت داخل معده) تاثیری دارند یا خیر، عدم-قطعیت وجود دارد.
آنتی‌هیستامین‌ها در مقایسه با دارونما ممکن است بیشتر باعث آرام‌بخشی (خواب‌آلودگی) شوند. در مورد اینکه آنتی‌هیستامین‌ها در مقایسه با دارونما باعث تاری دید (ناتوانی در دید واضح) یا اختلال شناخت (ناتوانی در تفکر واضح) می‌شوند یا خیر، عدم-قطعیت وجود دارد.
آنتی‌هیستامین‌ها در برابر اسکوپولامین (scopolamine)
در مورد اثربخشی آنتی‌هیستامین‌ها در پیشگیری از بروز بیماری حرکت یا توانایی آنها در ایجاد خواب‌آلودگی در مقایسه با اسکوپولامین در شرایط طبیعی، عدم-قطعیت وجود دارد.
آنتی‌هیستامین‌ها در برابر داروهای ضد-استفراغ (antiemetics)
در مورد اثربخشی آنتی‌هیستامین‌ها در پیشگیری از بروز بیماری حرکت تحت شرایط طبیعی یا شرایط آزمایشگاهی، تاثیر آنها بر حرکات معده یا توانایی آنها در ایجاد خواب‌آلودگی در مقایسه با داروهای ضد-استفراغ، عدم-قطعیت وجود دارد.
آنتی‌هیستامین‌ها در برابر طب سوزنی (acupuncture)
در مورد اثربخشی آنتی‌هیستامین‌ها در پیشگیری از بیماری حرکت در مقایسه با طب سوزنی در شرایط آزمایشگاهی عدم-قطعیت وجود دارد.
این مرور تا چه زمانی به‌روز است؟
این مرور تا 7 دسامبر 2021 به‌روز است.
احتمالا خطر ابتلا به نشانه‌های بیماری حرکت در شرایط طبیعی حرکت هنگام استفاده از آنتی‌هیستامین‌های نسل اول، در بزرگسالان مستعد ابتلا به بیماری حرکت، در مقایسه با دارونما کاهش می‌یابد. در مقایسه با دارونما، آنتی‌هیستامین‌ها ممکن است بیشتر باعث آرام‌بخشی شوند. هیچ مطالعه‌ای درمان بیماری حرکت موجود را ارزیابی نکرد و داده‌های کمی در مورد تاثیر آنتی‌هیستامین‌ها بر کودکان وجود دارد. سطح قطعیت شواهد برای تمام پیامدها و مقایسه‌های دیگر (در برابر اسکوپولامین، داروهای ضد-استفراغ و طب سوزنی) پائین یا بسیار پائین بود، بنابراین در مورد این تاثیرات آنتی‌هیستامین‌ها نامطمئن هستیم.
بیماری حرکت (motion sickness) سندرمی است که در نتیجه حرکت غیر-فعال بدن در پاسخ به حرکت واقعی، یا توهم حرکت هنگام قرار گرفتن در معرض محیط‌های بصری مجازی و متحرک رخ می‌دهد. شایع‌ترین نشانه‌های آن تهوع و استفراغ است. دهه‌ها است که آنتی‌هیستامین‌ها (antihistamine) در مدیریت درمانی بیماری حرکت استفاده می‌شوند، با این حال مطالعات نتایج متناقضی را در مورد اثربخشی آنها نشان داده‌اند.
ارزیابی اثربخشی آنتی‌هیستامین‌ها در پیشگیری و درمان بیماری حرکت در بزرگسالان و کودکان.
متخصص اطلاعات گروه گوش و حلق و بینی (ENT) در کاکرین برای یافتن کارآزمایی‌های منتشرشده و منتشرنشده به جست‌وجو در پایگاه ثبت گروه گوش و حلق و بینی (ENT) در کاکرین؛ پایگاه مرکزی ثبت کارآزمایی‌های کنترل شده؛ Ovid MEDLINE؛ Ovid Embase؛ Web of Science؛ ClinicalTrials.gov؛ ICTRP و منابع دیگر پرداخت. تاریخ جست‌وجو 7 دسامبر 2021 بود.
کارآزمایی‌های تصادفی‌سازی و کنترل شده (randomised controlled trials; RCTs) با حضور بزرگسالان و کودکان مستعدی که در آنها بیماری حرکت در شرایط طبیعی مانند حمل‌ونقل هوایی، دریایی و زمینی ایجاد شد. هم‌چنین مطالعاتی را وارد کردیم که در آنها بیماری حرکت در شرایط تجربی ایجاد شد (به‌طور جداگانه آنالیز شد). آنتی‌هیستامین‌ها بدون توجه به کلاس، مسیر یا دوز و در مقایسه با عدم-درمان، دارونما (placebo) یا هر مداخله دارویی یا غیر-دارویی دیگر وارد شدند.
از روش‌های استاندارد کاکرین بهره گرفتیم. پیامدهای اولیه ما عبارت بودند از 1) نسبتی از شرکت‌کنندگان مستعد که دچار هیچ‌گونه نشانه‌ای از بیماری حرکت نشدند؛ 2) نسبتی از شرکت‌کنندگان مستعد که با کاهش یا رفع نشانه‌های موجود مواجه شدند. پیامدهای ثانویه عبارت بودند از 1) معیارهای فیزیولوژیکی (ضربان قلب، دمای مرکزی و گاستریک تاکی‌آریتمی (gastric tachyarrhythmia) (الکتروگاستروگرافی (electrogastrography)) و 2) عوارض جانبی (تسکین‌بخشی، اختلال شناخت (impaired cognition)، تاری دید). از رویکرد درجه‌بندی توصیه، ارزیابی، توسعه و ارزشیابی (GRADE) برای ارزیابی قطعیت شواهد برای هر پیامد بهره گرفتیم.
نه مورد RCT (با 658 شرکت‌کننده) را وارد کردیم. مطالعات در هفت کشور با محدوده سنی 16 تا 55 سال انجام شدند. بیماری حرکت به‌طور طبیعی در شش مطالعه و به صورت تجربی در چهار مطالعه القا شد (صندلی چرخان). تمام مطالعات القای طبیعی، فقط آنتی‌هیستامین‌های نسل اول (سیناریزین (cinnarizine) و دیمن‌هیدرینات (dimenhydrinate)) را ارزیابی کردند. خطر سوگیری (bias) بین مطالعات متفاوت بود، عمدتا با خطر پائین برای تولید تصادفی توالی و پنهان‌سازی تخصیص، و خطر بالا برای گزارش‌دهی انتخابی. فقط مطالعات القای تجربی پارامترهای فیزیولوژیکی را اندازه‌گیری کرده و فقط مطالعات القای طبیعی عوارض جانبی را ارزیابی کردند. هیچ مطالعه‌ای وجود نداشت که به وضوح جمعیت کودکان را ارزیابی کند.
آنتی‌هیستامین‌ها در برابر دارونما (placebo) یا عدم-درمان
آنتی‌هیستامین‌ها احتمالا در پیشگیری از بروز نشانه‌های بیماری حرکت در شرایط طبیعی موثرتر از دارونما هستند (نشانه‌های پیشگیری شده: %25 دارونما؛ 40% آنتی‌هیستامین‌ها) (خطر نسبی (RR): 1.81؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 1.23 تا 2.66؛ 3 مطالعه؛ 240 شرکت‌کننده) (قطعیت متوسط). شواهد در مورد تاثیر آنتی‌هیستامین‌ها بر پیشگیری از بیماری حرکت در شرایط تجربی بسیار نامطمئن است (تفاوت میانگین استاندارد شده (SMD): 0.32؛ 95% CI؛ 0.18- تا 0.83؛ 2 مطالعه؛ 62 شرکت‌کننده) (قطعیت بسیار پائین). هیچ مطالعه‌ای نتایجی را در مورد رفع نشانه‌های موجود از بیماری حرکت گزارش نکرد.
آنتی‌هیستامین‌ها ممکن است در شرایط تجربی تفاوتی اندک یا عدم تفاوت در تاکی‌آریتمی گاستریک ایجاد کنند (تفاوت میانگین (MD): 2.2-؛ 95% CI؛ 11.71- تا 7.31؛ 1 مطالعه؛ 42 شرکت‌کننده) (قطعیت پائین). هیچ مطالعه‌ای نتایجی را برای دیگر معیارهای فیزیولوژیکی گزارش نکرد. آنتی‌هیستامین‌ها در مقایسه با دارونما ممکن است بیشتر باعث آرام‌بخشی شوند (آرام‌بخشی: %44 دارونما؛ 66% آنتی‌هیستامین‌ها) (RR: 1.51؛ 95% CI؛ 1.12 تا 2.02؛ 2 مطالعه؛ 190 شرکت‌کننده) (قطعیت پائین)؛ آنها ممکن است منجر به تفاوتی اندک یا عدم تفاوت در تاری دید شوند (تاری دید: %12.5 دارونما؛ 14% آنتی‌هیستامین‌ها) (RR: 1.14؛ 95% CI؛ 0.53 تا 2.48؛ 2 مطالعه؛ 190 شرکت‌کننده) (قطعیت پائین)؛ آنها ممکن است منجر به تفاوتی اندک یا عدم تفاوت در اختلال شناخت شوند (اختلال شناخت: %33 دارونما؛ 29% آنتی‌هیستامین‌ها) (RR: 0.89؛ 95% CI؛ 0.58 تا 1.38؛ 2 مطالعه، 190 شرکت‌کننده) (قطعیت پائین).
آنتی‌هیستامین‌ها در برابر اسکوپولامین (scopolamine)
شواهد در مورد تاثیر آنتی‌هیستامین‌ها در پیشگیری از بیماری حرکت در شرایط طبیعی در مقایسه با اسکوپولامین بسیار نامطمئن است (نشانه‌های پیشگیری شده: %81 اسکوپولامین؛ 71% آنتی‌هیستامین‌ها) (RR: 0.89؛ 95% CI؛ 0.68 تا 1.16؛ 2 مطالعه، 71 شرکت‌کننده) (قطعیت بسیار پائین). هیچ مطالعه‌ای در شرایط تجربی انجام نشد. هیچ مطالعه‌ای نتایجی را در مورد رفع نشانه‌های موجود از بیماری حرکت گزارش نکرد.
شواهد در مورد تاثیر آنتی‌هیستامین‌ها بر ضربان قلب در شرایط طبیعی بسیار نامطمئن است (ارائه گزارش به صورت نقل قول (narrative)، 1 مطالعه؛ 20 شرکت‌کننده؛ «عدم تفاوت در فرکانس نبض»؛ قطعیت بسیار پائین). هیچ مطالعه‌ای نتایجی را برای دیگر معیارهای فیزیولوژیکی گزارش نکرد. در مقایسه با اسکوپولامین، شواهد در مورد تاثیر آنتی‌هیستامین‌ها بر آرام‌بخشی (آرام‌بخشی: %21 اسکوپولامین؛ 30% آنتی‌هیستامین‌ها) (RR: 0.82؛ 95% CI؛ 0.07 تا 9.25؛ 2 مطالعه؛ 90 شرکت‌کننده) (قطعیت بسیار پائین) و تاری دید (گزارش به صورت نقل قول: تفاوت معنی‌داری نیست؛ 1 مطالعه؛ 51 شرکت‌کننده؛ قطعیت بسیار پائین) بسیار نامطمئن است. هیچ مطالعه‌ای اختلال شناخت را ارزیابی نکرد.
آنتی‌هیستامین‌ها در برابر داروهای ضد-استفراغ (antiemetics)
آنتی‌هیستامین‌ها ممکن است در شرایط تجربی منجر به تفاوتی اندک یا عدم تفاوت در پیشگیری از بیماری حرکت شوند (MD: -0.20؛ 95% CI؛ 10.91- تا 10.51؛ 1 مطالعه؛ 42 شرکت‌کننده) (قطعیت پائین). شواهد به دلیل عدم-دقت قطعیت پائینی دارند زیرا حجم نمونه کوچک است و فاصله اطمینان از خط عدم تاثیر عبور می‌کند. هیچ مطالعه‌ای تاثیرات آنتی‌هیستامین‌ها را در برابر داروی ضد-استفراغ در شرایط طبیعی ارزیابی نکرد. هیچ مطالعه‌ای نتایجی را در مورد رفع نشانه‌های موجود از بیماری حرکت گزارش نکرد.
آنتی‌هیستامین‌ها ممکن است تفاوتی اندک یا عدم تفاوت در تاکی‌آریتمی گاستریک ایجاد کنند (MD: -4.56؛ 95% CI؛ 3.49- تا 12.61؛ 1 مطالعه؛ 42 شرکت‌کننده) (قطعیت پائین). هیچ مطالعه‌ای نتایجی را برای دیگر معیارهای فیزیولوژیکی گزارش نکرد. هیچ مطالعه‌ای آرام‌بخشی، اختلال شناخت یا تاری دید را ارزیابی نکرد.
یک مطالعه که به‌طور خاص تاکی‌آریتمی گاستریک را مورد ارزیابی قرار داد، داده‌های فیزیولوژیکی را برای این پیامد گزارش کرد. آنتی‌هیستامین‌ها ممکن است تفاوتی اندک یا عدم تفاوت در تاکی‌آریتمی گاستریک ایجاد کنند (MD: 4.56؛ 95% CI؛ 3.49- تا 12.61؛ 1 مطالعه؛ 42 شرکت‌کننده) (شواهد با قطعیت پائین). شواهد به دلیل عدم-دقت، قطعیت پائینی دارند زیرا حجم نمونه کوچک است و فاصله اطمینان از خط عدم تاثیر عبور می‌کند.
آنتی‌هیستامین‌ها در برابر طب سوزنی (acupuncture)
شواهد در مورد تاثیرات آنتی‌هیستامین‌ها بر پیشگیری از بیماری حرکت در شرایط تجربی در مقایسه با طب سوزنی بسیار نامطمئن است (RR: 1.32؛ 95% CI؛ 1.12 تا 1.57؛ 1 مطالعه؛ 100 شرکت‌کننده) (قطعیت بسیار پائین). این مطالعه پیشگیری از بروز بیماری حرکت را در شرایط طبیعی و هم‌چنین رفع نشانه‌های موجود بیماری حرکت را ارزیابی نکرد. هیچ مطالعه‌ای تحت شرایط طبیعی انجام نشد.
معیارهای روان‌شناختی و عوارض جانبی گزارش نشدند.
این متن توسط مرکز کاکرین ایران به فارسی ترجمه شده است.