سوال مطالعه مروری آیا استفاده از پت اسکن اف-18 فلوربتابن پیشرفت دمانس بیماری آلزایمر (Alzheimer's disease dementia; ADD) و سایر دمانسها را در افراد مبتلا به اختلال شناختی خفیف (mild cognitive impairment; MCI) پیشبینی میکند؟
پیشینه
با توجه به پیری جهانی، انتظار میرود تعداد افراد مبتلا به دمانس در چند دهه آینده بهطور چشمگیری افزایش یابد. تشخیص دمانس در مرحله اولیه مطلوب است، اما توافق گستردهای در مورد بهترین رویکرد وجود ندارد. طیف وسیعی از آزمونهای قلم و کاغذ ساده که توسط متخصصان مراقبت سلامت استفاده میشوند میتوانند افراد دارای حافظه ضعیف یا اختلال شناختی را ارزیابی کنند. آیا استفاده یا عدم استفاده از پت اسکنهای ویژه که آمیلوئید - یکی از نشانههای بیماری آلزایمر - را تشخیص میدهند توانایی ما را برای پیشبینی پیشرفت از MCI به ADD یا سایر انواع دمانس که هنوز نامشخص است بهبود میبخشد. از آنجایی که این تستها گران هستند، مهم است که مزایای بیشتری داشته باشند.
هدف
هدف ما ارزیابی دقت پت اسکن اف-18 فلوربتابن در شناسایی آن دسته از افراد مبتلا به MCI است که از لحاظ بالینی تا ADD، و سایر انواع دمانس، یا هر نوع دمانس طی یک دوره زمانی پیشرفت میکنند.
ویژگیهای مطالعه
شواهد تا می 2017 بهروز است. 1 مطالعه را یافتیم که 45 شرکتکننده مبتلا به MCI را با 4 سال پیگیری وارد کرد؛ جنسیت گزارش نشد و میانه سنی برای افراد با پت اسکن مثبت از طریق ارزیابی کمی 73.5 سال بود. برای افراد با پت اسکن منفی میانگین سنی 71.8 سال بود. شرکتکنندگان بهطور عمده از کلینیکهای بالینی محلی به کار گرفته شدند.
این مطالعه از تولید کننده تست حمایت مالی دریافت کرد.
کیفیت شواهد
محدودیت اصلی این مرور این بود که یافتههای ما فقط بر یک مطالعه مبتنی بود، و جزئیات کافی در مورد چگونگی انتخاب شرکتکنندگان وجود نداشت. از آنجایی که تشخیص نهایی ADD جدا از نتایج اسکن نبود، و به دلیل تضاد بالقوه مناسب شناسایی شده، این مطالعه در معرض خطر بالای سوگیری (bias) در نظر گرفته شد.
یافتههای کلیدی
در این مرور، فقط بر اساس نتایج یک مطالعه، دریافتیم که پت اسکن اف-18 فلوربتابن، بهعنوان تکتست با ارزیابی بصری، طی چهار سال پیگیری 100% از شرکتکنندگانی را که به ADD پیشرفت داشتند و 83% از شرکتکنندگانی را که تا ADD پیشرفت نداشتند؛ به درستی طبقهبندی کرد. این امر به این معنی است که 47 شرکتکننده در یک مطالعه کوهورت با 100 شرکتکننده مبتلا به MCI تا ADD پیشرفت خواهند کرد، ما انتظار خواهیم داشت که تمام 47 شرکتکننده MCI با پت اسکن اف-18 فلوربتابن تست مثبت خواهند داشت و 0 شرکتکننده منفی کاذب خواهند بود (یعنی هیچ یک از 47 شرکتکننده تست منفی نخواهند داشت و تا ADD پیشرفت نخواهند کرد). علاوه بر این، ما انتظار داریم 44 شرکتکننده از 53 شرکتکننده که به ADD پیشروی نداشتند دارای اف-18 فلوربتابن منفی باشند، و 9 مورد مثبت کاذب باشند (یعنی 9 شرکتکننده از 53 شرکتکننده تست مثبت خواهند داشت اما به ADD پیشرفت نمیکنند).
حجم کوچک مطالعه وارد شده اطمینان ما به این تخمینهای به دست آمده از دقت را کاهش داد و اینکه این تست بهطور قابل توجهی دارای دقت پائینتر از این نتایج باشد، امکانپذیر است.
ما نتیجه گرفتیم که تصویربرداری اف-18 فلوربتابن یک تست امیدوار کننده برای پیشبینی پیشرفت از MCI تا ADD است؛ اگرچه، برای نشان دادن دقت آن به صورت واضح، نیاز به مطالعات بیشتری داریم.
اگر چه قادر به محاسبه یک تخمین از DTA، بهویژه در پیشبینی پیشرفت از MCI به ADD در چهار سال پیگیری بودیم، تعداد کم شرکتکنندگان به معنی عدم دقت در تخمین حساسیت و ویژگی بود. ما نمیتوانیم در خصوص استفاده روتین از اف-18 فلوربتابن در عمل بالینی بر اساس یک تک مطالعه با 45 شرکتکننده هیچ توصیهای ارائه کنیم. اف-18 فلوربتابن دارای هزینههای مالی بالایی است، بنابراین، نشان دادن واضح DTA و استاندارد سازی فرآیند روش اف-18 فلوربتابن قبل از استفاده وسیع از آن مهم است.
جذب اف-18 فلوربتابن (18F-florbetaben) توسط بافت مغزی، که از طریق توموگرافی با گسیل پوزیترون (positron emission tomography; PET) اندازهگیری میشود، توسط آژانسهای نظارتی مانند سازمان غذا و داروی آمریکا (FDA) و آژانس دارویی اروپا (EMA) برای ارزیابی بار آمیلوئید در افراد مبتلا به دمانس پذیرفته شده است. مقدار افزوده آن بهطور عمده با حذف پاتولوژی آلزایمر در تشخیص دمانس پایدار نشان داده شد. با این حال، موسسه ملی انجمن پیری و آلزایمر (National Institute on Aging and Alzheimer's Association; NIA-AA) در معیارهای تشخیصی برای بیماری آلزایمر تجدید نظر کرده و اطمینان در تشخیص اختلال شناختی خفیف (mild cognitive impairment; MCI) به علت بیماری آلزایمر ممکن است در هنگام استفاده از برخی از تستهای بیومارکرهای آمیلوئید مانند اف-18 فلوربتابن افزایش یابد. این تستها، به معیارهای هسته بالینی MCI اضافه شده، ممکن است دقت تست تشخیصی (diagnostic test accuracy; DTA) استراتژی تست را افزایش دهند. با این حال، DTA از اف-18 فلوربتابن برای پیشبینی پیشرفت از MCI به دمانس بیماری آلزایمر (Alzheimer’s disease dementia; ADD) یا سایر دمانسها هنوز بهطور سیستماتیک ارزیابی نشدهاند.
تعیین DTA پت اسکن اف-18 فلوربتابن برای تشخیص افراد مبتلا به MCI در زمان انجام تست که از نظر بالینی به ADD، یا سایر انواع دمانس (غیر-AD) یا هر نوع دمانس در پیگیری پیشرفت کند.
جستوجوی اخیر برای این مرور در می 2017 انجام شد. MEDLINE (OvidSP)؛ Embase (OvidSP)؛ PsycINFO (OvidSP)؛ BIOSIS Citation Index (Thomson Reuters Web of Science)؛ Web of Science Core Collection شامل Science Citation Index (Thomson Reuters Web of Science) و نمایهنامه استنادی مقالات کنفرانسها (Thomson Reuters Web of Science)؛ LILACS (BIREME)؛ CINAHL (EBSCOhost)؛ ClinicalTrials.gov (https://clinicaltrials.gov)، و پلتفرم بینالمللی پایگاه ثبت کارآزماییهای بالینی سازمان جهانی بهداشت (WHO ICTRP)؛ (http://www.who.int/ictrp/search/en/) را جستوجو کردیم. ALOIS، پایگاه ثبت تخصصی مطالعات دمانس گروه دمانس و بهبود شناختی در کاکرین (http://www.medicine.ox.ac.uk/alois/) را نیز جستوجو کردیم. فهرست منابع مطالعات مرتبط و مرورهای سیستماتیک را کنترل کردیم و پیگیری استنادات را با استفاده از Science Citation Index برای شناسایی هر مطالعه مرتبط اضافی انجام دادیم. هیچ محدودیتی از نظر زبان یا تاریخ انتشار در جستوجوهای الکترونیکی اعمال نشد.
مطالعاتی را وارد کردیم که مطالعات کوهورت را بهصورت آیندهنگر با هرگونه تعریف پذیرفته شده از MCI در زمان انجام تست و استفاده از پت اسکن اف-18 فلوربتابن برای ارزیابی DTA از پیشرفت از MCI به ADD یا سایر انواع دمانس تعریف کردند. علاوه بر این، فقط مطالعاتی را وارد کردیم که مرجع استاندارد را برای تشخیص دمانس آلزایمر مورد استفاده قرار دادند، برای مثال، موسسه ملی مغز و اعصاب و اختلالات ارتباطی، بیماری سکته مغزی-آلزایمر و اختلالات مرتبط با انجمن (NINCDS-ADRDA) یا نسخه چهارم معیار راهنمای تشخیصی و آماری اختلالات روانی (DSM-IV).
تمام عناوین و چکیدههای مقالات شناسایی شده را در جستوجوی بانک اطلاعاتی الکترونیکی غربال کردیم. دو نویسنده مرور بهطور مستقل از هم مطالعات را برای ورود انتخاب کرده و دادهها را برای ایجاد جداول دو در دو، به منظور نشان دادن نتایج تست باینری با استاندارد مرجع باینری بهصورت طبقهبندی متقاطع، استخراج کردند. از این دادهها برای محاسبه حساسیتها، ویژگیها، و 95% فاصله اطمینان آنها استفاده کردیم. دو ارزیاب بهطور مستقل از هم با استفاده از ابزار QUADAS-2 به ارزیابی کیفیت بهعلاوه برخی موارد اضافی برای ارزیابی کیفیت روششناسی مطالعات وارد شده پرداختند.
پیشرفت از MCI به ADD، هر نوع دیگر از دمانس، و هر نوع دمانس در یک مطالعه ارزیابی شد (Ong 2015). این مطالعه دادههای مربوط به 45 شرکتکننده را طی چهار سال پیگیری گزارش کرد؛ 21 شرکتکننده در چهار سال پیگیری معیارهای NINCDS-ADRDA را برای دمانس بیماری آلزایمر داشتند، نسبت تبدیل به ADD؛ 47% از 45 شرکتکننده بود، و 11% از 45 شرکتکننده دارای معیارهای سایر انواع دمانس بودند (سه مورد دمانس فرونتو تمپورال (FrontoTemporal Dementia; FTD))، یک مورد دمانس لوی بادی (Dementia with Lewy body; DLB)، و یک فلج متعارف پیشرفته (Progressive Supranuclear Palsy; PSP)). این مطالعه را در حوزههای استاندارد مرجع، جریان، و زمانبندی (QUADAS-2) در معرض خطر بالای سوگیری (bias) در نظر گرفتیم.
MCI تا ADD؛ پت اسکن اف-18 فلوربتابن بهصورت بصری تجزیهوتحلیل شد: حساسیت 100% (95% فاصله اطمینان (CI): %84 تا 100%) و ویژگی 83% بود (95% CI؛ 63% تا 98%) (45 = n؛ 1 مطالعه). تجزیهوتحلیل کمی: برای تشخیص ADD در پیگیری، حساسیت 100%؛ (95% CI؛ 84% تا 100%) و ویژگی 88%؛ (95% CI؛ 68% تا 97%) بود (45 = n؛ 1 مطالعه).
MCI به هر نوع دمانس دیگر (غیر-ADD): پت اسکن اف-18 فلوربتابن به صورت بصری تجزیهوتحلیل شد: حساسیت 0%؛ (95% CI؛ 0% تا 52%) و ویژگی 38% بود (95% CI؛ 23% تا 54%) (45 = n؛ 1 مطالعه). تجزیهوتحلیل کمی: برای تشخیص هر نوع دمانس در پیگیری، حساسیت 0%؛ (95% CI؛ %0 تا 52%) و ویژگی 40%؛ (95% CI؛ 25% تا 57%) بود (45 = n؛ 1 مطالعه).
MCI به هر نوع دمانس دیگر؛ پت اسکن اف-18 فلوربتابن بهصورت بصری تجزیهوتحلیل شد: حساسیت 81%؛ (95% CI؛ 61% تا 93%) و ویژگی 79% بود؛ (95% CI؛ 54% تا 94%) (45 = n؛ 1 مطالعه). کمیت: برای تشخیص هر نوع دمانس در پیگیری، حساسیت 81%؛ (95% CI؛ 61% تا 93%) و ویژگی 84%؛ (95% CI؛ 60% تا 97%) بود (45 = n؛ 1 مطالعه) تجزیهوتحلیل شد.
این متن توسط مرکز کاکرین ایران به فارسی ترجمه شده است.